Gezondheid en welzijn

• Verzorging
• Secundair onderwijs

module 1 - inside out 

Je zintuigen zitten in bepaalde organen:

gehoorzintuig in oren,

gezichtszintuig in ogen, etc.

In een zintuig bevinden zicht zintuigcellen:

elke zintuigcel is verbonden met een uitloper van een gevoelszenuwcel.

Zintuigcellen 

De zintuigcellen maken een elektrisch schokje aan bij een prikkel dit noemen we een impuls.

De zintuigcellen zijn aangesloten op de zenuwen.

Leiden de impulsen naar de hersenen. 

Adequate prikkel

Wat zijn impulsen?

1. Elektrische signalen
2. Prikkels
3. Een ander woord voor zenuwen
4. Zintuigen

Wat vangen de zintuigcellen in je zintuigen op?

1. Impulsen
2. Zenuwen
3. Prikkels
4. Licht

inwendige 

en uitwendige prikkels

inwendige of uitwendige prikkel?

Wat is een inwendige en uitwendige prikkel?

uitwendige prikkels
= veranderingen in de omgeving van het organisme.

Bv. licht, geluid, warmte, koude, ...

inwendige prikkels

= veranderingen in het lichaam van het organisme.

Bv. Honger, dorst, ...

Prikkel

Inwendige prikkel 

Uitwendige prikkel

Adequate prikkel

inwendige prikkel

uitwendige prikkel

dorst

geluid

vermoeidheid

voedsel

kou

hormonen

Uitwendige prikkel

Inwendige prikkel

Je hoort je maag rommelen. Is het rommelen vd maag een inwendige of uitwendige prikkel om wat te eten?

1. inwendige prikkel
2. uitwendige prikkel
3. geen van beide

Is een geluid een inwendige of uitwendige prikkel?

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel

Een inwendige of uitwendig prikkel?

Brrr ... koud!

1. inwendig
2. uitwendig

Een inwendige of uitwendig prikkel?

verliefdheid ...

1. inwendig
2. uitwendig

Een inwendige of uitwendig prikkel?

geur van gebakken pizza

1. inwendig
2. uitwendig

Een inwendige of uitwendig prikkel?

honger!

1. inwendig
2. uitwendig

Je knijpt iemand waarna die persoon boos wordt. Is dit een reactie op een inwendige- of uitwendige prikkel?

1. Inwendig
2. Uitwendig
3. Beide antwoorden zijn goed
4. beide antwoorden zijn fout

Receptor en effector

Receptor: zintuig
neemt afwijking van de norm waar

effector: spier/klier

zorgt voor terugkeer naar de norm

Hersenen verwerken informatie receptoren

sturen effectoren aan

Receptoren

Mechanische receptoren

Chemische receptoren

Temperatuurreceptoren

Pijnreceptoren

Lichtreceptoren

Mechanische receptoren

reageren op 

• aanraking
  
• druk 
  
• beweging 
  
• geluid
  

Mechanische receptoren

Gehoor/evenwichts receptoren: 

• Prikkel = mechanische energie
• Vloeistof laat haartjes bewegen

Chemische receptoren

Moleculen uit de omgeving binden zich aan receptoren

• Smaak: opgeloste moleculen
  
  
• Reuk: moleculen uit de lucht

Sleep naar de juiste receptorgroep

mechanische receptoren

chemische receptoren

temperatuur receptoren

Gehoorreceptoren

Koudereceptoren

Reukreceptoren

Pijnreceptoren

Lichtreceptoren

Drukreceptoren

Smaakreceptoren

Warmtereceptoren

Tastreceptoren

Evenwichts-receptoren

Welk type receptor is een smaakzintuigcel?

1. Chemische receptor
2. Lichtreceptor
3. Mechanische receptor
4. Pijnreceptor

Wat is de adequate prikkel voor je ogen?

1. Geluid
2. Geur
3. Licht
4. Druk

Het oog

2.1 Beschermende delen van het oog

0

Het oog

Teken het oog van je klasgenoot.

OP EEN RIJ

Benoem nummer 1

1. Vaatvlies
2. Hoornvlies
3. Netvlies
4. Glasachtig lichaam

Benoem nummer 10

1. Lens
2. Iris
3. Hoornvlies
4. Pupil

hoornvlies

pupil

harde oogvlies

ooglid

wimpers

iris

wenkbrauw

Bekijk het filmpje. 

Bespreek samen met je buur.

Wat is er opgevallen? 

Delen jullie dezelfde mening?

Op welk onderdeel van het oog bevindt zich de beeldvorming in het oog?

1. Vaatvlies
2. Hoornvlies
3. Netvlies
4. Harde oogvlies

In welk deel van het oog zitten bloedvaten voor het 'voeden' van het oog?

1. Harde oogvlies
2. Vaatvlies
3. Netvlies
4. Hoornvlies

De inwendige bouw van het oog

Pupilreflex

Beeldvorming: 

Op het netvlies wordt een omgekeerd, verkleind beeld gevormd.

Accommoderen:

De vorm van de ooglens wordt aangepast aan de afstand waarop een voorwerp zich bevindt.

Oogafwijkingen

Bijziend: dichtbij goed, veraf slecht zien

Oogbol te lang (te bol)

hoornvlies en lens breken lichtstralen te sterk af  

correctie = holle (-) lens

Verziend: veraf goed, dichtbij slecht zien

Oogbol te kort (te plat)

 hoornvlies en lens breken lichtstralen niet voldoende af  

correctie = bolle (+) lens

Netvlies

Op het netvlies liggen twee soorten zintuigcellen.

1. De staafjes

2. De kegeltjes 

Licht en donker, lage drempelwaarde

Kleuren, hogere drempelwaarde

Kegeltjes in het netvlies zijn voor?

1. Doorlaten van licht
2. Het zien van zwart en grijs tinten
3. Scherp stellen
4. Het zien van kleuren

Om te zien moet er licht in je oog komen. Via welke onderdelen van het oog komt het licht in je oog?

1. hoornvlies, pupil, lens, glasachtig lichaam, netvlies
2. lens, pupil, hoornvlies, netvlies, glasachtig lichaam
3. hoornvlies, netvlies, pupil, lens, glasachtig lichaam
4. netvlies, glasachtig lichaam, pupil, lens, hoornvlies

Op deze plek liggen de meeste kegeltjes

1. gele vlek
2. blinde vlek
3. netvlies
4. iris

Welk vlies in je oog voert voedingsstoffen naar je oog?

1. Het hoornvlies.
2. Het netvlies.
3. Het vaatvlies.
4. Harde oogvlies

Wat is een pupilreflex?

1. Scherp stellen, focus
2. De doorlaatbaarheid van licht regelen
3. Zorgt ervoor dat er niks in je oog terecht komt
4. Daarmee zoom je in of uit op iets wat je bekijkt