Ontwikkelingspsychologie les 8

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

1. Ontwikkelingspsychologie

Thema van periode 3

Ontwikkelingspsychologie 

Ontwikkelingsgebieden

Ontwikkelingsfasen van de mens 

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen wat ontwikkeling inhoudt.

• Je kunt beschrijven welke ontwikkelingstheorieën er zijn en wat ze inhouden.

Les 8  introductie ontwikkelingspsychologie

Wat is ontwikkelingspsychologie?

Psychologie= De wetenschap die het menselijk gedrag bestudeert

Ontwikkelingspsychologie= De wetenschap die gedrag bestudeert van de mens in de verschillende fasen van zijn ontwikkeling

 

Ontwikkeling

Ontwikkeling = verandering

Verandering = vooruitgang/verbetering

Maar ook: krimp, achteruitgang/afbraak

“Ontwikkeling kan gezien worden als verandering, groei en rijping.”

Ontwikkeling is verandering. 

Deze veranderingen vinden niet van vandaag op morgen plaats. Ontwikkeling verwijst naar een langzame verandering.

Je kunt je als mens op verschillende gebieden ontwikkelen. 

Zo kan een vierjarige kleuter met een lengte van 1,00 meter zich ontwikkelen tot een zestienjarige puber van 1,75 meter. En de onzekere tiener kan zich uiteindelijk ontwikkelen tot een zelfbewuste adolescent.

Conformisme, conditioneren

Ontwikkelingstheorieën

We lopen kort door de volgende theorieën heen:

• de psychoanalyse
  
• het behaviorisme
  
• de cognitieve psychologie
  
• de systeemtheorie
  
• sociaal constructivisme

Hierna komen een aantal quizvragen over deze theorieën. 

Deze benadering stamt uit de filosofie en schikt standpunten tussen twee extremen: Nature: alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door aanleg, bijvoorbeeld het genetisch materiaal. Nurture: alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door opvoeding, vooral door de leefomgeving.

Nature-Nuture-debat

Deze benadering stamt uit de filosofie en schikt standpunten tussen twee extremen: Nature: alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door aanleg, bijvoorbeeld het genetisch materiaal. Nurture: alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door opvoeding, vooral door de leefomgeving.

Erik Erikson (psychoanalyse) 

Neemt de psychoanalyse van Freud als uitgangspunt. Hij deelt de ontwikkeling van de mens op in 8 stadia waarbij elk stadium een crisis of conflict moet worden overwonnen.

 

Psycho-analyse 

Als de crisis wordt overwonnen kan de mens zich verder ontwikkelen en ontstaat hoop en vertrouwen.  Zo niet kan dit leiden tot wantrouwen en minderwaardigheidsgevoelens. 

Maslow theorie

De piramide van Maslow (behoeftepiramide) is een theorie die de behoefte van de mens in kaart brengt. Maslow beschrijft in zijn theorie 5 universele behoeften van de mens en brengt hiërarchie aan in deze behoeften. Maslow stelt dat er in de bevrediging van deze behoeftes een volgordelijkheid zit.

Operante conditionering (behaviorisme) 

Je leert je gedrag aanpassen door de consequenties van het dit gedrag. (Skinner) 

De theorie van Piaget

Video over cognitieve psychologie

10 minuten

Centrale begrippen zijn

adaptie = iemand kan zich aanpassen aan zijn omgeving

assimilatie = nieuwe ervaringen

Systeemtheorie (Vygotsky) 

Kijkt naar de relatie tussen de interne en externe wereld 

Systeemtheorie kijkt naar de relatie tussen de mens en zijn fysieke wereld, cognitieve wereld, persoonlijkheidswereld en sociale wereld. 

Deze theorie benadrukt steeds de interactie tussen de interne en externe factoren. Je kunt de mens niet los zien van zijn omgeving. 

Vygotsky

Piaget vs Vygotsky

 Piaget legt vooral de nadruk op de interactie van het kind met de fysieke wereld. Vygotsky ziet die interactie meer gebeuren in de sociale wereld. In en door de sociale omgeving leert het kind bijvoorbeeld taal om met anderen te spreken

(Kinderen leren door interacties met anderen)

Piaget > 

Kinderen hebben steeds de neiging om verder te ontwikkelen. Er is hier sprake van een zelfregulerend proces dat zorgt voor steeds betere adaptatie:

1. Assimilatie --> het proces waarmee bestaande kennis en vaardigheden worden gebruikt in nieuwe situaties.

2. Accommodatie --> het proces van aanpassing van bestaande vaardigheden of kennis om met een nieuwe situatie om te kunnen gaan. 

Volgens Vygotsky ontwikkelt het individu zich via een proces, waarin de interactie met de sociaal-culturele omgeving de hoofdrol speelt. De mens is van nature sociaal.

Sociaal constructivisme 

Veel van wat mensen leren, wordt actief door henzelf opgebouwd.  Het verwerven van kennis en vaardigheden is niet zozeer het gevolg van een directe overdracht van kennis, maar eerder het resultaat van denkactiviteiten van mensen zelf. 

Behaviorisme

Het behaviorisme is een stroming die de psychologie ziet als de wetenschap van het zintuiglijk waarneembare. Het onderzoek richt zich op het waarneembare gedrag. Men gaat er vanuit dat gedrag door de omgeving wordt bepaald en is aangeleerd.

 

Het gevolg van deze visie is dat het bewustzijn niet onderzocht kan worden, omdat het niet objectief waar te nemen is. De onderzoeksmethode van het behaviorisme is het uitvoeren van experimenten en empirisch wetenschappelijk onderzoek.

Bekende behavioristen zijn Skinner en Thorndike. 

ontwikkelingsgebieden 

Lesopdracht van deze les:

Zie Itslearning: Breedbasisjaar - module 3, les 8.

Daar staat vermeld hoe je aan de slag gaat met het werken aan hoofdstuk 1 en 2 van het dossier Ontwikkelingspsychologie.