Les 8 leesvaardigheid

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Vrijdag 10 december - H2a

• Antwoorden bij tekst 'Coronacrisis prikkelt'
  
• Terugblik: signaalwoorden en verbanden Blok 3
• Signaalwoorden en verbanden Blok 5 (herhalen)
  
• Aan de slag!
• 10 minuten stillezen
  

Vorige lessen heb je geleerd...

...wat signaalwoorden zijn.
...welke verbanden bij de signaalwoorden horen (Blok 3).

...hoe je de delen van een verband moet noteren.

...geoefend met een lange tekst waarin verschillende begrippen van begrijpend lezen werden behandeld.

Deze les ga je meer leren over ...

.. welke verbanden bij de signaalwoorden horen (Blok 5).
...de manier waarop je de delen van een verband moet noteren.

Woorden die zijn verdwenen...

Kantoorheer: iemand die op kantoor werkt.

Natgierig: verlangen naar een alcoholische drank.

Poëtesse: dichteres.

Ontstaan nieuwe woorden

Maatschappelijke ontwikkeling: crisis

Wij bepalen de taal voor de toekomst!

Antwoorden bij tekst Coronacrisis prikkelt prikkelt het Nederlandse taalgevoel: al 700 nieuwe woorden

Antwoorden bij tekst 'Coronacrisis prikkelt'

• 1. Op welke manier wordt de tekst door de schrijver ingeleid? 1p

• Onderwerp introduceren

• Toelichting: er is een nieuw coronawoordenboek. Aanleiding is aanwezig in eerste zin, maar erg kort. Rest van inleiding is introductie van het onderwerp.

• 2. Op welke manier worden alinea’s 2 en 3 met elkaar verbonden? 1p
  
• Door herhaling (van het woord ‘coronanazi’).
  

Antwoorden

• 3. Waarom is ‘coronakapsel’ in alinea 8 een gelegenheidswoord? Leg dit in jouw eigen woorden uit. 1p
• Zie alinea 10. Het is een tijdelijk woord. Het wordt alleen gebruikt voor de omstandigheden tijdens een lockdown. Alleen op deze momenten kan men een coronakapsel krijgen, omdat hij/zij tijdelijk niet naar de kapper kan gaan. Het woord wordt alleen voor deze situatie/gelegenheid gebruikt.

• 4. Wat is een synoniem voor ‘beklijven’ in alinea 9? 1p
• Aanhouden, blijven hangen, blijft bestaan, voortduren.
  
  

Antwoorden

• 5. In alinea 11 staat het signaalwoord ‘Maar’ dikgedrukt.
  
  • a. Welk verband geeft dit aan? 1p
  
  Uitspraak-tegenstelling
  
  b. Noteer de twee delen van dit verband. 2p
  
  
  • Uitspraak: “Eigenlijk een onmogelijk woord, vanwege de lengte. Het voldoet niet aan mijn Scrabblecriterium: het past niet op het bord. Dat pleit over het algemeen niet voor dit soort woorden. ”. 1p.
    
  • Tegenstelling: “Het is wel een officieel woord, de overheid gebruikt het”. - 1p
    
  
  

• 6. Citeer de kernzin van alinea 13. 1p

• “In de… te gebruiken.”

Antwoorden

• 7. Waar verwijst het woord ‘Dit’ naar in alinea 14? Noteer het antecedent. 1p

• “de Engelstalige drive-by-shootings, de schietpartijen”

• 8. In alinea 15 staat de volgende passage:
  
  “Er zijn veel van dit soort woorden ontstaan, met corona vooral. Coronials bijvoorbeeld, de generatie die in de crisis is geboren. In de Volkskrant las ik coronomie, de economie in tijden van corona.”’
  
  Deze zinnen bevatten:
  
  A. Voorbeelden bij de kernzin.
  B. Een toelichting bij de kernzin. 1p
  
  
  • Antwoord: A.
  
