Ethiek - 12. Malaise van de moderniteit Taylor

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4,5

Schokkend experiment

Er is een persoon en hij heeft twee knoppen voor zich. Een groene en een paarse knop.
-    Als hij op de groene knop drukt, krijgt één persoon, die medicijnen heeft gestolen uit een apotheek een schok
-    Als hij op de paarse knop drukt, krijgt één persoon die protesteert tegen de avondklok een schok.

De persoon met de knoppen, de baby en de vijf mensen zitten in verschillende kamers.

Op welke knop druk je?

Op welke knop moet hij drukken?

-    Groen: diegene die medicijnen heeft gestolen uit een apotheek krijgt een schok.
-    Paars: diegene die protesteert tegen de avondklok krijgt een schok.

Groen

Paars

Zingeving

Nussbaum

Kwetsbaarheid en afhankelijkheid

Camus

Leven is zinloos

Taylor

Meerdere zingevings-kaders

Arendt

Denken als morele verplichting

Nietzsche

God is dood

stad &

esch &

filosofie

Charles Taylor (1931)

- Religie is niet meer het enige zingevingskader

 

- Theïsme, humanisme, antihumanisme

- Agapè: liefde en liefhebben van elkaar

- Moderniteit: authenticiteit

Charles Taylor

1500: iedereen gelooft in God

2021: geloven is een optie

Wat is er gebeurd?

Christendom

Opkomst: Individuele zelfreflectie ->  zelfdiscipline

Opkomst seculier humanisme: autonomie, gericht op de mens zelf

Opkomst anti-humanisme: Nietzsche

Charles Taylor

Nova-effect (uiteenvallende ster): beschikbaar worden van meerdere, onderling onverenigbare levensbeschouwelijke opties

Cross-pressured: ieder voelt bij enig nadenken de druk, de aantrekkingskracht van de andere posities.

Druk van authenticiteit!

Agapè

Kernthema bij de ideeënstrijd

Humanisme: oorsprong van liefde in de menselijke natuur en de politieke orde

Anti-humanisme: wijst dit begrip radicaal af. Affirmatie van de strijd om het bestaan.

Theïsme & Taylor: agape begint buiten ons, bij God, en gaat naar alle mensen uit en verbindt hen.

Met nihilisme bedoelt Nietzsche

1. Dat mensen niet meer in transcendente waarden geloven
2. Dat steeds minder mensen christelijk zijn
3. Dat we de ware werkelijkheid niet kunnen kennen
4. Dat we weer terug moeten naar Plato zijn filosofie

Met het nova-effect bedoelt Taylor

1. De hyperindividualistisch worden van religie
2. Dat het christendom heel lang de belangrijkste religie is
3. Dat er meerdere levensbeschouwingen beschikbaar worden
4. Het nihilistisch worden van de westerse cultuur

Wat betreft het begrip agapè komt Taylor zelf uit bij

1. Dat naastenliefde bij de menselijke natuur hoort
2. Dat naastenliefde van God komt en naar alle mensen uitgaat
3. Het verwerpen van naastenliefde als een belangrijke aspect van het leven
4. Dat we de wil tot macht moeten uiten

Mindmap staat in de studiewijzer

Te vinden in de studiewijzer

Voorbereiding P4

• Verdeling staat in de studiewijzer
• De teksten staan in de studiewijzer
• De eindtermen staan in de syllabus
• De syllabus staat in de studiewijzer
• De studievragen en de gekozen 'citaten' moeten de ET dekken
• Deadline: voor de toetsweek