H5.1 Rontgenstraling en radioactieve stoffen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Straling en Gezondheid

P5.1 Rontgenstraling en radioactieve stoffen

hv 3 - natuurkunde overal

Doel hoofdstuk

Kennismaken met de voor- en nadelen van straling

Toepassingen straling

Medische toepassing:

Diagnosticeren

Behandeling 

Toepassing Industrie

Materiaal onderzoek

Conserveren van voedsel

Steriliseren van instrumenten

Straling is overal om ons heen

het begrip 'elektromagnetisch spectrum' moeten ze herkennen, niet reproduceren

attendeer ze erop de licht niet schadelijk is, maar UV wel. Vanaf UV wordt het steeds schadelijker.

Rontgenstraling

- De ontdekking

- Gebruik

- Gevolgen 

Wanneer komt het vrij?

vertellen dat rijke mensen voor de lol foto's lieten maken. En dat ze op deze manier keken of bijvoorbeeld de schoenen wel goed zaten.

Mensen die het toestel vaak gebruikten werden ziek. 

Rontgenfoto

'Spontane' straling

- de ontdekking

- blijkbaar komt het uit het 'binnenste' van een atoom

Alpha-, Beta-, en Gammastraling

Soorten straling

De ioniserende straling lopen van minder sterk naar sterk:

Alfa straling

Beta straling

Gamma straling

Soorten straling

De ioniserende straling lopen van minder sterk naar sterk:

α (Alfa) straling

β (Beta) straling

γ (Gamma) straling

Doordringend vermogen

Niet elke straling dringt even ver door. Hoe ver straling doordringt hangt af van 

1. het type straling

2. de dichtheid van het

     materiaal

Overnemen in je schrift!!!!

Soort straling	lading	massa	doordringend vermogen	ioniserend vermogen
alpha	+	groot	laag
beta	-	zeer klein	middel
gamma	neutraal	geen	hoog
rontgen	neutraal	geen	hoog

4 soorten straling

+ Rontgen!

Rontgenstraling is vergelijkbaar met gammastraling. Rontgen komt alleen niet 'spontaan' vrij, Gamma wel. 

Ioniserend vermogen

Om de elektronen te kunnen bereiken, moet de straling wel een groot ioniserende vermogen hebben. 

Alfastraling, met zijn grote massa en lading heeft het grootste ioniserende vermogen. 

Gammastraling heeft vergeleken met alfa-straling een lager ioniserend vermogen, en het vermogen van beta-straling zit beide stralingen in.

Röntgenstraling is een vorm van gamma-straling, met een lagere energie.

3. Ioniserende straling

Infrarode straling is niet ioniserend en alleen gevaarlijk als de straling heel intens is, zoals bij een felle brand.

 

Voor Röntgenstraling en gammastraling ligt dat anders. Deze vormen van straling zijn al gevaarlijk in kleine hoeveelheden.

Het atoom (kern en schil)

Kern:

protonen (+ lading)

neutronen (neutraal)

Schil:

elektronen (- lading)

Word jij op dit moment blootgesteld aan straling?

1. Ja
2. Nee

Straling meten

• Lichtgevoelige plaat (aantal deeltjes, geladen plaat?)
• wilsonvat (aantal deeltjes, geladen plaat, sporen)
• Geigerteller

Geigerteller

Ioniserende straling kun je met een geigerteller meten.

Hij geeft klikjes als er straling aanwezig is, hij verklikt dus eigenlijk de straling.

Straling die schadelijk voor je is noemen we ook wel

1. Ioniserende straling
2. Radiostraling
3. Slechte straling
4. Kernstraling

Huiswerk

H 5.1    

Rontgenstraling en radioactieve straling

                   opdracht: 5, 7, 8, 9, 11, 12, 14, 16 en 20

Inleveren via Teams of Magister mail