5.2 Hormonale regulatie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.2 Hormonale regulatie

Maak de voorkennisopdrachten op je aantekeningenblad.

Hormoonstelsel

Regelt (oa):

- Groei en ontwikkeling

- Stofwisseling 

- Voortplanting en seksuele functie

- Water- en zouthuishouding

- Bloedsuikerspiegel

- Spijsvertering

- Slaap en waakritme

- Immuunfunctie en ontstekingsreactie

Bestaat uit:

Hormoonklieren

Langdurig effect

Klieren

exocrien = klieren met een afvoerbuis (Geven af aan uitwendig milieu)

endocrien = klieren die hun product afgeven aan het bloed (Inwendig milieu)

Zijn de maagwandcellen endocrien of exocrien?

De hypothalamus 

De hypothalamus is het regelcentrum van het lichaam. 

Het krijgt informatie van receptoren (sensoren) in het lichaam over:

Lichaamstemperatuur:

- Kerntemperatuur

- Schiltemperatuur

Bloedsamenstelling:

- Bloedsuikerspiegel

- Osmotische waarde bloed

- Hormoonspiegels

Bloeddruk en hartslag

Stress en emoties

Slaap en waakritme

Spijsvertering en verzadiging

Wat doet de hypothalamus met deze informatie?

Moet iets worden aangepast dan stuurt de hypothalamus signalen via zenuwcellen of via hormonen door naar de hypofyse.

De hypofyse:

• Belangrijkste hormoonklier van het lichaam.
• Maakt heel veel verschillende hormonen
• Wordt aangestuurd door de hypothalamus

De hypothalamus verteld met behulp van Releasing Hormonen de hypofyse welk hormoon er moet worden afgegeven. 

Een voorbeeld:

De hypothalamus, de hypofyse en de schildklier regelen samen met behulp van hormonen de snelheid van stofwisseling (verbranding) in het lichaam. 

De docent tekent het bijbehorende hormoonschema op het bord. 

Jodium: Belangrijke bouwsteen voor thyroxine

1. Wat bedoelen we met verbranding in de biologie? 

2. Waar wordt dit proces uitgevoerd? 

3. Op welk organisatieniveau is dat?

4. Struma ontstaat door Jodiumtekort. Kun je dit uitleggen m.b.v. hormoonschema?

Struma

Aan de slag

Maak opdracht 10, 11, 12, 13, 14 en 17

Les 2

Reflectie les 1

1. Zijn hormoonklieren exocrien of endocrien?

2. Wat is de functie van TSH?
3. In de BINAS staat als functie van thyroxine:

Wat wordt bedoeld met aanzetten stofwisseling?

Lesdoel

Vandaag bespreken we de hormonale regeling van:

• Bloedsuiker (Insuline en Glucagon)
• Groei (Groeihormoon)
• Stress (Adrenaline)
• Bloedvorming (EPO)
• Waterhuishouding (ADH)

Hormoonschema bloedsuikerspiegel

Groei (groeihormoon)

Stress (Adrenaline en cortisol)

ADH (Anti Diuretisch Hormoon)

Aan de slag

Maak opdracht