H3 Chili, het land waar de aarde ophoudt (lessen lln)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Waar ligt Chili?

Hoe ziet Chili er uit?

Bekijk op de volgende kaart:

1. In welk werelddeel ligt Chili?
   
2. Welk land ligt ten Noorden ervan?
   
3. Welke zeeën liggen eromheen?
   
4. Ligt het ten noorden of ten zuiden van de evenaar?
   
5. Chili is een langgestrekt land van noord naar zuid. Wat denk je, zou het klimaat overal hetzelfde zijn en waarom denk je dat?
   

Vergroot de kaart op de volgende dia met de + rechtsonder. En ga met het poppetje eens op diverse plekken in Chili staan en ontdek hoe Chili eruitziet.

H3. Chili: het land waar de aarde ophoudt

Dit onderzoeken door....

• §1. Hoe komt het dat Chili regelmatig wordt getroffen door zware aardbevingen?
• §2. Waardoor liggen er veel actieve vulkanen in Chili?
• §3. Welke factoren bepalen de klimaten in Chili?
• §4. Hoe is Chili ingericht en wat zijn de belangrijkste bevolkingskenmerken? (havo)
• §5. Welke kenmerken heeft verstedelijking in Zuid Amerika?

Aardbevingen

Actieve vulkanen Chili

klimaten chili

Inrichting Chili

Wat weet je nu al over Chili?
Je mag ook een plaatje bij je tekst zetten.

Maak de startopdrachten van H3 Chili

• Let op!     Atlasopdrachten 1,2 en 4 (Huiswerk )

3.1 Chili beeft

Leerdoel

Beschrijven en verklaren hoe het komt dat Chili vaak wordt getroffen door zware aardbevingen.

Bergen

• Opbouw door endogene processen
  
• Afbraak door exogene processen
  

Welke endogene processen zijn er?

Welke exogene processen zijn er?

Theorie

1: Chili beeft

B67: Platen en breuken

B68: Bewegingsrichtingen van platen

B73: Aardbeving

B77: Reliëf

B78: Gebergtevorming

B79: Horsten en slenken

B80: Oud en jong gebergte

Platen

Bewegingen

Convergent: naar elkaar toe

Divergent: uit elkaar

Transform: langs elkaar

Aangestuurd door convectiestromen in de aarde

Chili

Platentektoniek leidt tot:

• Gebergtevorming
• Aardbevingen
• Vulkanisme
• Trog

Aardbevingen

H3 Chili: het land waar de aarde ophoudt

Aardbevingen

Aardschokken

• Platen schuiven over of langs elkaar.
  
• Dit gaat niet soepel, maar in schokken. 
  
• Plaat blijft hangen, druk bouwt op. 
  
• Op het moment van losschieten komen er trillingen vrij die te voelen zijn aan het aardoppervlak. 
  

Aardbeving

Hypocentrum: de plek waar de aardbeving plaats vind diep in de aarde

Epicentrum: de plek waar de aardbeving gevoeld wordt aan het aardoppervlak. Recht boven het hypocentrum. 

Aardbevingen komen voor bij:

Subductie door convergentie

Transforme plaatbreuken

Tsunami

Aardbeving onder de zee: zeebeving

• Plaat schiet los
  
• Brengt zeewater in beweging
  
• Vloedgolf
  

Seismisch gat

Seismisch gat: Als in een gebied al een lange tijd geen aardbeving is geweest en in de omliggende gebieden wel.

Een aardbeving verlicht de druk op een bepaald punt.

Maar niet alle gebieden kennen even vaak aardbevingen.

Chili

Het Andesgebergte

Toepassing

Werkboek paragraaf 1 maken en nakijken

Pak je IPad

Testen wat je nu al weet

Wat is de hoofdstad van Chili?

1. Buenos Aires
2. Montevideo
3. Santiago
4. Asunción

Hoeveel inwoners heeft Chili in vergelijking met Nederland?

1. Heel veel minder
2. Een beetje minder
3. Een beetje meer
4. Heel veel meer

17,249,632 (2018)

17,574,003 (2017)

Met welke schaal worden aardbevingen gemeten?

1. Die van Rigter
2. Die van Richter
3. Die van Plichter
4. Die van Swifter

De aardbeving voor de kust van Chili was de zwaarste ooit gemeten. Hoe zwaar was hij op de Schaal van Richter?

1. 8
2. 8,5
3. 9
4. 9,5

Aardbevingen ontstaan vooral op plekken waar aardplaten .... ?

1. Langs elkaar schuiven
2. Op elkaar botsen
3. Langs elkaar schuiven óf op elkaar botsen
4. Uit elkaar gaan

Chili ligt vlak bij de grens tussen twee aardplaten. De Zuid-Amerikaanse plaat en de .... ?

1. Nasca Plaat
2. Afrikaanse Plaat
3. Pacifische Plaat
4. Latijnse Plaat

Hoe snel bewegen deze twee platen naar elkaar toe?

1. 10 tot 8 cm per jaar
2. 10 tot 8 cm per maand
3. 10 tot 8 cm per dag
4. 12 tot 15 cm per jaar

leeruitkomst

Beschrijven en verklaren waarom Chili vaak wordt getroffen door zware aardbevingen

Exit-ticket

Zelf vragen maken

1. Maak minimaal drie uitdagende vragen (+ antwoordmodel) voor een medeleerling (25 min.) Gebruik de volgende vragen:

Waarin verschilt...van...?

Leg uit hoe het komt dat....? (1x)

Wat zou er gebeuren als...?

Op welk gebied zijn....en....hetzelfde?

Welke invloed heeft...op...?

2. Wissel de vragen uit met je buur

3. Beantwoord de vragen die je gekregen hebt en geef deze terug.

4. Kijk de antwoorden na en geef commentaar (schriftelijk)

4. Bespreek de antwoorden (mondeling).