hulp bij de voeding bij volwassene

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Hulp bij voeding bij volwassenen

doelen

- jullie weten hoe je hulp dient bij de voeding.

- jullie weten wat vocht balans is.

- jullie weten hoe  hygiëne en voeding samen gaan.

- jullie weten hoe je de mantelzorger kan begeleiden

Op welke manieren kan je de maaltijd zo aangenaam mogelijk maken voor de zorgvrager?

Waarom moet de mond van de zorgvrager goed controleren op voedselresten?

hulpmiddelen bij het eten

• aangepaste drinkbekers
• aangepast bestek
• aangepaste borden
• anti-slipmat
• slab

HULPMIDDELEN 

• Aangepaste beker
  
• Bordrand
  
• Warmhoud bord
  
• Aangepaste bekers
  
• Servet/slab
  
• Contrasterende kleuren gebruiken bij slechtzienden
  

bestek 

• Bestek Als eten met bestek lastig wordt (bijvoorbeeld door minder kracht in de handen of bevende handen) kunt u kiezen voor aangepast bestek. 
• Ook verschillende maten
• Filmpje aangepast bord en bestek

AANPASSINGEN; Voor wie?Warm houdbord met heet water gevuld, eten langer warm blijft

Gezondheidsproblemen 

met betrekking tot voeding

Weinig eetlust

• redenen van geen eetlust:

1. puur gebrek
2. misselijkheid en braken
3. zuurbranden

• kleine porties
• licht verteerbaar voedsel
• wel genoeg vocht

Zuurbranden en hernia diafragmatica

• overmatige maagzuurproductie
• beschadiging maagslijmvlies en slokdarm
• middenrif breuk
• anti-trendelenburt houding
• speciale producten

diarree

• dunne tot waterige ontlasting
  
• verstoring in de waterhuishouding van je darmen

oorzaken diarree

• antibiotica
• ziekteverwekkende bacteriën
• roken
• frisdrank
• koffie
• alcohol
• stress
• opwinding
• angst
• PDS

als klachten na 48 uur niet afnemen neem je contact op met je huisarts als je:

• bloed of slijm in je ontlasting hebt
• je plast weinig
• buikpijn en krampen
• hoge koorts
• sufheid

obstipatie

oorzaken:

• verkeerde voeding
• te weinig beweging
• medicijnen
• stress

obstipatie

hoe voorkom je het:

• voldoende voedingsvezels eten(30/40 gram per dag)
• veel drinken
• regelmatig bewegen
• probioticum
• laxeermiddel

flatulentie

• oorzaak:

tijdens de afbraak van vezels worden er gassen gevormd. voedingsmiddelen met oplosbare vezels stimuleren de winderigheid. Het kan een symptoom zijn van een prikkelbare darm of indigestie.

tips bij flatulentie

• een en drink rustig
• drink biogarde karnemelk i.p.v. gewone
• drink geen koolzuurhoudende dranken
• eiwitrijk eten vermijden, zoals: vis,zuivel,bonen,eieren.

fases van het slikken

1. de orale fase
2. de faryngale fase
3.  de oasofagale fase

redenen van verslikken

• spieren in je mondholte die niet goed werken
  
• geen goede voedselbrok
• gevoeligheid van de mond
• peristaltiek van de keelholte
• spierverlamming in je strotenhoofd

Slikproblemen herken je aan:

• hoesten en  kuchen tijdens het eten of drinken
  
• speeksel en eten of drinken loopt uit de mond
• moeite met het bewegen van de tong of met het kauwen
  
• moeite met het inzetten van een slikbeweging
  
• snel moe worden bij eten of drinken
• achterblijven van voeding in de mond en wangenkauwen 
• slikken doet pijn
  
• smaakverlies

Verdikkingsmiddelen 

• Wordt gebruikt bij mensen met verslikkingsgevaar door:
  
• Ouderdom
  
• Neurologische problemen(Verlamming)
• Medicijnen
  
• Kanker in het hoofd of halsgebied
  
• Conditionele problemen

Gemalen of vloeibare voeding;

Wanneer ?

• Zorgvragers met kauwproblemen
  
• Mondaandoeningen
  
• Kaakfracturen
  
• Slokdarmaandoeningen
  
• Afhankelijk wat iemand wel of niet kan kauwen zit er verschil tussen grof en fijn gemalen voeding
  

Aandachtspunten

• Ga rustig bij de zorgvrager zitten en neem de tijd
  
• Vraag wat de zorgvrager wilt (prakken, tegelijk geven of apart)
  
• Zorg voor een goede houding van de zorgvrager, het liefst rechtop
  
• Geef niet te grote happen of slokken
  
• Niet dwingen of de mond open duwen
  
• Geef slokjes water tussen het eten door
  
• Probeer iemand af te leiden als die niet wil eten
  
• Observeer goed en beschrijf eventueel in het zorgdossier
• Neem de tijd en de rust om de cliënt drinken te geven, ga erbij zitten

ondervoeding

• als je ondervoed bent heb je 10% van lichaams gewicht verloren  binnen 6 maand of meer dan 5% in een maand.
  
• 1 op de 4 zorgvragers in ziekenhuizen, zorgorganisaties en thuiszorg zijn ondervoed! -
  
• Ondervoeding -> langzamer herstel -> meer kans op complicaties

welke ziektes verhogen de kans op ondervoeding bij de zorgvrager?

overige factoren

• ouderdom
• hulpbehoevendheid
• dementie
• eenzaamheid
• depressie
• hersenbloeding
• kauw en slikproblemen

herkenning ondervoeding

het is erg lastig om te herkennen. als je door hebt dat de zorgvrager veel gewicht verliest kun je gaan wegen en nagaan of er sprake is van ondervoeding.

gevolgen van ondervoeding

• gewichtsverlies
• verminderde voedselinname
• zwakheid en futloosheid
• verhoogde eiwitafbraak, kans op infecties
• sterfte

alternatieve voeding

• drinkbarevoeding
• sondevoeding
• parenteralevoeding
• dieetpreparaten

DIETEN WELKE KOMEN JULLIE TEGEN IN DE PRAKTIJK?

• Energiebeperkt dieet  bij overgewicht
• Natriumbeperkt dieet bij verhoogde bloeddruk 
• diabetes mellitus  dieet; bij suikerziekte
• Coeliakie of glutenintolerantie: bij darmklachten(eiwit/tarwe/rogge/)
• Lactosevrij dieet bij darmproblemen . (melksuiker/melkprod)
• Cholesterolarm dieet :bij hart- en vaatziekten
  
• Vezel verrijkt dieet darmproblemen
• Energie en Eiwit verrijkt dieet : Ondergewicht

Vochtbalans bijhouden

Positieve/negatieve vochtbalans 

Opname en uitscheiding trek je van elkaar af. 

Positieve vochtbalans (+ 500 ml): 500 ml meer gedronken dan dat hij heeft uitgescheiden.

Negatieve vochtbalans (- 500 ml): 500 ml te weinig gedronken in verhouding tot hoeveel is uitgescheiden. 

Alert zijn op uitdroging (dehydratie) of juist oedeemvorming

maak een vochtbalans

dhr jansen heeft hartproblemen en moet daarom een vochtbalans bij houden. 's ochtends leeg je de catheterzak van dhr: 330 ml. Als ontbijt krijgt dhr een kommetje yoghurt en een kopje koffie. De medicatie neemt dhr met een glaasje water. 10u neemt dhr nog een kopje koffie.