H3 P5.1 Rontgenstraling en radioactieve stoffen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

P5.1 Rontgenstraling en radioactieve stoffen

hv 3 - natuurkunde overal

https:

1. Waar ligt Tsjernobyl?
2. Wat is er gebeurt in Tjernobyl?

Doel hoofdstuk

Kennismaken met de voor- en nadelen van straling

Leerdoelen P5.1

1. Benoemen welke soorten straling worden uitgezonden door radioactieve bronnen
2. vertellen welke eigenschappen die soorten en rontgenstraling hebben
3. de herkomst en enkele eigenschappen van rontgenstraling aangeven
4. vertellen hoe je rontgenstraling en straling uit radioactieve bronnen kunt meten

Straling is overal om ons heen

het begrip 'elektromagnetisch spectrum' moeten ze herkennen, niet reproduceren

attendeer ze erop de licht niet schadelijk is, maar UV wel. Vanaf UV wordt het steeds schadelijker.

Rontgenstraling

- Ontdekking ioniserende
straling

+Wilhelm Röntgen

- Gebruik

- Gevolgen 

Wanneer komt het vrij?

vertellen dat rijke mensen voor de lol foto's lieten maken. En dat ze op deze manier keken of bijvoorbeeld de schoenen wel goed zaten.

Mensen die het toestel vaak gebruikten werden ziek. 

Radioactieve stoffen

- Ontdekt door Antoine Bequerel

- Verder onderzoek door Pierre en Marie Curie

- Uit binnenste van een atoom

natuurlijke
radioactieve bronnen

kunstmatige
radioactieve bronnen

Het atoom (kern en schil)

Kern:

protonen (+ lading)

neutronen (neutraal)

Schil:

elektronen (- lading)

4 soorten straling

+ Rontgen!

Rontgenstraling is vergelijkbaar met gammastraling. Rontgen komt alleen niet 'spontaan' vrij, Gamma wel. 

Verschillende soorten straling

00:57

Word jij op dit moment blootgesteld aan straling?

1. Ja
2. Nee

02:54-03:04

Er is van nature straling aanwezig in de aarde, de lucht, gesteentes. Dit noemen we 'achtergrondstraling'.

mobiele telefoon

magnetron

zonlicht

UV straling

Rontgenstraling

Gammastraling

Alpha straling

Beta straling

Huiswerk

havo: 6, 8, 13

Wat doen we vandaag?

- Herhalen deel 1 paragraaf 5.1 

- Verder met uitleg over paragraaf 5.1

Leerdoelen

- de herkomst en enkele eigenschappen van rontgenstraling aangeven

- vertellen hoe je rontgenstraling en straling uit radioactieve bronnen kunt meten

Er waren 4 verschillende soorten 'ionisernde' (gevaarlijke) straling, Welke?

Wordt jij nu bloodgesteld aan straling?

1. Ja, achtergrondstraling. Maar dit is zo weinig dat die weinig tot geen effect heeft
2. Nee, natuurlijk niet! Ik woon niet in Chernobyl...
3. Ja, daar krijg ik corona van, dus ik ga een 5G mast (die nog niet in werking zijn) in brand zetten.

Overnemen in je schrift!!!!

Soort straling	lading	massa	doordringend vermogen	ioniserend vermogen
alpha
beta
gamma
rontgen

De lading van de straling

Experiment van Ernest Rutherford:

na het uitzenden van straling was een 

radioactieve bron elektrisch geladen.... 

De straling moest dus ook wel 

geladen zijn!

De negatieve elektrode zit links (-), de positieve rechts (+). 

Welke lading heeft de alpha (links) en de betastraling (rechts)?

Hoe zit dat dan met 

gamma en rontgenstraling?

positief

negatief

Vul je tabel in!

Gamma en rontgenstraling bestaan uit fotonen. Deze wegen niets.

Alpha buigt minder sterk af dan beta. Wat betekend dit voor de massa van het alphadeeltje?

1. Die is kleiner dan de massa van het betadeeltje
2. Die is groter dan de massa van het betadeeltje

vul de tabel in!!!!

Doordringend vermogen

Niet elke straling dringt even ver door. Hoe ver straling doordringt hangt af van 

1. het type straling

2. de dichtheid van het

     materiaal

Overnemen in je schrift!!!!

Soort straling	lading	massa	doordringend vermogen	ioniserend vermogen
alpha	+	groot	laag
beta	-	zeer klein	middel
gamma	neutraal	geen	hoog
rontgen	neutraal	geen	hoog

Straling meten

• Lichtgevoelige plaat (aantal deeltjes, geladen plaat?)
• wilsonvat (aantal deeltjes, geladen plaat, sporen)
• Geigerteller

Huiswerk

havo: 6, 8, 13, 15, 20 (15 en 20 inleveren in Teams)