11.3 Het hart

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

T11 Transport

11.3 Het hart

• Spullen op tafel
• Telefoon weg 
• Jas uit en over je stoel
• Tas op de grond

Lesprogramma

• Korte herhaling vorige les
• Wat weet je al - opdracht
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Herhalen 11.1

1. Schrijf voor jezelf op welke bestanddelen van het bloed er zijn en wat voor functie elk heeft. (3 minuten in stilte)
2. Deel en bespreek dit met je buurman of buurvrouw (2 minuten)

Wat klopt over rode bloedcellen?

1. Geen celkern vervoert zuurstof
2. Geen vaste vorm vervoert zuurstof
3. Wel celkern vervoert CO2
4. Wel vaste vorm vervoert CO2

..... is het hormoon dat de aanmaak van rode bloedcellen stimuleert, ...... is het eiwit wat meehelpt in de bloedstolling.

1. EPO - Hemoglobine
2. Fibrinogeen - Ijzeratomen
3. Rode beenmerg - EPO
4. EPO - Fibrinogeen

Wanneer iemand bloedarmoede heeft, dan moet diegene ijzerpillen slikken. Waarom?

1. Omdat ijzer zuurstof vervoert in je bloed
2. Omdat met ijzer de hemoglobine gemaakt wordt
3. Omdat met ijzer de bloedplaatjes gemaakt kunnen worden
4. Omdat ijzer nodig is voor de celdeling in et beenmerg

Opdracht in tweetallen (5 minuten)

Maak samen een schematische tekening van de bloedsomloop en hart bij de mens met daarin de volgende begrippen:

slagader, ader, kleine bloedsomloop, grote bloedsomloop, hart, longen, lichaam, linkerboezem, linkerkamer, rechterboezem, rechterkamer, zuurstofarm, zuurstofrijk

Leerdoelen

1. Je kunt de delen van een hart  noemen met hun functies en kenmerken.
2. Je kunt de werking van het hart beschrijven en de relatie tussen bouw en werking uitleggen.

De bouw van het hart (1)

84C1

De bouw van het hart (2)

84C1

Kransslagaders & Kransaders

• Het hart gebruikt niet het zuurstof of de voedingstoffen uit het bloed dat het pompt
• Het hart heeft wel veel zuurstof en voedingstoffen nodig.
• Deze krijgt hij van de kransslagaders.
• De afvalstoffen en koolstofdioxide worden weggevoerd door de kransaders.
• Verstoppingen van de kransslagaders veroorzaken hartinfarcten. 

Hartinfarct: bloedprop in kransslagader waardoor een deel van de hartspier geen bloedtoevoer meer krijgt. Daardoor kan een deel van de hartspier afsterven, en leiden tot hartritmestoornissen, hartfalen. 

Hartinfarct 

• Vernauwing/verstopping kransslagaders
• Hartweefsel krijgt geen zuurstof meer en sterft af
• Oplossing: 

1. dotteren 
2. bypass 

hartinfarct... 

1

2

3

Red jij een leven in 6 minuten?

https://www.hartstichting.nl/reanimatie

1. Linker kamer
2. Rechter kamer
3. Linker boezem
4. Rechter boezem

1. Linker kamer
2. Rechter kamer
3. Linker boezem
4. Rechter boezem

Linker boezem

Rechter boezem

Linker kamer

Rechter kamer

Holle ader

Longslagader

Longader

Aorta

Hoe werkt het hart?

Systole = samentrekken

• Boezems - bloed naar kamers pompen
• Kamers - bloed slagaders in pompen

Diastole = ontspanning

• Bloed stroomt hart in

De werking van het hart

Systole = samentrekken                       Diastole = ontspannen

diastole - systole boezems - systole kamers

Hartslagfrequentie (Binas 84D1)

Hartkleppen

• Tussen de boezems en de kamers zitten de hartkleppen: voorkomen dat bloed terugstroomt als de kamers samentrekken.
• Bij ingang slagaders zitten halvemaanvormige kleppen: voorkomen dat bloed terugstroomt naar kamers

Hartklep

Halvemaanvormige klep

84D2

84D3

Hartslagfrequentie

sinusknoop wordt beinvloed door:

• het autonome zenuwstelsel(binas 88L)
• het hormoonstelsel (binas 89A)
• lichaamstemperatuur

Werking van het hart

ECG

Leerdoelen

1. Je kunt de delen van een hart  noemen met hun functies en kenmerken.
2. Je kunt de werking van het hart beschrijven en de relatie tussen bouw en werking uitleggen.

