Triage Duizeligheid DA

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoelen

• Je weet welke soorten duizeligheid er zijn
• Je weet de uitingen van de soorten duizeligheid
• Je weet de triagecriteria te koppelen
  
• Je weet hoe je de gaat stellen vanuit de NHG Triagewijzer 
• Je weet de juiste (tussentijdse) adviezen te kunnen geven

Hoe komt het?

Gevoel van evenwicht bepaald door evenwichtsorgaan in binnenoor + hersenen

Filmpje draaiduizeligheid evenwichtsorgaan

Betekenis afkorting BPPD

Benigne Paroxismale Positie Draaiduizeligheid

Benigne betekent 'goedaardig/ongevaarlijk'
Paroxismale staat voor 'in aanvallen optredend'.

BPPD

BPPD = Aanvalsgewijze positieduizeligheid (benigne paroxismale positie duizeligheid)

*Kortdurende maar hevige draaiduizeligheid na bewegen van het hoofd

* Oorsuizen

* Misselijkheid en braken

* Transpireren: 

* Schokkende oogbewegingen

Oorzaak : losraken van gehoorsteentjes door trauma, infectie of ouder worden

     

Neuritis vestibularis

• Werkt tijdelijk 1 van de evenwichtsorganen niet
• Heftige draaiduizeligheid bij bewegen
• Eerste advies: in bed te blijven liggen (vaak met gesloten   ogen) 
• Zodra het gaat probeer te bewegen 
• Vaak binnen 1 week weer over

Vaak te maken met luchtweginfectie.

Uit zich vooral tussen de 20-60jaar

- Enkele dagen draaiduizelig

- overgeven

- minder kleur in gezicht

- gesloten ogen in bed.

De ergste klachten verdwijnen meestal binnen een week. Bij sommige mensen duren de klachten langer, ze zijn nog weken tot maanden sneller duizelig.

Medicatie misselijkheid: (supp.)

metoclopramide

= domperidon

Ziekte van Menière

* Plotselinge draaiduizeligheid

* 1 kant gehoorvermindering 

* Oorsuizen

* Braken

* Transpireren

* Angst 

* Valneiging → ≠ in rechte lijn lopen 

* Schokkende oogbewegingen 

 Zeldzame aandoening , oorzaak ligt bij evenwichtsorgaan. Te veel vocht in evenwichtsorgaan

Oorzaak Ménière

Bij de ziekte van Ménière zit er waarschijnlijk te veel vloeistof in het evenwichts-orgaan. Waarom dat zo is weten artsen niet.

Je hebt 2 evenwichts-organen. Ze zitten binnen in het oor. Het zijn buisjes met vloeistof erin die zorgen voor je evenwicht.

CVA/TIA/ infarct

• = Beroerte
  
• Kan draaiduizeligheid veroorzaken + neurologische uitval
• Het is een arteriële afsluiting
  
• TIA --> herstel binnen 24 uur
  
• CVA--> herstelt niet
• Hier gaan we niet te diep op in. Onderwerp komt geheel aan bod bij neurologische uitval.

Duizeligheid als een licht gevoel en flauw vallen:

Vasovagale Collaps:

- (Gevoel) flauw te vallen door tijdelijk te weinig bloedtoevoer naar het hoofd. Ook zweten, licht in het hoofd.

- Door (hevige) emotie, hitte, lang staan of slecht eten OF ernstige oorzaak --> hart, hersenen, longembolie 

- Hoofd tussen benen, gaan liggen

Orthostatische klachten

- Duizeligheid bij opstaan

- Duurt 5-10 seconden

- Lage bloeddruk of medicijnen tegen hoge RR

- Langzaam opstaan helpt!

Duizeligheid bij bejaarden

Vaak door medicijnen of vaatvernauwing door ouderdom waardoor minder zuurstof naar hoofd.

*  Duizeligheid /licht in het hoofd worden

 * Onvast gevoel op de benen

 * (sterk) Verminderd zicht

*  Flauwvallen

Meer kans op botbreuken!

1. Kunt u duizeligheid beschrijven?
2. Heeft u scheef gelaat? Uitval of verandering spraak?
3. Heeft u last van coördinatiestoornissen?
4. Reageert u sloom, minder alert?
5. Heeft u hoofdpijn?
6. Gevoel hartslag anders is?
7. Iets veranderd aan gezichtsvermogen?
8. Geeft u over?

Vragen Ingangsklacht Duizelig

1. Kunt u duizeligheid beschrijven?
   
2. Heeft u scheef gelaat? Uitval of verandering spraak?
   
3. Heeft u last van coördinatiestoornissen?
   
4. Reageert u sloom, minder alert?
   
5. Heeft u hoofdpijn?
   
6. Gevoel hartslag anders is?
   
7. Iets veranderd aan gezichtsvermogen?
   
8. Geeft u over?
   

Voorbeelden van vegetatieve verschijnselen?