  

Antwoorden

•  9. Bedenk zelf ook een nieuw woord. Dit woord moet uit minimaal twee delen bestaan waarvan één deel het woord ‘corona’ vormt. 1p
  
  •     Eigen antwoord. Bijvoorbeeld: coronababy, coronamoe etc.
  
  
• 10. Zoek twee nieuwe woorden uit het coronawoordenboek. Ga hiervoor naar de website: taalbank.nl/coronawoordenboek. Schrijf deze twee woorden met de bijbehorende betekenissen op. 1p (0,5 per uitgewerkt begrip).
• Eigen antwoord + uitleg betekenissen.

Tel alle punten op!

Tel nu alle punten op!

Weet je het al?

Signaalwoorden & verbanden (oefenen en herhalen)

Signaalwoorden en verbanden

De sportdag was goed georganiseerd. Zo werd er genoeg water uitgedeeld en we hadden genoeg rustmomenten.

1. Wat is het signaalwoord?

Zo

2. Welk verband hoort daarbij?

Uitspraak-voorbeeld

3. Noteer de delen van het verband.

Uitspraak = De sportdag was goed georganiseerd

Voorbeeld = Er werd genoeg water uitgedeeld en we hadden genoeg rustmomenten.

Signaalwoorden Blok 5 (blz. 254)

• middel-doel

waarmee, daarmee, met dat doel, het doel is, door middel van, om...te

• oorzaak-gevolg

daardoor, hierdoor, doordat, zodat, waardoor

• uitspraak-vergelijking

zoals, hetzelfde, dezelfde, in vergelijking met

• uitspraak-reden

daarom, want, omdat, namelijk

1. Welke signaalwoorden staan er in alinea 3?

2. Bij welk verband horen deze signaalwoorden?

3. Welke signaalwoorden staan er in alinea 4?

4. Bij welk verband horen deze signaalwoorden?

Welk tekstverband geeft het signaalwoord aan?

Sleep de signaalwoorden naar het goed tekstverband.

middel-doel

oorzaak-gevolg

uitspraak-vergelijking

uitspraak-reden

waarmee

hetzelfde

doordat

zoals

om ... te

daarom

want

omdat

4. Het brood bij de bakker was op. ... moest mijn moeder brood halen bij de supermarkt.

1. Harm gebruikt een mes .... het brood ... snijden.

2. Eva heeft een voldoende voor Engels. ... geldt voor haar beste vriendin.

3. Hij wordt gebracht met de auto, .... het regent heel hard.

om ... te

want

daardoor

hetzelfde

Maak nu de vragen op de volgende slides

Deze vragen komen uit Blok 3 Lezen van Op Niveau

Opdracht 7, blz. 144.

Welke manier(en) gebruikt de schrijver om de tekst in te leiden

1. anekdote
2. een of meerdere vragen stellen
3. de aanleiding voor het schrijven noemen
4. het onderwerp aankondigen

Citeer de kernzin van alinea 2.

In alinea 3 staat een signaalwoord voor het verband uitspraak-voorbeeld.
Wat is het signaalwoord?

Op welke plaats(en) staat in alinea 4 de kernzin?

1. Bijna in het midden, de derde zin is de kernzin.
2. De eerste zin
3. Er is geen kernzin
4. De laatste zin

Wat zijn de hoofdzaken van alinea 3?

Wat zijn de hoofdzaken van alinea 5?

Op welke manier sluit de schrijver de tekst af?

1. conclusie
2. samenvatting
3. advies
4. geen van bovenstaande

Wat is de hoofdgedachte van deze tekst? (Let op de hoofdzaken!)

Wat is het tekstdoel?

1. opiniëren
2. amuseren
3. activeren
4. informeren

Ben je klaar met deze les?

Maak dan deze oefeningen, over signaalwoorden:

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-1-verbindingswoorden/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-2-verbindingswoorden/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-3-verbindingswoorden/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-4-verbindingswoorden/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-1-voegwoorden/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-2-voegwoorden/

Einde van deze les

Goed gedaan!