3hv-6.1

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

6.1 Organismen en hun omgeving

Op tafel:

Laptop (lessonup)

Telefoon in telefoontas

Planning

• Leerdoelen
  
• Uitleg
• Zelfstandig werken
• Volgende keer
  

Leerdoelen

• Je kunt de invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren.
• Je kunt de niveaus van de ecologie beschrijven.
• Je kunt in een ecosysteem de voedselrelaties aangeven.

Wat onderzoeken we bij ecologie?

Biotische factoren (levende factoren)

Abiotische factoren (niet levende factoren)

Regen

Predatie

Voedselaanbod

Schaduw

Prooidieren

Temperatuur

Parasieten

Concurentie

Niveaus van ecologie

Zet van klein naar groot

Individu

Populatie: groep van dezelfde soort in een bepaald gebied

Levensgemeenschap

Alle populaties, van verschillende soorten organismen in een bepaald gebied.

De populaties beïnvloeden elkaar

Ecosysteem

Levensgemeenschap en biotoop (alle abiotische factoren) samen

Gebied waarbinnen abiotische factoren en biotische factoren een eenheid vormen

Ecosystemen

Duingebied

Bos

Sloot

Weiland

Biosfeer

Alle ecosystemen samen

Waar leven op aarde mogelijk is

Bioom

Groter gebied met een kenmerkend klimaat

Welke biotische factoren heb je gezien in het ecosysteem?

In een toendra-gebied leven allerlei soorten organismen samen. Hoe noem je al deze soorten samen in dit gebied?

1. Ecosysteem
2. Populatie
3. Biotoop
4. Levensgemeenschap

Ecologie kun je bestuderen op verschillende niveaus. In welk rijtje staan ze op de juiste manier van klein naar groot?

1. Individu - levensgemeenschap - populatie - ecosysteem
2. Individu - populatie - ecosysteem - levensgemeenschap
3. Individu - populatie - levensgemeenschap - ecosysteem
4. Populatie - individu - levensgemeemschap - ecosysteem

Welke abiotische factoren zijn er in de woestijn?

Ecosysteem

Maak de voedselketen!

-> betekent 'wordt gegeten door'

Voedselketen

Voedselketen= een reeks soorten waarbij elke soort een voedselbron is voor de volgende soort

Voedselketen

1ste Schakel - plant (maakt zelf energie)

2de Schakel - planteneter

3de 4de  5de Schakel  - alleseter of vleeseter

Voedselweb

In een ecosysteem lopen meerder voedselketens door elkaar

Op welk plaatje zie je een voedselketen?

1. 
2. 
3. 

Voedselrelaties:

- Piramide van aantallen

- Piramide van biomassa

- Accumulatie van gif

Piramide van aantallen

Aantal individuen wordt meestal kleiner, maar niet altijd

Piramide van aantallen

1 havik 

100 koolmezen

100.000 rupsen

1 eikenboom

Piramide van biomassa

Biomassa: totale hoeveelheid energierijke stoffen in een organismen

Elke stap naar boven gaat er energie verloren aan verbranding en afvalstoffen.

Verschil tussen de piramides

Deze is altijd piramidevorm!

Accumulatie

Wat nou als onderin een voedselketen een gifstof wordt opgenomen (door gifstoffen in de bodem of bestrijdingsmiddelen), wat gebeurt er dan in de voedselketen?

De stoffen zijn niet door een plant/ dier af te breken.

Accumulatie

Hoger in de voedselketen blijft de hoeveelheid gifstoffen gelijk maar de hoeveelheid biomassa neemt af.

Accumulatie

De organismen hoger in de voedselketen gaan dood aan gifstoffen die veel eerder in de keten zijn opgenomen.

Piramide van biomassa

Zelfstandig werken

Wat: Maak opdrachten in online boek:

                   6.1: 1 t/m 4 + 6 t/m 8

Hoe: Individueel

Hulp: De tekst

Klaar: - Samenvatting/begrippenlijst maken 6.1

             - Extra oefeningen maken 6.1

             - Flitskaarten 6.1

Volgende keer

Weektaak:

6.1: 1 t/m 4 + 6 t/m 8

Volgende les:

6.2 deel 1