Aan de slag!

§ 11.3 opdrachten 21 t/m 29

Ik heb de leerdoelen van deze les onder de knie

😒🙁😐🙂😃

Zij bevatten hemoglobine

1. Bloedplasma
2. Rode bloedcellen
3. Witte bloedcellen
4. Bloedplaatjes

Bloedplasma

Bloedplaatje

Witte bloedcel

Rode bloedcel

Bloedplasma

Bloedplasma

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Witte bloedcellen

Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Wat weet je over bloedplasma?

1. Bestaat vooral uit eiwit
2. vervoert vooral zuurstof
3. vervoert voedingsstoffen
4. bestaat uit delen uiteengevallen cellen

Welke bloedbestanddelen zorgen voor een korstje op een wond?

1. Rode bloedcellen
2. Bloedplaatjes
3. Witte bloedcellen
4. Bloedplaatjes en plasmaeiwitten

Hoe geneest een wondje?

Zet de onderdelen op de juiste volgorde.

Het bloedvat met het wondje vernauwd, zodat er minder bloed uit stroomt

Bloedplaatjes knappen open, er komt een stof vrij die reageert met fibrinogeen

Bloedplaatjes vormen een prop op de wond

Rode bloedcellen blijven hangen in de fibrinedraden

Fibrinogeen vormt fibrinedraden: plakkerige draden

De fibrinedraden en rode bloedcellen drogen op tot een korstje

Welke wand is het dikst ? De wand van de ...

1. linker boezem
2. linker kamer
3. rechter boezem
4. rechter kamer

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Diastole van kamers en boezems

Systole van de Kamers

Systole van de Boezems

Is ruimte A een kamer
of een boezem?
En bevat deze ruimte
zuurstofarm
of zuurstofrijk bloed?

1. kamer, zuurstofarm
2. kamer, zuurstofrijk
3. boezem, zuurstofarm
4. boezem, zuurstofrijk

In welke volgorde stroomt het bloed, gezien vanaf het hart?

1. Slagader - haarvaten- ader
2. haarvaten - ader - slagader
3. Ader - haarvaten - slagader
4. Slagader - ader - haarvaten

Is de aorta een ader of een slagader?

1. Ader
2. Slagader

Welk bloedvat is de slagader?

1. 1
2. 2
3. 3

Welke slagader vervoert zuurstofarm bloed?

1. halsslagader
2. kransslagader
3. leverslagader
4. longslagader

Wat is de naam van de slagader die uit de linkerkamer komt?

1. Longslagader
2. Hartslagader
3. Linkerkamerslagader
4. Aorta

De hartkleppen bevinden zich

1. tussen boezem en kamer
2. tussen kamer en slagader
3. in aders

Wat voor type bloedvat is dit en in welke richting stroomt het bloed?

1. Een slagader, richting S
2. Een slagader, richting T
3. Een ader, richting S
4. Een ader, richting T

Bij sommige diersoorten komen zogenaamde wondernetten voor. Bij zo’n
wondernet vertakt een slagader zich in kleinere slagaders die weer uitkomen
in één grotere slagader (zie afbeelding 5). Een wondernet bestaat uit slagaders.
Drie plaatsen in de bloedvaten van dit wondernet worden met de letters
P, Q en R aangegeven. De samenstelling van het bloed op deze plaatsen wordt
met elkaar vergeleken.
Welke letter geeft de plaats aan waar de hoeveelheid van de voedingsstof glucose
in het bloed het laagst is?

1. Letter P.
2. Letter Q
3. Letter R

CO2 wordt geproduceerd bij de verbranding. Deze wordt naar de longen vervoerd door...

1. de rode bloedcellen
2. het bloedplasma
3. de witte bloedcellen en het bloedplasma
4. de rode bloedcellen en het bloedplasma

Soms bij het opstaan zie ik even zwart en voel ik me duizelig. Hoe kan dat?

1. de bloeddruk is te hoog, waardoor er tijdelijk te veel bloed door mijn hoofd stroomt
2. de bloeddruk is te laag, waardoor de ogen en het evenwichtsorgaan geen zuurstof krijgen
3. de bloeddruk is te laag, waardoor de hersenen te weinig zuurstof krijgen
4. Door het opstaan stroomt het bloed naar de