Les 4 en5: Het verteringsstelsel

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1,2

Startklaar

       

      Telefoon in het zakkie 

      Laptop dicht op tafel 
       Map en pen op tafel

       

      

Welkom bij Sciences

Unit 3.2.2: How does the human body work?

Learner Profile: Balanced/ Evenwichtig

ATL: Combine knowledge, understanding and skills to create products or solutions

Evaluate evidence and arguments

Related concepts: Energy Function

Key concept: Systems, Development

How do dynamic systems maintain a delicate balance between energy, function, and movement to drive the sustainable development of living organisms and ecosystems?

Global context: Fairness and development

Programma

• Voorkennis
• Leerdoelen opstellen
• Instructie
• Aan de slag
• Reflectie en leerdoelen check

Overzicht periode 2

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
Verbranding en fotosynthese	Voedingsmiddelen & voedingsstoffen	Practicum voedingsstoffen	Het verteringsstelsel	Ademhaling	...	...

Leerdoelen

• Je kunt de functie van vertering, verteringssappen en enzymen beschrijven.
  
• Je kunt de delen van een gebit noemen met hun functie.
  
• Je kunt de werking en functie van de darmperistaltiek beschrijven.
• ...

 
 

Hoe wordt je voedsel verteerd?

Vertering is het kleinmaken van voedingsstoffen, zodat ze naar het bloed kunnen.

Verteringssappen ‘knippen’ grote voedingsstoffen in kleine stukken. Dat gebeurt door vier verteringssappen, op vier plekken:

1 speeksel – in de mond 

2 maagsap – in de maag 

3 alvleessap – in de twaalfvingerige darm 

4 darmsap – in de dunne darm

Verteringsstelsel

Alles wat je eet of drinkt gaat door het verteringsstelsel

Doel van het verteringsstelsel: Het klein maken van voedsel zodat de voedingsstoffen opgenomen kunnen worden.

Kauwen

(Mechanische vertering)

Verteringssappen

(Chemische vertering)

Mechanische vertering

MONDHOLTE/KEELHOLTE/SLOKDARM

• Voedsel kauwen --> vergroting oppervlakte
• In speeksel zit het enzym amylase dat zetmeel afbreekt + slijm (glijbaarheid)
• Peristaltiek in de slokdarm - kneden van voedsel

Maag

twaalfvingerige darm

Na de maag komt de voedselbrei terecht in de twaalfvingerige darm.

De lever en de alvleesklier zijn verbonden aan de twaalfvingerige darm.

Na de twaalfvingerige darm komt het eten terecht in de dunne darm.

Alvleesklier

In alvleessap zitten 

verschillende enzymen

die zorgen voor 

vertering van eiwitten, 

koolhydraten en vetten

Galblaas

Gal wordt tijdelijk opgeslagen in de galblaas voor het naar de twaalfvingerige darm gaat.

De lever produceert gal. Gal emulgeert vet --> oppervlak vergroten --> enzymen

Dunne darm

Dunne darm: darmsap
Maakt het verteren af

6 meter lang 

Dunne darm: Verteringssappen bevatten veel water + voedingsstoffen --> opgenomen in het bloed. 

De dikke darm

- In de dikke darm wordt water opgenomen uit de voedselbrij.

-anderhalve meter lang 

- In de dikke darm leven bacteriën die een enzym maken die bijvoorbeeld cellulose kunnen verteren

ENDELDARM

De afdalende tak van de dikke darm gaat over in de endeldarm

Functies:

• verzamelen van ontlasting = feces
• uitscheiden van ontlasting via de anus

Maagsap

Gal

Speeksel

Alvleessap

Zetmeel verteren

Koolhydraten, eiwitten, vetten verteren

Vetten emulgeren

Alleen eiwitten verteren

                                  Wat is de functie?

speeksel

maagsap

gal

darmsap

alvleessap

voedsel smeuig maken,
start vertering van zetmeel

doden bacterien
vertering eiwitten

emulgeert vetten:
grote vetdruppels worden kleine vetdruppels

afronden van de vertering van eiwitten en koolhydraten

de vertering van eiwitten, koolhydraten en vetten

In de afbeelding zie je een schematische tekening van het verteringsstelsel. De delen van het verteringsstelsel zijn aangeven met nummers. Hieronder zie je beschrijvingen van de delen van het verteringsstelsel. Sleep de nummers naar de juiste beschrijving. 

produceert gal
produceert speeksel
slaat gal tijdelijk op
sluit de maag af
vermengt gal en alvleessap met de voedselbrij
verplaatst voedsel van de keelholte naar de maag

1

2

3

4

5

6

Wel of niet verteren?

Moeten deze voedingsstoffen wel of niet worden verteerd?

wel verteren

niet verteren

koolhydraten

eiwitten

mineralen

vitaminen

vetten

water

voedingsvezels

Nabespreken

•  Je kunt de functie van vertering, verteringssappen en enzymen beschrijven.
  
•  Je kunt de delen van een gebit noemen met hun functie.
  
•  Je kunt de werking en functie van de darmperistaltiek beschrijven.