Start en par 3.1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo lwoo, havo, vwo
• Leerjaar 3

0

H3. Chili: het land waar de aarde ophoudt

Wat is in Chili de invloed van de natuurlijke omgeving op het ingerichte landschap?

Dit onderzoeken door....

• §1. Waarom wordt Chili regelmatig getroffen door zware aardbevingen?
• §2. Waarom liggen er veel actieve vulkanen in Chili?
• §3. Welke factoren bepalen de klimaten in Chili?
• §4. Hoe is Chili ingericht en wat zijn de belangrijkste bevolkingskenmerken?

Aardbevingen

Actieve vulkanen Chili

klimaten chili

Inrichting Chili

3.1 Chili beeft

Leerdoel

Beschrijven en verklaren waarom Chili vaak wordt getroffen door zware aardbevingen

Bergen

• Opbouw door endogene processen
  
• Afbraak door exogene processen
  

Welke endogene processen zijn er?

Welke exogene processen zijn er?

Theorie

1: Chili beeft

B67: Platen en breuken

B68: Bewegingsrichtingen van platen

B73: Aardbeving

B77: Reliëf

B78: Gebergtevorming

B79: Horsten en slenken

B80: Oud en jong gebergte

Platen

0

Bewegingen

Convergent: naar elkaar toe

Divergent: uit elkaar

Transform: langs elkaar

Aangestuurd door convectiestromen in de aarde.

Of toch niet? Onderzoek heeft uitgewezen dat deze theorie niet helemaal verklaart hoe plaattektoniek werkt. Er is meer:

Ridge push en Slab pull

wat verklaart dan wel plaattektoniek?

Convectiestromen versterken dit proces, maar zijn niet de veroorzaker.

Ridge push:

Het wegduwen van nieuwe oceanische korst doordat er uit de diepte nieuwe magma naar boven komt.

Doordat in de subductiezone aan de oceanische plaat wordt getrokken ontstaat bij de mid-oceanische-rug een gat. In dit gat kan nieuwe magma naar boven komen en nieuwe aardkorst vormen. Dit duwt de net eerder gevormde aardkorst opzij. Zo blijft de oceanische korst groeien

Slab pull: 

Het naar beneden getrokken worden van oude oceanische korst in de subductiezone.

De oceanische plaat bestaat uit basalt.(zwaar gesteente) Hoe meer dit afkoelt, hoe zwaarder het wordt en hoe meer de dichtheid toeneemt. Bij de subductiezone is het zo zwaar dat het door zwaartekracht naar beneden getrokken wordt. Een deel van de korst zal hierbij smelten.

Chili

Platentektoniek leidt tot:

• Gebergtevorming
• Aardbevingen
• Vulkanisme
• Trog

Aardbevingen

H3 Chili: het land waar de aarde ophoudt

0

0

Aardbevingen

Aardschokken

• Platen schuiven over of langs elkaar.
  
• Dit gaat niet soepel, maar in schokken. 
  
• Plaat blijft hangen, druk bouwt op. 
  
• Op het moment van losschieten komen er trillingen vrij die te voelen zijn aan het aardoppervlak. 
  

Aardbeving

Hypocentrum: de plek waar de aardbeving plaats vind diep in de aarde

Epicentrum: de plek waar de aardbeving gevoeld wordt aan het aardoppervlak. Recht boven het hypocentrum. 

Aardbevingen komen voor bij:

Subductie door convergentie

Transforme plaatbreuken

Tsunami

Aardbeving onder de zee: zeebeving

• Plaat schiet los
  
• Brengt zeewater in beweging
  
• Vloedgolf
  

Seismisch gat

Seismisch gat: Als in een gebied al een lange tijd geen aardbeving is geweest en in de omliggende gebieden wel.

Een aardbeving verlicht de druk op een bepaald punt.

Maar niet alle gebieden kennen even vaak aardbevingen.

Chili

Het Andesgebergte

Pak je telefoon

Testen wat je nu al weet

Wat is de hoofdstad van Chili?

1. Buenos Aires
2. Montevideo
3. Santiago
4. Asunción

Hoeveel inwoners heeft Chili in vergelijking met Nederland?

1. Heel veel minder
2. Een beetje minder
3. Een beetje meer
4. Heel veel meer

Met welke schaal worden aardbevingen gemeten?

1. Die van Rigter
2. Die van Richter
3. Die van Plichter
4. Die van Swifter

De aardbeving voor de kust van Chili was de zwaarste ooit gemeten. Hoe zwaar was hij op de Schaal van Richter?

1. 8
2. 8,5
3. 9
4. 9,5

Aardbevingen ontstaan vooral op plekken waar aardplaten .... ?

1. Langs elkaar schuiven
2. Op elkaar botsen
3. Langs elkaar schuiven óf op elkaar botsen
4. Uit elkaar gaan

Chili ligt vlak bij de grens tussen twee aardplaten. De Zuid-Amerikaanse plaat en de .... ?

1. Nasca Plaat
2. Afrikaanse Plaat
3. Pacifische Plaat
4. Latijnse Plaat

Hoe snel bewegen deze twee platen naar elkaar toe?

1. 10 tot 8 cm per jaar
2. 10 tot 8 cm per maand
3. 10 tot 8 cm per dag
4. 12 tot 15 cm per jaar