Verschijnselen die patiënt niet bewust kan controleren. Ook bv bij hartaanval

Voorbeelden van vegetatieve verschijnselen : 

•  Misselijkheid
•  Zweten 
•  Grauwe kleur
• Bleek zien

 Vraag bij duizeligheid altijd goed door naar andere klachten én wees alert op vegetatieve verschijnselen. Vegetatieve verschijnselen verhogen altijd de urgentie.

Oorzaken van flauwvallen?

Duizelig en andere klachten

Kijk bij duizeligheid i.c.m. : 

(meeste klachten/ ernstigste klacht)

- Pijn op de borst bij thoraxklachten

- Uitval arm, been of spraak of dubbelzien bij neurologische klachten

- Abnormale hartslag bij hartkloppingen

- Na ongeval bij trauma schedel

Alarmsignalen

- Pijn op de borst

- Apathisch / vegetatieve verschijnselen

- Hoofdpijn

- Onregelmatige hartslag

- Verandering in gezichtsvermogen

- Braken

- Recent ongeval of schedeltrauma

- Neurologische uitval

CASUS
Je wordt gebeld door Rolf Duifhuizen. Hij voelt zich duizelig en licht in zijn hoofd. Hij heeft geen last van neurologische uitval of coördinatiestoornissen. Je hoort dat hij snel en oppervlakkig ademhaalt. Hij heeft ook tintelingen in zijn lippen en handen.
Welke vervolgactie kies je?

1. Direct ambulance waarschuwen ( U1)
2. Binnen 1 uur beoordeling door een arts ( U2)
3. Binnen enkele uren beoordeling door een arts (U3)
4. Beoordeling door een arts is niet nodig of kan wachten (U5)

Je kiest voor U5: beoordeling door een arts is niet nodig of kan wachten. De klachten die Rolf beschrijft zijn geen triagecriteria voor levenbedreigend (U1), spoed (U2) of dringend (U3).
De klachten klinken als .............

Te snel ademhalen kan zorgen voor duizeligheid. Geef Rolf het advies om rustig te ademen, 3 seconden in en 6 seconden uit.

Welke vervolgactie kies je?

1. Binnen een uur beoordeling door een arts (U2)
2. Binnen enkele uren beoordeling door een arts (U3)
3. Beoordeling door een arts is niet nodig of kan wachten (U5)
4. Gelijk ambulance bellen U0

Je kiest voor U2: binnen een uur beoordeling door een arts. Mevrouw Pappas heeft hevige hoofdpijn die ze nooit eerder heeft gehad. Ze geeft de hoofdpijn een 8. Hevige en onbekende hoofdpijn is een triagecriterium voor U2. Je kiest dan voor de hoogste urgentie.

Welk onderzoek kun je als assistent als 1ste doen als een patiënt met klachten van duizeligheid komt ?

1. Otoscopie
2. Bloeddruk meten
3. Ontstekingswaarde meten
4. Hartfilmpje maken

Wanneer moet iemand met de ziekte van Ménière contact opnemen met de huisarts?

1. Als de klachten regelmatig terug komen en hier moeilijk mee om te gaan is. Met plotselinge doofheid of als de doofheid erger wordt.
2. Als een aanval anders is dan gewend of langer duurt dan twee weken.
3. Als u bij de plotselinge duizeligheid niet recht kunt lopen of als u veel hoofdpijn heeft.
4. Alle antwoorden zijn juist

Wat is een belangrijke oorzaak voor duizeligheid bij ouderen?

1. Alcohol
2. Geneesmiddelen
3. Menstruatie
4. Oorsuizen

Contactadvies bij duizeligheid?

Mw. Pieters belt. Ze is erg draaiduizelig en geeft aan last te hebben van oorsuizen aan 1 kant. Waar denk je aan?

1. Orthostatische klachten
2. Ziekte van Ménière
3. BPPD
4. Oorontsteking

Bij verdenking CVA of TIA stel je bepaalde vragen. Welke kunnen dat zijn?

Welke adviezen kun je geven aan een patiënt die hyperventileert?

Een patiënt die hyperventileert kun je adviseren om rustig adem te halen: 3 seconden in en 6 seconden uit. Afleiding kan ook helpen, bijvoorbeeld door met iemand te praten of kniebuigingen te maken. In een papieren of plastic zak ademhalen of het hoofd tussen de knieën brengen, helpt niet.

Hoe kan een patiënt flauwvallen voorkomen als hij het nog een keer voelt opkomen?

Opdracht: Casus

We gaan klassikaal casus oefenen. 1 student start