5.1 De renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H5 De Tijd van ontdekkers en hervormers

5.1 De Renaissance 

KA

het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid

Leerdoel

In deze presentatie leer je:

• welk mens- en wereldbeeld ontstond in Italië
• hoe kunstenaars de kunst van de klassieke oudheid gingen navolgen
• hoe de renaissance werd verspreid
  

Wat betekent eigenlijk het woord: renaissance?

In welk land ontstond de Renaissance?

1. Nederland
2. Duitsland
3. Spanje
4. Italië

Nieuw mens- en wereldbeeld

Rijke Italiaanse handelaren en hun kunstenaars kregen een nieuw mens- en wereldbeeld: kijk op het leven van mensen en de wereld om hen heen.

De wereld was Gods schepping en ze geloofden dat God de mens had uitgekozen om de natuur perfectioneren.

Belangstelling voor de oudheid, kunstenaars sloten zich daarbij aan.

Memento mori (Gedenk te sterven), wordt carpe diem (Pluk de dag)

Renaissance

klassiek erfgoed bestuderen om te overtreffen; kunstenaars vonden dat de renaissance was aangebroken

In deze tijd begon ook de vroeg-moderne tijd. De eerste eeuw daarvan noemen we de tijd van ontdekkers en hervormers.

Navolging van de oudheid (1/2)

Brunelleschi, een architect, was de ontdekker van het perspectief. 

Beeldhouwers en schilders creëerden een verbeterde versie van de natuur waardoor ze als kunstenaars werden gezien.

De anatomie van het lichaam wordt daardoor belangrijk.

Kenmerken van de Renaissance-kunst

• wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur
  
• realistisch
  
• perspectief (weergeven van diepte)
  

• naakt, contrapost

Waarom hoort dit schilderij bij de renaissance?

Navolging van de oudheid (2/2)

Ook geleerden gingen de oudheid bestuderen. Schrijvers en denkers zagen klassieke auteurs als geestverwanten.

Humanisten: geleerden die vanaf omstreeks 1500 klassieke teksten bestudeerden.

KA H5: De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid 

Verspreiding over Europa

16de eeuw: verspreiding van de renaissance over Europa. Het ontwikkelde zich daar anders dan in Italië: richtte zich op de wedergeboorte van het oorspronkelijke christendom.

Belangrijkste christelijk humanist: Erasmus. 

Hij zocht het zuivere christendom en uitte zijn kritiek op misstanden in het boek Lof der zotheid (1511).

4a. In de renaissance ontstond een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
Geef hiervan een voorbeeld.

4b. In de renaissance ontstond een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
Geef hiervoor een verklaring

Ga aan de slag met de opdrachten van 5.1 in je digitale werkboek

Dit is ook het huiswerk voor de volgende les