H4 B: bn K mv

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Nederlands 5-3 Basis

Wat gaan we doen deze les?

1. Opstarten + controle aanwezigheid
2. Mededeling lessen op school
3. Basis: bijvoeglijk naamwoord
4. Opdrachten maken

Lessen op school

In de lessen op school zorg je dat je het volgende bij je hebt:

1. Boeken
2. Schrift
3. Pen

Heb je dat niet bij je? --> MV (materiaal vergeten) 

WERKWOORD

- werkwoorden = doe-woorden

- zegt wat iets of iemand doet of overkomt

- kan vervoegd worden (kan verschillende vormen hebben)

ZELFSTANDIG NAAMWOORD

Woorden voor:

mensen

dieren

planten/natuurverschijnselen

dingen/gevoel

(eigen) namen

ZELFSTANDIG NAAMWOORD

Mensen

docent, meisje, secretaresse, voetballer, bouwvakker, schoonheidsspecialist, bakker...

Dieren

Ezel, lieveheersbeestje, slang, tor, hond, muis, oxelot...

Planten/natuurverschijnselen

Zonnebloem, orkaan, regenbui, zonneschijn, eik, beukenboom...

Dingen/gevoel

Tafel, schrift, fiets, kaasschaaf, geluk, liefde, haat, honger...

(Eigen) namen

Karel, Mees, Praxis, Amsterdam, Eiffeltoren, Jansen...

ZELFSTANDIG NAAMWOORD

- heeft meestal een enkelvoud en een meervoud

(vriend - vrienden)

- kan vaak klein of groot gemaakt worden

(taart - taartje)

- staat vaak met een lidwoord geschreven

(de klas, een boek, het paard)

BIJVOEGLIJK NAAMWOORD

- vertelt meer over een zelfstandig naamwoord

- het spannende boek

- een spannend boek'

- het boek is spannend

BIJVOEGLIJK NAAMWOORD

- staat meestal in de buurt van een zn

- heeft een korte en een lange vorm

- kent de trappen van vergelijking

de groene appel - de appel is groen - de groene

sterk - sterke  /  zwart - zwarte

gaaf - gaver - gaafst

STOFFELIJK

BIJVOEGLIJK NAAMWOORD

- het gouden horloge

- een papieren tas

de zijden bloemen

- de houten tafel

BIJVOEGLIJK NAAMWOORD VAN EEN WERKWOORD

 (verven) - het geverfde huis

(ontdooien) - de ontdooide maaltijd

(ontwerpen) - het speciaal ontworpen toestel

Wie heeft de code van Showbie al gekregen?

___________

1. lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. werkwoord
4. voorzetsel

Wie heeft de code van Showbie al gekregen?

_______

1. lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. werkwoord
4. voorzetsel

Wie heeft de code van Showbie al gekregen?

____

1. lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. werkwoord
4. voorzetsel

Wie heeft de code van Showbie al gekregen?

____

1. lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. werkwoord
4. voorzetsel

De brand heeft het oude boerderijtje verwoest.

________

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. voorzetsel

De brand heeft het oude boerderijtje verwoest.

______________

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. voorzetsel

De brand heeft het oude boerderijtje verwoest.

_______

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. voorzetsel

De brand heeft het oude boerderijtje verwoest.

___________

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. voorzetsel

Zelfstandig werken

Wat ga je doen:

1. Ga naar Magister --> Leermiddelen --> Nieuw Nederlands 
2. Maak het volgende: H5 Bijvoeglijk naamwoord -> Startopdracht + 1 t/m 3
3. Ben je klaar? Typ dat dan in de vergaderchat. 

Nederlands 5-3 Kader

Wat gaan we doen deze les?

1. Opstarten + controle aanwezigheid
2. Mededeling lessen op school
3. Kader: meewerkend voorwerp
4. Opdrachten maken

Lessen op school

In de lessen op school zorg je dat je het volgende bij je hebt:

1. Boeken
2. Schrift
3. Pen

Heb je dat niet bij je? --> MV (materiaal vergeten) 

Meewerkend voorwerp

PV

• tijdproef/vraagproef

GEZ

• Alle werkwoorden in de zin (dus ook de pv!)

