Hoofdstuk 8: Politieke strijd en emancipatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hoofdstuk 8 Politieke strijd en emanicaptie

Herhaling 

Politieke ontwikkeling uit de 19e eeuw

confessionalisme

feminisme

liberalisme

nationalisme

socialisme

Arbeiders

Vrije markteconomie

Vaderlandsliefde

Abraham Kuyper

Emancipatie tav mannen

Koninkrijk der Nederlanden

Filmvragen: Nederland wordt een koningkrijk

1. Waarom vlucht de vader van de latere koning Willem I naar Engeland?
2. Hoelang bezetten de Fransen Nederland?
3. Waarom wordt het koninkrijk der Nederlanden opgericht?
4. Noem drie verbeteringen die koning Willem I logistiek wilde aanpakken in Nederland?
5. Waarom waren veel Nederlanders eerst tegen de industrialisering van Nederland?
6. Waarom is België het niet eens met het beleid van koning Willem I?
7. Wat is het effect van de operavoorstelling op de verjaardag van de koning?
8. Waarom stopt Willem I uiteindelijk met vechten en erkent België uiteindelijk als staat.
9. Waarom doet Willem I in 1840 uiteindelijk troonsafstand?

1815: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

• Napoleon verslagen bij Waterloo

• Zoon van prins Willem V wordt koning Willem I

• Nederland krijgt een grondwet en een tweekamerstelsel

• Verenigd Koninkrijk der Nederlanden: Nederland, België en Luxemburg

 8.1 Conservatisme en politiek liberalisme

• 1814 (okt) -1815 (juni): Congres van Wenen (Pruisen, Rusland, Eng. en Oostenrijk > 
• Restauratie en machtsevenwicht in Europa, o.a:
  
• België en Nederland samen in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
• 'mindsets' na de Revolutie en de Napoleontische oorlogen:
• - 'terugkeer naar een traditioneel bestuur zorgt voor stabiliteit en veiligheid' (conservatisme)
• - 'geloof in fundamentele rechten als vrijheid van meningsuiting en vergadering' (politiek liberalisme)

Revolutiejaar 

1848

De ‘erfgenamen van de Franse Revolutie’, de Liberalen, komen tot de conclusie: "Alles is weer hetzelfde als vóór de Franse Revolutie!"

Overal zitten er weer koningen op de Europese tronen en 

ondanks 'een grondwet' is er maar weinig democratie.

Ministrieële verantwoordelijkheid

Grondrechten

• Ze zijn bedacht in een tijd dat grondrechten niet vanzelfsprekend waren.
• Het belangrijkste onderdeel, het anti-discriminatie-artikel, is Artikel 1
• Er wordt een onderscheid gemaakt in Klassieke- en Sociale grondrechten

VB: Klassieke grondrechten: vrijheid van meningsuiting - onderwijs, - drukpers,     - godsdienst (1848)

VB: Sociale grondrechten: recht op werk, - huisvesting (1983)

Artikel 1: Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.

Wat weet je nog?

1588-1795

1795-1806

1806-1810

1810-1813

1813- heden

Republiek der Nederlanden

Bataafse Republiek

Koninkrijk Holland

Franse provincie

Koninkrijk der Nederlanden

Democratische rechtsstaat

Constitutionele monarchie

Bestuur in handen van regenten

Koning

Lodewijk Napoleon

Invoering Code Napoléon

8.2 Emancipatiebewegingen:

1.  Feministen (o.a. kiesrecht en recht op studie)

2. Socialisten (algemeen kiesrecht/sociale wetgeving zoals minimumlonen, 

    8-urige werkdag, ouderdomsverzekering) Sociaal democraten

3. Confessionelen (schoolstrijd=strijd voor de financiële

    gelijkstelling van het openbaar en bijzonder onderwijs)

4. Slaven - (strijd onvrije burger en vrije burger --> afschaffing slavenhandel en slavernij)  Abolutionisme.

Communisme en socialisme

Socialisten wilden meer gelijkheid bereiken door wetten (dus eerst invoering mannenkiesrecht). 

Communisten wilden meer gelijkheid bereiken door een revolutie van arbeiders --> klassenstrijd(het proletariaat).  Het communisme heeft nooit veel aanhangers in NL gehad.  

Op welke manier probeerden socialisten de levens van de arbeiders te verbeteren?

8.3 Verzuiling

De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten (tussen: ±1848 en ±1965)

Deze zuilen krijgen in de 19e eeuw allemaal hun eigen politieke partij

Filmvragen Verzuiling:

1. Noem een voorbeeld van een verzuilde samenleving.
2. Waardoor werd de opkomst van de verzuiling gestimuleerd?
3. Welke Nederlandse ontwikkeling stimuleert de ontzuiling?

1917:

• Twee politieke problemen die al jaren slepen:

- Strijd voor algemeen kiesrecht

- Schoolstrijd

Pacificatie van 1917: 

- Algemeen kiesrecht 1917

 - subsidie Christelijk onderwijs

 - Invoering evenredige vertegenwoordiging

Je ziet 6 uitspraken. Enkele uitspraken zijn juist en een paar zijn onjuist. Sleep de uitspraken naar de juiste kolom.

Juist

Onjuist

Communisten willen dmv verkiezingen de macht van de kapitalisten breken

Democratisering zorgde er voor dat er geen revoluties uitbraken

De sociale kwestie ging over de achtergestelde positie van vrouwen

TIjdens het congres van Wenen werd Nederland gevormd

De eerste politieke partij van Nederland was de katholiek

Koning Willem III ondertekende de grondwet van Thorbecke

Stelling: De politieke stromingen die passen bij de Restauratie zijn:
Conservatisme en Liberalisme

1. Juist
2. Onjuist

Waarom laat koning Willem II in 1848 een grondwet opstellen?

1. Hij is het eens met de liberale ideeën
2. Hij is het eens met de conservatieve ideeën
3. Hij is geïnspireerd door de Belgische grondwet
4. Hij voelt de druk van internationale revoluties