Bijeenkomst 4 - Periode 2 - Professionele Taalvaardigheid

• Taal
• HBO
• Studiejaar 1

Professionele taalvaardigheid 1

bijeenkomst 4 - periode 2

Vooraf

Plan van aanpak - do. 28 jan. 

• vandaag: veelgemaakte fouten
• tussendoor: zelfstudie, vragen
  

+10min. 

Werkwoordspelling

De inbreker ... (roven, vt) gisteren een heel huis leeg. 

• roven-en = rov
• de 'v' staat niet in het kofschip, dus 'de'

De inbreker roofde gisteren een heel huis leeg. 

Werkwoordspelling

Ik heb het afval ... (lozen). 

De crimineel ... (roven, vt) de bank leeg. 

• lozen-en = loz
• roven-en = rov

De 'z' en 'v' staan niet in 'T eX-KoFSCHiP, dus 

Ik heb het afval geloosd. 

De crimineel roofde de bank leeg. 

Werkwoordspelling

De buren ... (lusten, vt) geen erwtensoep. 

Ik-vorm tegenwoordige tijd is 'lust'

'lust' + 'ten' = 'lustten' 

De buren lustten geen erwtensoep. 

Werkwoordspelling

Zij ... (betalen, vt) die rekening. 

Ik-vorm tegenwoordige tijd is 'betaal'

'betaal' + 'den' = 'betaalden'

Zij betaalden die rekening. 

Over die lesstof (hoeven, vt) wij niets te weten.

De spits (missen, vt) gisteren wel vijftien keer.

De schapen hebben die vlakte kaal (grazen).

+20min. 

Spelling 

Hoofdregel 'tussen-n': als het eerste deel alleen een meervoud heeft op -en en niet (ook) een meervoud op -es, schrijf je een tussen-n in de samenstellingen met dat eerste deel. 

boek - boeken > boekenkast

kat - katten > kattenstaart

student - studenten > studentenkamer

Spelling 

rijst - X > rijstepap

akte - akten/aktes > aktetas

groente > groenten/groentes > groenteman 

Hier kun je verder oefenen. 

Kijk daarnaast hier voor het hooflettergebruik bij historische en terugkerende periodes. 

+25min. 

Taalkundig ontleden

Hulpwerkwoord, zelfstandig werkwoord of koppelwerkwoord?

Bepaal wat het belangrijkste werkwoord in de zin is. 

• het meest inhoudelijk
• weglaten onmogelijk 
• iedere (hoofd- en bij)zin heeft er één
• bij meerdere werkwoorden in de zin vaak achteraan

hulpww. - zelfst. ww. - koppelww.

Wij wilden ons bij de receptie melden. 

• Wij melden ons bij de receptie. 
• *Wij wilden ons bij de receptie.

 'melden' = het belangrijkste werkwoord

hulpww. - zelfst. ww. - koppelww.

Hij was er verbaasd over dat wij ons niet hadden aangemeld.

• Het verbaasde hem dat wij ons niet aanmeldden. 
• *Hij was over dat wij ons niet hadden. 

'verbaasd' en 'aangemeld' = de belangrijkste werkwoorden

Ik kreeg het formulier niet verstuurd, doordat ik niet alle verplichte velden had ingevuld.

Het zou fijn zijn als je vanavond niet steeds over je hobby’s uitweidt.

+30min. 

hulpww. - zelfst. ww. - koppelww.

Bepaal of het belangrijkste werkwoord een zelfstandig werkwoord OF een koppelwerkwoord is. 

Staat het belangrijkste werkwoord NIET in het rijtje: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken en voorkomen? Dan is het een zelfstandig werkwoord. 

hulpww. - zelfst. ww. - koppelww.

Het blijft lang sneeuwen. 

Het sneeuwt lang. 

*Het blijft lang. 

