Einde LV 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Einde LV 2

Vorige les

taken die de stad overnam / moderne devotie / 80-jarige oorlog / nederlandse opstand / kahoot

Deze les

korte herhaling

moedernegotie

stapelmarkt

aan de slag

- oefenen

- samenvatten

- check ook de syllabus

 tijdlijn 80jarige oorlog

 inquisitie

beeldenstorm 1566

Alva naar de NEderlanden 1568 / Willem van Oranje slag bij Heiligerlee / start opstand

 unie van Utrecht 1579

  plakkaat van verlatinghe  1581

 moord op willem van Oranje 1584 

Val van Anterpen 1585

uitroepen republiek 1588

Voc 1602

12 jarig bestand 1609-1621

 einde 80jarige oorlog

Syllabus (behandeld)

In de 16e eeuw zetten de Habsburgse vorsten Karel V en Philips II de centralisatiepolitiek door en breidden deze vanwege de opkomst van lutheranisme en calvinisme uit naar de godsdienst. Zij wilden het protestantisme, dat zich concentreerde in de steden, terugdringen. Na de Beeldenstorm en het harde optreden door Alva brak er onder leiding van Willem van Oranje een opstand uit tegen het Spaanse gezag. 

Syllabus

Door de opstand, die in de praktijk een oorlog tegen steden was, verloor

Antwerpen vanaf 1585 haar stapelmarktfunctie en trokken veel kapitaalkrachtige inwoners naar Holland. 

De noordelijke gewesten stichtten een republiek. Vanaf de oprichting van de VOC in 1602 ontwikkelde die zich tot een handelsgrootmacht met een wereldwijd handelsnetwerk

moedernegotie /oostzeehandel

Oostzeehandel 

Oostzeehandel 

De Oostzeehandel was belangrijker  in de Nederlanden dan de VOC of WIC. Deze handel bracht Amsterdam de rijkdom die nodig was om de VOC te kunnen oprichten.

Wat was een oorzaak dat de graanprijs zo goedkoop was rond de Oostzee?

Welke oplossing hadden de Hollanders bedacht op de tol bij de Sont (zeestraat)?

Waarom werd de Oostzeehandel door de Hollanders de 'moedernegotie' genoemd?

Oostzeehandel

• Oostzeehandel: handel met landen uit het Oostzeegebied in graan en hout.
  
• In ruil voor zuivelproducten als boter en kaas.
  
• De Oostzeehandel was erg belangrijk: 
• het hout werd gebruikt voor het bouwen van nieuwe schepen...
• ...en het graan was nodig voor voedsel.
  

Moedernegotie / Oostzeehandel

Graan - hout - leer

Groeiende steden

• Bloeiende economie -> veel werkgelegenheid -> groei van steden -> wereldeconomie
• Amsterdam was meest verstedelijkte plaats
• Er werden kanalen en grachten gegraven om spullen aan- en af te voeren
• Grachtengordel in Amsterdam is hierdoor ontstaan!

Val van  Antwerpen 

Antwerpen

• belangrijkste handelscentrum
• rijkste stad van Europa
• met rivierschepen werden veel producten naar het duitse achterland vervoerd. (textiel + grondstoffen textiel)
• ook stapelmarkt van koloniale producten uit de spaanse en portugese kolonien. (suiker / specerijen)
• Nieuw: graanhandel  (oostzee, met name de hollanderS)

Blokkade Antwerpen

• Veroverd door Spanje tijdens de 80 jarige oorlog.

• Schelde afgesloten door de opstandelingen.

• Amsterdam wordt de grootste stapelmarkt.

Invloed van de val van Antwerpen 1585

Casus 1 t/m 3

• Na de verovering van Antwerpen door Parma in 1585 sloten de geuzen de Westerschelde af.
  
•  Veel protestanten maar ook andere kunstenaars en ondernemers vertrokken naar het noorden:
• HOLLAND> krijgt veel kennis en kapitaal
  

  > bloei handel en nijverheid. Bijv. Haarlem en        Leiden textiel. Om ondernemers en arbeiders aan te trekken was er een zekere tolerantie t.a.v. andere geloven.

Gevolgen

• Antwerpen valt in 1585
  
• = Einde gouden eeuw van Antwerpen
• Spanje neemt het zuiden over
• Massale vlucht naar de Republiek

• Amsterdam neemt rol van Antwerpen over

• < 1585 vooral grondstoffen
• > 1585 ook luxeproducten 
• (bont, dure stoffen, specerijen)
  

Oostzeehandel 

De Oostzeehandel was belangrijker  in de Nederlanden dan de VOC of WIC. Deze handel bracht Amsterdam de rijkdom die nodig was om de VOC te kunnen oprichten.

Oostzeehandel 

Oostzeehandel: Was de handel met de landen rond de Oostzee door kooplieden uit Amsterdam in hout en graan.

Hanze steden (Oostzeehandel

stapelmarkt

De Amsterdamse stapelmarkt

• 17e eeuw: A'dam is stapelmarkt
• Stapelmarkt = producten opslaan (stapel) en doorverkopen wanneer prijs gunstig is. 

• Voor 1585 vooral grondstoffen verkocht op stapelmarkt
• Na 1585 ook luxeproducten (bont, dure stoffen, specerijen) 

Antwerpen in de problemen, Val van Antwerpen (1585) 

Amsterdam belangrijkste havenstad, stapelmarkt.

De Oostzeehandel

Ook wel ''De Moedernegotie''

Handel in graan

Amsterdam als stapelplek vol pakhuizen

De Oostzeehandel

Aan de slag

• ga vragen maken uit je tekstboek, als je de stof nog moet gaan beheersen pak je de reproductievragen.
• Van vragen maken wordt je beter. 
• de gele bolletjes vragen vragen een vaardigheid van je en liggen dus dichter bij het toetsniveau.
• Maak 1.1: 5/6/7/9