6.2 Hoe rechtvaardig is de rechtstaat?

• Kind Professional
• MBO
• Studiejaar 3,4

6.2 Hoe rechtvaardig is de rechtstaat?

Hoe is het Nederlandse recht georganiseerd?

In een rechtsstaat heeft de rechterlijke macht het laatste woord. 

De rechterlijke macht bestaat uit rechters. 

De regering, de Tweede Kamer of de koning kunnen een uitspraak van de rechter niet terugdraaien of ongeldig laten verklaren.

       Kenmerken              

Rechsstaat               

         

• 
  
• Iedereen moet zich aan de wet houden (burgers en de regering)
• Als de overheid dit niet doet kan de burger naar de rechter stappen. De rechter kan de overheid veroordelen  als dit nodig is.
• Rechters zijn onafhankelijk (mogen bijv. niet in de politiek zitten). 
• Ze beslissen zelfstandig vanuit de wet en zijn objectief (gebaseerd op  feiten)

• Legaliteitsbeginsel: Een nieuwe wet geldt vanaf de dag dat deze ingevoerd wordt
  
• De grondwet is de basis van alle wetten. Iedereen wordt gelijk behandeld. De grondwet is heel moeilijk aan te passen.
  
• In Nederland ligt de macht niet bij een groep mensen. Parlement (maken de wet) de regering (voeren de wet uit) en Rechters (passen de wet toe) controleren elkaar.

De overheid moet zich aan de wet houden. Ze mogen niet zomaar je telefoon aftappen.

1. Waar
2. Niet waar

Rechters mogen ook in de regering zitten

1. Niet waar
2. Waar

Een nieuwe wet gaat morgen in. Je mag niet met losse handen op de fiets. Jij krijgt daar vandaag een boete voor.

1. Dat kan
2. Dat kan niet

De rechter in Nederland

Rechters zijn dus altijd onafhankelijk.  

 Ze mogen ook nooit een zaak behandelen waarbij vrienden of familieleden betrokken zijn. Want dan zouden ze misschien partijdig zijn. En als ze zelf iets doen wat niet mag, kunnen ze veroordeeld worden door een andere rechter.  Niemand staat boven de wet.

Een rechter beslist bijvoorbeeld:

• hoelang een dronken autobestuurder zijn rijbewijs kwijt is en hoeveel boete hij moet betalen.

• hoeveel maanden cel iemand krijgt voor een gewelddadige overval.

• op welke plek de schutting tussen twee huizen hoort te staan.

Rechtvaardigheid

Streven naar rechtvaardigheid: de overtreding van een regel en de straf voor die overtreding moeten met elkaar in verhouding zijn.

De rechtvaardigheid neemt toe als een rechter objectief kan oordelen over een zaak.

De rechter mag alleen feiten gebruiken om een oordeel te vellen en mag niet beïnvloed worden door anderen.

Daarom zijn rechters in Nederland:

Onafhankelijk

Niemand kan rechters vertellen wat ze moeten doen, ook de minister-president, de koning of een multinational niet.

Onpartijdig

Rechters, hun familieleden of vrienden, mogen niets te maken hebben met de zaak.

Van onbesproken gedrag

Een rechter mag geen strafblad hebben. 

0

Zo is de rechtspraak in Nederland georganiseerd:

de rechtbank

Hier worden  alle rechtszaken behandeld door de rechter. De rechter spreekt een vonnis (een oordeel) uit.

het gerechtshof

Niet eens met het vonnis van de rechtbank? Dan kan je in hoger beroep gaan. Het gerechtshof doet de zaak opnieuw en doet een nieuwe uitspraak.

de Hoge Raad der Nederlanden

Niet eens met de uitspraak van het gerechtshof? Dan kan de verdachte de Hoge Raad inschakelen. Zij doen de zaak niet over, maar controleren de uitspraak van de vorige rechters.

Hierdoor wil de rechtspraak het rechtssysteem zo rechtvaardig mogelijk maken voor iedere burger.

Burgers kunnen een advocaat in de arm nemen als ze met een rechtszaak te maken krijgen. 

Een advocaat adviseert over iemands rechten en ondersteunt de aangeklaagde of verdachte tijdens de zitting in de rechtbank. 

Als iemand onvoldoende geld heeft om een advocaat te betalen, kan hij een pro-Deo advocaat inschakelen. De overheid vergoedt dan de kosten van een rechtszaak.

Rechtsbronnen 

Een rechter komt tot een oordeel a.d.h.v.

De wetten

Internationale verdragen (bijv. EVRM)

Jurisprudentie (eerdere uitspraken)

gewoonte

Wederhoor

Alle partijen krijgen de kans om hun kant van de zaak te vertellen. 

De uitspraak van een rechter is openbaar zodat iedereen de argumenten van de rechter kan opzoeken.

Maken opdracht: 

1 t/m 6 van '6.2

Opdracht 5 Catfish of strafbaar feit?

Catfish is iemand die zich op sociale media voordoet als iemand anders. 

Foto's en gegevens van een andere persoon worden gebruikt om online indruk op iemand te maken.

Catfishing wordt identiteitsfraude als iemand de identiteit van een 

ander gebruikt om iemand te benadelen en er zelf beter van te worden.

Jongeren die een selfie met hun rijbewijs op sociale media delen, kunnen slachtoffer worden van identiteitsfraude. Hun persoonlijke gegevens worden namelijk doorverkocht aan criminelen. 

Catfish of gecatfisht

• Catfishen altijd strafbaar?
• Waarom zou je catfishen?
• Straf voor identiteitsfraude?

Internetcriminelen zoeken onder andere naar de volgende gegevens:

• Burgerservicenummer
  
• Bankrekeningnummers
  
• Inloggegevens
  
• Locatiegegevens camera
  
• Adresgegevens
  
• Geboortedatum
  
• Documentnummers van rijbewijs of ID
  
• Foto's van documenten