H2 les 25-9 Grieken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat gaan we deze les doen?

Begrippen uit de vorige lessen herhalen.

Tekst van Herodotus over de oorzaken van de Perzische Oorlogen behandelen.

De twee grote oorlogen van de Grieken.

Leerdoel

De oorzaak en het gevolg van de Perzische oorlogen. 

Het verloop en de uitkomst van de Peloponnesische oorlog.

Kenmerkende aspecten

De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.
De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur.
De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich over Europa verspreidde.
De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa
De ontwikkeling van het jodendom en christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten.

Wat weet je nog van de vorige les?

• Stadstaat
  
• Democratie
• Van mythos naar logos
• Welke theorie werd dominant in de geneeskunde?

De tekst van Herodotus

Griekse kolonisatie

• Door een sterke bevolkingsgroei trokken Grieken weg uit hun polis om kolonies te stichten.

• Daardoor in directe aanraking en conflict met andere beschavingen.

Egypte is deel van het Perzische Rijk

Mesopotamië is veroverd door de Perzen

Het oorspronkelijke gebied van de Perzen. Ongeveer het huidige Iran

De Griekse poleis in Ionië komen in 499 v.Chr. in opstand tegen hun Perzisch bestuur.

Ionische opstand

• De opstand van de Grieken in Ionië mislukt.

• De opstandelingen werden gesteund door Grieken in het moederland.

• Perzië wilt de Grieken straffen en valt aan in 490 v.Chr, slag bij Marathon.

Tweede oorlog

• Stadstaten verenigd onder leiding van Sparta en Athene tegen Perzië.
• Grieken verliezen eerste slag, Athene geplunderd, maar winnen op zee.
• Eindoverwinning voor de Grieken.

En nu? Wie is het sterkst?

• Strijd tussen Sparta en Athene.
  
• Allebei op zoek naar stadstaten om bondgenootschappen te vormen.
• Mondt uit in oorlog.

Sparta vs Athene

• Oorlog duurde 27 jaar.
• Sparta verslaat Athene in 404 v.Chr. en schaft de Atheense democratie af.
• 1 jaar later hersteld Athene weer de democratie.
• Door de oorlog zijn alle stadstaten verzwakt, in feite geen dominante polis meer.

Gevolgen van de oorlogen

Perzië vs Griekenland: Grieken winnen, poleis gaan bondgenootschappen met elkaar aan.

Peloponnessische oorlog (Sparta vs Athene): Sparta wint, alle poleis zijn verzwakt.

Volgende les

Wie neemt de macht in Griekenland?