water

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Wat gaan we doen deze periode?

water

Lesdoelen

• Jullie kunnen aan het einde van de les uitleggen hoe de waterkringloop werkt.
• Jullie kunnen aan het einde van de les uitleggen welke verschillende soorten rivieren er zijn aan de hand van een opdracht.
• Jullie kunnen aan het einde van de les uitleggen hoe de waterbalans werkt.

Verdeling van water in de kringloop

• Het meeste water op aarde: zout 
• Drinkwater is: zoet
• Aarde 70% water en 97% is zout en 3% zoet

Waterkringloop 

circuleren van water in zee, wolken en neerslag.

Teken mee 

Verdamping 

Van vloeistof                    Naar gas 

Condenseren 

Van gas                    Naar vloeistof 

Drie verschillende soorten rivieren

• Regenrivier  
• Gletsjerrivier
• gemengde rivier 

Regen- en gletsjerrivier

Regenrivier	Gletsjerrivier
Ontstaat uit regen	Ontstaat uit sneeuw / ijs
In lager land	In de (hoge) bergen
Hoger water in herfst en winter	Hoger water in lente en zomer

Gletsjerrivier + regenrivier

=

Gemengde rivier

• Smeltwater wordt onderweg aangevuld door regenwater.
• Bestaat er dan nog een echte gletsjerrivier?

Rivier niet altijd evenveel water

• Het verschil in afvoer heet: regiem 
• Regenrivieren in West-Europa veel water in: herfst en winter
• Gletsjerrivieren veel water in: voorjaar (ijs smelt)

Waterbalans

• Hieraan kun je zien hoeveel water een gebied binnen komt en eruit gaat.

Zelf aan het werk

Opdrachten: 

Herhaling 

oplossingen van wateroverlast?

zoet, zout en brak water

zout water=?

zoet water=?

brak water= zoet en zout water dat vermengd word.

• Bestaat er dan nog een echte gletsjerrivier?

Bosatlas

Zoeken in de atlas 

• Landenregister:

Alle landen van de wereld op alfabetische volgorde. 

• Namenregister:

Namen van landen, plaatsen, rivieren en bergen op alfabetische volgorde.

• Zakenregister:

Alle onderwerpen van de themakaarten op alfabetische volgorde

• Bladwijzer: 
• Op de bladwijzer kun je snel en gemakkelijk een gebied opzoeken in de kaft van het boek op het einde. 

Bosatlas

• Zoek op: 
• Welk land ligt er tussen Tsjaad en Mali? Welke kaart?
• Waar liggen de Karpaten(bergen)  (in welke landen)? Welke kaart?
• Waar vind je de rivier Arno? Welke kaart?
• Welk land ligt er tussen Rusland en Oezbekistan? Welke kaart?
• Waar ligt de rivier Columbia? Welke kaart?

Opdracht 

• Zoek in de atlas een kaartje waar je de bron van de Maas en de Rijn goed kan zien 
• Beantwoord de volgende vragen. 

Vragen

• Hoe hoog (ongeveer) ligt de bron van de Maas en hoe hoog ligt de bron van de Rijn?
• Wat voor soort rivieren zijn de Maas en de Rijn (regenrivier, smeltwaterrivier of gemengde rivier)? Hoe zie je dit? Vergelijk deze vraag met de kleine grafiek over de piekafvoer.
• Tip: er staan maanden in de kleine grafiek.

Herhalen

Waterkringloop

• Korte waterkringloop
• 1. Verwarmen. 2. Verdampen. 3. Condenseren. 4. Neerslag
• Lange waterkringloop
• 1. Verwarmen. 2. Verdampen. 3. Wind. 4. Condenseren. 5. Neerslag boven land. 6. Infiltratie of afspoelen via rivier

Welke drie soorten rivieren?

• Regenrivier
• Gletsjerrivier
• Gemengde rivier

Nieuwe stof

Lesdoelen

• Jullie kunnen op het einde van de les uitleggen wat een stroomgebied is van een rivier en wat de waterscheiding is.
• Jullie kunnen aan het einde van de les uitleggen in welke drie delen een stroomstelsel wordt opgedeeld. 
• Jullie kunnen aan het einde van de les uitleggen hoe je in de atlas bepaalde dingen op kan zoeken.

Stroomgebied

• Het verzamelgebied van een rivier waarbinnen alle neerslag en grondwater via de zijrivieren uiteindelijk in de hoofdrivier stroomt.
• Waterscheiding:
• Grens tussen stroomgebieden.

Stroomstelsel bestaat uit drie delen

• Bovenloop 
• Middenloop
• Benedenloop

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Bovenloop

Middenloop

benedenloop

Bovenloop

• Hoog in de bergen waar de bron van de rivier is.
• Snelstromend water door hoogteverschillen.
• Smalle rivier

Middenloop

• Middelste deel van waar de rivier vaak door een dal stroomt.
• Langzamere stroomsnelheid.

Benedenloop

• Dicht bij de riviermonding waar de rivier in een delta de zee in stroomt.
  
• Delta: stelsel van aftakkingen van een rivier, voordat deze in zee of in een groot meer of woestijn uitmondt.
  
• Brede rivier door water uit zijrivieren.
  
• Trage stroming.

Bovenloop, middenloop of benedenloop?

Bovenloop, middenloop of benedenloop?

Bovenloop, middenloop of benedenloop?

Bovenloop, middenloop of bendenloop?

Bovenloop, middenloop of benedenloop?

Bovenloop, middenloop en benedenloop?

Wat weet je nu?

• Jullie kunnen op het einde van de les uitleggen wat een stroomgebied is van een rivier en wat de waterscheiding is.
  
• Jullie kunnen aan het einde van de les uitleggen in welke drie delen een stroomstelsel wordt opgedeeld.
  
• Jullie kunnen aan het einde van de les uitleggen hoe je in de atlas bepaalde dingen op kan zoeken.