Basis 5: signaalwoorden en functiewoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Basis 5:

signaalwoorden en functiewoorden

aan het eind van de les...

Lesdoel 1: ik kan signaalwoorden herkennen

Lesdoel 2: ik kan functiewoorden herkennen

Lesdoel 3: ik kan het verschil uitleggen tussen signaalwoorden en functiewoorden

Lesdoel 4: ik kan het functiewoord van een alinea benoemen.

Terugblik

Tekstverbanden geven een verband aan.

Dit kan een verband zijn tussen zinnen of tussen alinea's.

Deze verbanden herken je aan signaalwoorden.

Signaalwoorden in een tekst

Wanneer je googelt op 'zelftest corona', kom je direct meerdere online aanbieders tegen die beloven dat ze je kunnen vertellen of je al besmet bent geweest met het COVID-19-virus. Instanties waarschuwen echter voor dit soort tests: ze zouden ertoe kunnen leiden dat mensen ten onrechte denken dat ze immuun zijn voor het virus en de maatregelen ertegen minder goed naleven.

De GGD gebruikt een zogenoemde PCR-test wanneer bijvoorbeeld een zorgmedewerker of iemand uit een risicogroep besmet is. Deze test is alleen zinvol op het moment dat iemand mogelijk besmet en kan je niet vertellen of je in het verleden COVID-19 hebt gehad.

Daarnaast maakt bijvoorbeeld bloedbank Sanquin gebruik van een serologische test om te kijken hoe wijdverspreid het coronavirus in Nederland is. Veel van de online aangeboden zelftests zijn ook serologische tests.                                                                           Bron: nu.nl - 6 mei 2020

Door verbanden tussen zinnen en deelonderwerpen wordt een tekst begrijpelijk te lezen

Verbanden worden vaak aangegeven door signaalwoorden

Welke tekstverbanden ken je?

• opsommend
  
• tegenstellend
• chronologisch
• oorzakelijk
• toelichtend
• voorwaardelijk
• vergelijkend
• redengevend
• doel-middel
• toegevend
• samenvattend
• concluderend

opsomming

tegenstelling

oorzaak - gevolg

voorwaarde

doel-middel

vergelijking

concluderend

argument

mits

daarentegen

bovendien

zodat

dus

daarvoor

zoals

daarom

Hij is even groot als ik.
Signaalwoord en tekstverband?

1. signaalwoord: als tekstverband: uitleggend
2. signaalwoord: als tekstverband: vergelijking
3. signaalwoord: als tekstverband: doel - middel
4. signaalwoord: als tekstverband: samenvattend

Ook wordt er geen beveiligde verbinding gebruikt tijdens het bestellen.

' Ook' is een

1. redengevend signaalwoord
2. opsommend signaalwoord
3. tegenstellend signaalwoord
4. oorzakelijk signaalwoord

signaalwoord + verband:
Grote schoonmaak
Opruimen is niet mijn sterkste kant. Rotzooi maken kan ik daarentegen wel goed.

1. Rotzooi - signaalwoord opsomming
2. Grote - signaalwoord toelichting
3. daarentegen - signaalwoord tegenstelling
4. Goed - signaalwoord voorbeeld

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor voorbeeld?

1. toch
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor tegenstelling?

1. zoals
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Signaalwoord: waarmee

Tekstverband

1. vergelijking
2. doel-middel
3. reden
4. conclusie

Het signaalwoord "daarnaast" hoort bij tekstverband:

1. tijdsvolgorde
2. opsomming
3. tegenstelling

Functiewoorden

Functiewoorden

Een alinea heeft een bepaalde 'taak', oftewel functie.

https:

Signaalwoorden

Signaalwoorden in een tekst zorgen voor structuur, samenhang en verbinding. 

Deze woorden geven je een signaal over de functie van de tekst of het tekstdeel.

Functiewoorden

Een tekst heeft een bepaalde structuur. Binnen die structuur is een tekst opgebouwd uit met elkaar samenhangende tekstdelen. Die tekstdelen hebben een bepaalde functie.

Functiewoorden

De functie van een tekstdeel kun je vaak in één woord samenvatten. Die woorden noemen we functiewoorden.

Aanbeveling

Aanleiding

Constatering

Probleemstelling

Uitwerking

Verklaring

Afweging

Anekdote

Definitie

Nuancering

Tegenwerping

Vraagstelling

Welk functiewoord past bij deze omschrijving?

De schrijver geeft goede raad in een tekstdeel en doet bijvoorbeeld een suggestie voor de oplossing van een probleem.

1. Constatering
2. Uitwerking
3. Aanbeveling
4. Aanleiding

Welk functiewoord past bij deze omschrijving?

De schrijver geeft extra, vaak meer gedetailleerde informatie over iets wat hij eerder heeft genoemd, over een stelling of over een verschijnsel.

1. Constatering
2. Uitwerking
3. Aanbeveling
4. Aanleiding

Welk functiewoord past bij deze omschrijving?

De schrijver geeft aan over welk probleem (een deel van) zijn tekst gaat. Hij benoemt en omschrijft dat probleem.

1. Uitwerking
2. Aanleiding
3. Constatering
4. Probleemstelling

Wat is het bijbehorende functiewoord?

1. Aanbeveling
2. Aanleiding
3. Constatering
4. Verklaring

Wat is het bijbehorende functiewoord?

1. Anekdote
2. Aanleiding
3. Constatering
4. Verklaring

Signaalwoorden en Functiewoorden

Signaalwoorden in een tekst zorgen voor structuur, samenhang en verbinding tussen alinea's.

Een functiewoord geeft de functie van een tekstdeel aan.

Lesdoelen behaald?

Lesdoel 1: ik kan signaalwoorden herkennen

Lesdoel 2: ik kan functiewoorden herkennen

Lesdoel 3: ik kan het verschil uitleggen tussen signaalwoorden en functiewoorden

Lesdoel 4: ik kan het functiewoord van een alinea benoemen.

Maken: paragraaf 5, opdr. 1 en 2 en paragraaf 6, opdr. 1 en 3