Erfelijkheid

• Biologie
• Basisschool
• Groep 8

Vraag:

Wie krijgt er wel eens de opmerking dat hij of zij op iemand uit zijn gezin lijkt?

Erfelijkheid

Waar denk je aan bij erfelijkheid?

Wat is erfelijk?

Je 'erft' eigenschappen

Erfelijke informatie

Hoe erf je eigenschappen?

Cellen

60 biljoen

1,25 ng

15 micrometer

Hoe heet het waar de informatie ligt opgeslagen wat je erft?

1. Erfelijke plek
2. Erfelijke chromosomen
3. Erfelijke informatie
4. Erfelijke spullen

Uit hoeveel cellen bestaat een volwassene van 75 kg ongeveer?

1. 30 miljoen
2. 60 miljoen
3. 30 biljoen
4. 60 biljoen

Hoeveel chromosomen denk jij dat er in een cel zitten?

1. 4
2. 12
3. 20
4. 46

Chromosomen

2.760.000.000.000.000

Erfelijke informatie

- Oogkleur

Erfelijke informatie

              - Huidskleur

             - Tongrollen

Dus je DNA bepaalt alles?

Alles ligt vast in je DNA

Veranderen als je ouder wordt

Omgeving speelt ook een rol

Wie heeft gelijk?

Jack, Koen en Levi zitten op voetbal. Jack is zo goed dat hij volgend seizoen mee mag spelen met de selectie. 

- Koen: "Jack is zo goed, omdat zijn vader ook heel goed was. Hij heeft zelfs in het Nederlands elftal gespeeld!"

- Levi: "Jack is zo goed, omdat hij al sinds dat hij 1 is veel oefent en sinds groep 1 al op voetbal zit."

Dieren en planten

Slak:

- De kant hoe het huisje is gedraaid.

- Hoe stevig en groot zijn huisje zal zijn.

De sterkte en grootte van het huisje

1. hangt alleen af van de erfelijke informatie
2. hangt alleen af van de omgeving
3. hangt af van de erfelijke informatie én van de omgeving
4. hangt van geen van beide af

Kweken

Genetische modificatie

Handmatig

Fokken

We willen bijvoorbeeld een kip die grote eieren legt.

Stap 1: Kijken welke kip dat al doet, de goede eigenschap heeft.

Stap 2: Je gaat deze kip fokken.

Stap 3: Je kijkt weer wie de goede eigenschap heeft

En zo ga je verder.

Dit gebeurt ook bij...

Bijvoorbeeld:

Koeien

Aardappels

Tuinaardbei

Bosaardbei

Wat zal voor een aardbeienkweker belangrijk zijn aan een tuinaardbei?

1. Dat de aardbei groter is dan de bosaardbei.
2. Dat de aardbei minder zonlicht nodig heeft dan een bosaardbei.
3. Dat de aardbei net zo snel groeit als een bosaardbei.
4. Dat de aardbei veel lijkt op een bosaardbei.

Dat kan sneller...

Kunstmatig bestuiven van planten.

Proefje!

Stap 1

Vul een glas met gekookt water en voeg een

eetlepel keukenzout toe. Roer totdat al het zout is

opgelost. Laat het water hierna goed afkoelen.

Stap 2

Is het water afgekoeld? Spoel je mond 2 minuten

met het water. Slik het water niet door, maar

spuug het na het spoelen uit in een doorzichtig

glas. In het water zitten nu cellen met je DNA.

Stap 3

Voeg een druppel afwasmiddel toe en roer

voorzichtig. Het is belangrijk dat er niet te veel

belletjes ontstaan. Anders kun je straks het DNA

niet zien!

Stap 4

Laat een volwassene voorzichtig (langs de wand

van het glas) een beetje koude bio-ethanol in het

glas schenken. Als je voorzichtig schenkt, zie je

twee lagen vloeistof op elkaar.

Stap 5

Wacht twee minuten. Zie je een witte slijmerige

substantie ontstaan? Dan is het gelukt: dit is jouw

DNA!

Hoe kon dit?

Wat heb je vandaag geleerd over erfelijkheid en DNA? Schrijf 2 dingen op!