Nietzsche + Taylor

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Nietzsche + Taylor

Spoorboekje

- Nietzsche

- Taylor

1. Wat is nihilisme volgens Nietzsche
2. Wat verstaat Nietzsche onder de Ubermensch?
3. Welke invloed heeft Nietzsche volgens de auteurs van het boek zijn begrip van de Ubermensch volgens de auteurs van het boek gehad op de ontwikkeling van de westerse cultuur?

Nietzsche

Nihilisme = niet meer in transcendente waarden en waarheden geloven en pogingen doen om dit te verbloemen

Ubermensch = grootse enkeling en geweldenaar die de kuddemens achter zich laat, zijn eigen waarden schept en zo 'ja' zegt tegen het leven.

Invloed: 

Filosofie --> Foucault en machtstructuren

Literatuur --> Menno ten Braak, Marsman

Politiek --> Nazi's

Economie --> Ayn Raynd

Charles Taylor

1500: iedereen gelooft in God

2021: geloven is een optie onder andere optie.

Wat is er gebeurd?

Middeleeuwen: Christendom (Augustinus)

Individuele zelfreflectie = gesprek met God over hoe goed te leven. --> concentratie op mens zelf --> zelfdiscipline -->  is God hiervoor wel nodig?

Opkomst seculier humanisme (Voltaire)--> nadruk op autonomie.

Opkomst anti-humanisme (Nietzsche) --> humanisme wordt als braaf, oppervlakkig en gezapig ervaren.

Charles Taylor

Nova-effect (uiteenvallende ster): beschikbaar worden van meerdere, onderling onverenigbare levensbeschouwelijke opties

Rol van wetenschap in deze ontwikkeling: immanent frame, maar gaat vooral om de heroiek van het zelf verantwoordelijkheid nemen.

Supernova-effect: jaren 60. religie en levensbeschouwing verliezen hun gemeenschapsvormende en collectieve karakter. Wordt een hyperindividuele kwestie.

Cross-pressured: ieder voelt bij bij enig nadenken de druk, de aantrekkingskracht van de andere posities.

Charles Taylor

Rol van kunst: neemt de rol van religie over vanaf 19e eeuw. Tegelijkertijd religieus en areligieus. Kan God oproepen maar ook de innerlijke wereld.

Kernthema bij de ideeenstrijd tussen christendom, humanisme en anti-humanisme: agape. Wie levert het beste, het meest geloofwaardige verhaal, dat het meest recht doet aan onze morele ervaring?

Humanisme: oorsprong van liefde in de menselijke natuur en de politieke orde

Anti-humanisme: wijst dit begrip radicaal af. Affirmatie van de strijd om het bestaan.

Taylor: agape begint buiten ons, bij God, en gaat naar alle mensen uit en verbindt hen.

Met nihilisme bedoelt Nietzsche

1. Dat mensen niet meer in transcendente waarden geloven
2. Dat steeds minder mensen christelijk zijn
3. Dat we de ware werkelijkheid niet kunnen kennen
4. Dat we weer terug moeten naar Plato zijn filosofie

Met het nova-effect bedoelt Taylor

1. De hyperindividualistisch worden van religie
2. Dat het christendom heel lang de belangrijkste religie is
3. Dat er meerdere levensbeschouwingen beschikbaar worden
4. Het nihilistisch worden van de westerse cultuur

Wat betreft het begrip agape komt Taylor zelf uit bij

1. Dat naastenliefde bij de menselijke natuur hoort
2. Dat naastenliefde van buiten komt en naar alle mensen uitgaat
3. Het verwerpen van naastenliefde als een belangrijke aspect van het leven
4. Dat we de wil tot macht moeten affirmeren

Relishoppen is een gevolg van

1. Het nova-effect
2. Het super-nova effect
3. Nihilisme
4. Subject-object schema