4.3 schimmels en bacteriën

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Leerdoelen:

4.3.1 Je kunt de kenmerken van bacteriën noemen.

4.3.2 Je kunt de kenmerken van schimmels noemen.

4.3.3 Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels nuttig zijn voor de mens en de natuur. (SE)

4.3.4 Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels schadelijk kunnen zijn voor mensen. (SE)

Hoeveel bacteriën denk je
dat er op jouw mobiel zitten?

Je mobiel bevat 25 000 bacteriën 

per vierkante centimenter

Kenmerken bacteriën

• één cel
• erg klein
• zweepharen
• geen kernmembraan
• kringchromosomen

Bacterie met zweepharen

Schimmels

• hebben celkernen
• hebben celwanden
• hebben geen bladgroenkorrels
• opgebouwd uit dunne schimmeldraden
• planten zich voort door sporen
• schimmels kunnen 1- of meercellig zijn
• schimmels kunnen nuttig of schadelijk zijn

Kenmerken

Schimmels

• eencellig of meercellig
• eencellig zijn gisten 
• meercelligen zijn lange draden 

Een paddenstoel is een meercellige schimmel! 

Gistcel

Bakkersgist

Beschimmeld brood

Schimmeldraden

Voortplanting bacteriën

• celdeling
• elk halfuur delen
• eencellige schimmels delen ook

Voortplanting schimmels

• sporen = cel waar nieuwe schimmel uit komt
• aan uiteinde schimmeldraad
• of onder de paddenstoel

Nuttige en schadelijke bacteriën en schimmels

ze voeden zich met dode resten van organismen 

reducenten 

hierbij komen voedingsstoffen vrij die door planten kunnen worden gebruikt

Bederven

Bacteriën en schimmels kunnen voedsel bederven

Dit kun je tegengaan door:

conserveren of koelen

yoghurt, zuurkool, yakult, geneesmiddelen, asmiddel, hormonen

brood, wijn, bier schimmelkaas, antibiotica 

bacteriële infectie

schimmelinfectie zwemmerseczeem

Antibiotica 

maken schimmels en bacteriën dood

Penicilline 

een antibiotica gemaakt door een penseelschimmel 

Meercellige schimmel 

zoals paddestoelen

Eencellige schimmels 

eencellige schimmels zijn gisten

schimmels groeien als een soort draden

deze draden noem je heel verassend schimmeldraden

Hebben schimmels een celkern?

1. ja
2. nee

Voor de bereiding van brood gebruiken we gist

1. ja
2. nee

Schimmels horen bij het rijk van planten

1. ja
2. nee

Hoe noem je de schimmel die gebruikt wordt voor het maken van penicilline?

1. de penschimmel
2. de antibiotica
3. de penseelschimmel
4. de spore-schimmel

1. Een aardappelbovist plant zich voort door sporen

2. Bier wordt gebrouwen met behulp van schimmels

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Schimmeldraden

Sporen

Paddenstoel

Wat hebben/ zijn schimmels niet?

1. Celwand
2. Celkern
3. Bladgroenkorrels
4. Één of meercellig

Wat voor cel is nummer 3?

1. Plant
2. Schimmel
3. Dier
4. Bacterie

De cellen van een Vliegenzwam hebben een celwand maar geen bladgroenkorrels. De vliegenzwam is een

1. Bacterie
2. Dier
3. Plant
4. Schimmel

Dit is een

1. plantaardige cel
2. cel van een schimmel
3. bacterie
4. dierlijke cel

Dit is een

1. plantaardige cel
2. cel van een schimmel
3. bacterie
4. dierlijke cel

Welke rijken hebben géén celkern?

1. bacterieën
2. schimmels
3. planten
4. dieren

Van welk organisme zie je hier de cellen?

1. Schimmels
2. Planten
3. Dieren
4. Bacterieën

Welke uitspraak over bacterieen en schimmels is juist?

1. Schimmels en bacterieen groeien niet op vochtige plaatsen
2. Schimmels en bacteriën zijn altijd ongezond in voedingsmiddelen
3. Schimmels en bacteriën groeien snel in een warme omgeving
4. Schimmels en bacteriën zijn altijd zichtbaar op voedingsmiddelen.

Welke groep heeft als enige bladgroenkorrels?

1. Bacterieën
2. Schimmels
3. Planten
4. Dieren

Welke cellen hebben een celwand?

1. Dierlijke en plantaardige cellen
2. Plantaardige cellen en schimmelcellen
3. schimmelcellen, plantaardige cellen en bacterieën
4. plantaardige, dierlijke en bacteriële cellen