3 Mavo 3.7 Verwantschap

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

3 Mavo 3.7 Verwantschap

Planning

- Herhalen 3.6 Evolutie

- Nakijken huiswerk en materiaal

- 3.7 Verwantschap 

- Opdrachten maken

Herhaling

Soorten

Rassen

Vruchtbare en onvruchtbare nakomeling

Evolutietheorie

- Verandering in genotype

- Natuurlijke selectie

- Ontstaan van nieuwe soorten

https://www.google.com/search?sca_esv=a48dbaf87d89a746&rlz=1C1GCCA_enNL1079NL1079&q=evolutietheorie+charles+darwin&tbm=vid&source=lnms&sa=X&ved=2ahUKEwjw84rmiZKEAxWm8wIHHcO5BpAQ0pQJegQICxAB&biw=1280&bih=551&dpr=1.5#fpstate=ive&vld=cid:82081d73,vid:q_84KlxmkgA,st:0

Wolven zijn meestal grijs. In de Verenigde Staten worden in bepaalde gebieden soms ook zwarte wolven geboren. Uit onderzoek bleek dat dit door een dominant gen komt dat de productie van de kleurstoffen in de haarzakjes beïnvloedt.

In een bos vallen zwarte wolven minder op dan hun lichter gekleurde soortgenoten. Daardoor kunnen ze prooidieren beter besluipen. In gebieden met lage begroeiing vallen de zwarte wolven juist meer op. Wetenschappers verwachten dat er na verloop van tijd meer zwarte wolven zullen voorkomen in bossen dan in gebieden met lage begroeiing.

Volgens de informatie verwachten de wetenschappers dat wolven met een zwarte vacht zich in een bos beter kunnen voortplanten dan in gebieden met lage begroeiing.

Leg dat uit met behulp van de informatie.

Examenvraag

Wolven zijn meestal grijs. In de Verenigde Staten worden in bepaalde gebieden soms ook zwarte wolven geboren. Uit onderzoek bleek dat dit door een dominant gen komt dat de productie van de kleurstoffen in de haarzakjes beïnvloedt.

In een bos vallen zwarte wolven minder op dan hun lichter gekleurde soortgenoten. Daardoor kunnen ze prooidieren beter besluipen. In gebieden met lage begroeiing vallen de zwarte wolven juist meer op. Wetenschappers verwachten dat er na verloop van tijd meer zwarte wolven zullen voorkomen in bossen dan in gebieden met lage begroeiing.

Volgens de informatie verwachten de wetenschappers dat wolven met een zwarte vacht zich in een bos beter kunnen voortplanten dan in gebieden met lage begroeiing.

Leg dat uit met behulp van de informatie.

Huiswerk nakijken

Opdracht 1 tm 7

3.7 Verwantschap

Leerdoelen

1. Je kunt toelichten wat fossielen hebben bijgedragen aan de evolutietheorie

2. Je kunt toelichten dat overeenkomsten in de bouw van organen, de bouw van cellen en de samenstelling van stoffen in cellen duiden op verwantschap. 

• Fossielen
•  Verwantschap
• bouw van organen
• rudimentaire organen
• overeenkomsten in cellen
• evolutionaire stamboom 

Fossielen

• Fossilis=opgegraven 
• Versteende overblijfselen van organismen of afdrukken van organisme die op natuurlijke wijze bewaard zijn gebleven, vaak in gesteente. 
• Informatie over organisme die 100.000 jaren leefde
• Hoe wordt je een fossiel? -> snel bedekt raken met zand of klei en mineralen. 

Video fossielen zoeken

https://www.youtube.com/watch?v=HLosibWLCg8

Verwantschap

• Over de jaren heen zijn er MEGA veel soorten organismen ontstaan
  
• Soorten met een gemeenschappelijke voorouder, vertonen verwantschap

Hoe vind je verwantschap?

- Overeenkomst in bouw van organen

Overeenkomst  in processen in cellen

- Overeenkomst in stoffen in cellen

Dezelfde organen, verschillende functie

Verschillende organen, dezelfde functie

Rudimentaire organen

organen die geen functie meer hebben 

Bewijs dat verschillende soorten organisme een gemeenschappelijke voorouder hebben

Bijv: Heupen walvis, staartbot mens, heupbeen slang

Verwantschap en cellen

Overeenkomende processen in de cellen 

van verschillende organisme -> verwantschap

Overeenkomst in samenstelling DNA en 

samenstelling eiwitten -> verwantschap 

Evolutionaire stamboom

Door het vergelijken van DNA

Vraag: Hoeveel verschillende groepen apen kwamen er 5 miljoen jaar geleden voor volgens de gegevens in de stamboom?

Juist of onjuist: De ontwikkeling van de gibbons als aparte groep begon vijf miljoen jaar eerder dan die van de kapucijnapen

Juist of onjuis: Chimpansees zijn meer verwant aan bonobo’s dan aan gorilla’s

In het tropisch regenwoud op Sumatra leven orang-oetans en spookdiertjes.

Orang-oetans zijn mensapen met een roodbruine vacht. Ze leven hoog in de bomen en voeden zich vooral met vruchten, bladeren en boomschors.

Spookdiertjes zijn halfapen met een lichtbruine vacht. Ze hebben grote ogen waarmee ze in het donker goed kunnen zien. Spookdiertjes zijn vleeseters. Ze gaan ’s nachts op jacht en doden hun prooi met hun scherpe tanden.

In de afbeelding zie je een stamboom die de afstamming van apen weergeeft volgens de evolutietheorie.

Hoeveel miljoen jaar geleden splitste zich de groep af waar de spookdiertjes bij horen?

Drie groepen apen zijn: halfapen, apen van de nieuwe wereld en apen van de oude wereld.

Aan welk van deze groepen zijn de orang-oetans het meest verwant volgens deze stamboom? Leg je antwoord uit.

Huiswerk volgende week maandag

3.7 opdracht 1 tm 8