OW

• wie/wat+gez

LV

• wie/wat+gez+ow

Beantwoord de volgende vragen:
1. Wie doet wat?
2. Wat wordt gegeven?
3. Wie ontvangt iets?

Beantwoord de volgende vragen:
1. Wie doet wat?
2. Wat wordt gegeven?
3. Wie ontvangt iets?

Beantwoord de volgende vragen:
1. Wie doet wat?
2. Wat wordt gegeven?
3. Wie ontvangt iets?

Antwoorden bespreken

Degene die iets doet --> onderwerp (voert de werkwoorden uit)

Iets dat te maken heeft met het uitvoeren van de  werkwoorden --> Lijdend voorwerp (bijvoorbeeld Ik geef het brood aan jou --> het brood wordt gegeven)

Degene die iets ontvangt --> meewerkend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Hoe haal je het meewerkend voorwerp uit de zin?

Meewerkend voorwerp

Voorbeeldzin:

Selma en Jihar hebben samen koekjes gebakken voor de bewoners van het verzorgingstehuis. 

1. Stap 1: PV. Tijdproef/vraagproef
2. -->hebben
3. Stap 2: WW GEZ. Alle ww in de zin
4. --> hebben gebakken
5. Stap 3: OW. wie/wat+gez 
6. --> Selma en Jihar
7. Stap 4: LV. wie/wat+gez+ow 
8. --> koekjes
9. Stap 5: MV. aan wie/voor wie? 
10. --> voor de bewoners van het verzorgingstehuis

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp komt voor in zinnen waarin iemand iets 'vertelt' (uitleggen, zeggen, enzovoort) of 'geeft' (lenen, sturen, overhandigen, enzovoort).

Tip!

Bij het meewerkend voorwerp moet je de woorden 'aan' of 'voor' toe kunnen voegen of weg kunnen laten.

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

1. aan/voor wie + pv + ow +lv?
2. aan/voor wie + ow + lv?
3. aan/voor wie + wg + ow +lv?
4. aan/voor wie + wg + lv?

Als er geen meewerkend voorwerp is kan er wel een lijdend voorwerp zijn.

1. juist
2. onjuist

Als er geen lijdend voorwerp is kan er wel een meewerkend voorwerp zijn.

1. juist
2. onjuist

Wat is de pv?
De verdwaalde toerist vroeg de weg aan de politie.

1. verdwaalde
2. toerist
3. vroeg
4. de weg

Wat is het wg?
Alle aanwezigen zongen voor de jarige een vrolijk welkomstlied.

1. zongen een vrolijk welkomstlied
2. zongen voor
3. zongen
4. alle aanwezigen

Wat is het ow?
Zal de oud-kampioen vanavond de winnaar een medaille opspelden?

1. de winnaar
2. de oud-kampioen
3. zal
4. een medaille

Wat is het lijdend voorwerp?
De verdwaalde toerist vroeg de weg aan de politie.

1. de verdwaalde toerist
2. de politie
3. vroeg
4. de weg

Wat is het mv?
Alle aanwezigen zongen voor de jarige een vrolijk welkomstlied.

1. voor de jarige
2. de jarige
3. alle aanwezigen
4. een vrolijk welkomstlied

Wat is het meewerkend voorwerp?
'De jongen schrijft een liefdesbrief aan zijn vriendin.'

1. De jongen
2. een liefdesbrief
3. aan zijn vriendin
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp?
'Mijn oma appt mij het recept.'

1. Mijn oma
2. mij
3. het recept
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Het meewerkend voorwerp geeft aan voor wie iets bestemd is.

1. juist
2. onjuist

Zoek het meewerkend voorwerp!
Shirley kocht zes rozen voor haar vriend voor Valentijnsdag.

1. voor haar vriend
2. zes rozen
3. haar vriend
4. voor Valentijnsdag

Zoek het meewerkend voorwerp.
De kleine jongen gaf de reus geen kans meer.

1. de kleine jongen
2. de reus
3. geen kans
4. er is geen meewerkend voorwerp

Wat is in de volgende zin het meewerkend voorwerp?
- de postbezorger overhandigde de klant de bestelling

1. De postbezorger
2. De klant
3. De bestelling
4. Er is geen meewerkend voorwerp