'sneeuwt' is het belangrijkste werkwoord

'sneeuwt' staat NIET in het rijtje mogelijke koppelwerkwoorden

'sneeuwt' is een zelfstandig werkwoord

hulpww. - zelfst. ww. - koppelww.

Staat het belangrijkste werkwoord WEL in het rijtje: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken en voorkomen? 

Controleer dan of het belangrijkste werkwoord een koppeling maakt tussen het onderwerp en een (zinsdeel met een) bijvoeglijk naamwoord of zelfstandig naamwoord. 

Ja? Dan is het belangrijkste werkwoord een koppelwerkwoord. 

hulpww. - zelfst. ww. - koppelww.

Het meisje wil tandarts worden. 

Het meisje wordt tandarts. 

*Het meisje wil tandarts. 

'wordt' is het belangrijkste werkwoord

'wordt' staat in het rijtje mogelijke koppelwerkwoorden

'wordt' koppelt het onderwerp 'het meisje' aan een zinsdeel met een zelfstandig naamwoord 'tandarts'

'wordt' is een koppelwerkwoord

hulpww. - zelfst. ww. - koppelww.

Bepaal wat de hulpwerkwoorden in de zin zijn. 

• Alle werkwoorden in de (hoofd- en bij)zin die GEEN belangrijkste werkwoord zijn, zijn hulpwerkwoorden. 
• Zonder de hulpwoorden kun je nog steeds een grammaticaal correcte zin maken (zie ook stap 1 en 2). 

In welke winkel heb je die aanbieding gezien?

Het tentamen zal moeilijk worden.

40min. 

onderwerp, lijd. vw. en meew. vw.

• onderwerp > getalsproef
• lijdend voorwerp > wie of wat + wordt + belangrijkste werkwoord?
• meewerkend voorwerp > aan wie/voor wie/bij wie + wordt + belangrijkste werkwoord?

onderwerp, lijd. vw. en meew. vw.

• onderwerp > getalsproef

Je hebt die mensen dat nieuws niet verteld.

Jullie hebben die mensen dat nieuws niet verteld. 

'je' is het onderwerp

onderwerp, lijd. vw. en meew. vw.

• lijdend voorwerp > wie of wat + wordt + belangrijkste werkwoord?

Je hebt die mensen dat nieuws niet verteld.

Wat wordt verteld?

'dat nieuws' is het lijdend voorwerp

onderwerp, lijd. vw. en meew. vw.

• meewerkend voorwerp > aan wie/voor wie/bij wie + wordt + belangrijkste werkwoord?

Je hebt die mensen dat nieuws niet verteld.

Aan wie wordt verteld?

'die mensen' is het meewerkend voorwerp

Maak jij voor hem even iets lekkers klaar?

Het voetbalteam overhandigde de trofee aan de trotse trainer.

+50min.

bijvoeglijk nw. vs. bijwoord

bijvoeglijk naamwoord

> zegt iets over zelfstandig naamwoord

'Die nieuwe buurman lijkt me heel aardig.' 

nieuwe buurman

aardige buurman

'aardige' en 'nieuwe' zijn bijvoeglijke naamwoorden

bijvoeglijk nw. vs. bijwoord

bijwoord > zegt iets over een werkwoord, een bijvoeglijk naamwoord, een bijwoord, of de hele zin. 

• Zij liepen hard. > 'hard' zegt iets over 'liepen' 
• Zij liepen erg hard. > 'erg' zegt iets over 'hard'
• Gisteren liepen zij heel erg hard. > 'gisteren' zegt iets over de hele zin

Sommige hobby’s zijn levensgevaarlijk.

Hij schrijft veel in Wikipedia.

+60min. 

Tijdens onze vakantie hebben we je oom nog gezien.

Plan van aanpak > vr. 29 jan. 

• vandaag: veelgemaakte fouten
• inzage: wordt bekend na  di. 12 jan. 
• tussendoor: zelfstudie, vragen

+10min.