3.2 Reactiesnelheid

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Reactiesnelheid 

Hoe ga je hiermee aan de slag?

• Je gaat zelf aan de slag met deze lessonup les. 
•  Als er een groen bolletje is geplakt aan de slide, is het verplicht. Dat is de basis.
  


• Als er een oranje bolletje aan de slide is geplakt, is het een slide met extra oefening of extra uitleg. 

 

 Een explosie is een snelle reactie

Roesten is een langzame reactie

Leerdoelen

Je kunt met behulp van het botsende deeltjesmodel uitleggen hoe de reactiesnelheid wordt beïnvloed. 

Je kunt de reactiesnelheid en concentratie berekenen. 

Wat zijn de 4 regels van het deeltjesmodel?

Botsende deeltjesmodel

Voor een reactie is een effectieve botsing nodig. 

Hoe groter de kans op zo'n botsing, hoe sneller de reactie. 

4 factoren beïnvloeden de kans op botsingen. 

Bekijk dit filmpje. 

Welke 4 factoren haal jij uit het filmpje?

Welke 4 factoren ben je tegengekomen in het filmpje?

Snelheid verhogen

Snelheid van een reactie verhogen:

• Temperatuur verhogen
• Concentratie vergroten
• Verdelingsgraad verhogen
• Katalysator toevoegen

Effectieve botsing

Voor een reactie is een effectieve botsing nodig.

In het filmpje: twee leerlingen moeten hard genoeg tegen elkaar aan botsen om de boeken uit de handen te laten vallen. 

Bekijk figuur 17 en 18 op blz. 140. Waarom is figuur 18 geen effectieve botsing?

Temperatuur verhogen

Temperatuur verhogen > deeltjes bewegen sneller > deeltjes botsen vaker tegen elkaar aan.

Looptijd om van les te wisselen halveren, zodat iedereen moet rennen

Concentratie vergroten

Meer deeltjes in hetzelfde volume > grotere kans dat deeltjes tegen elkaar aan botsen.

Concentratie wordt bepaald door hoeveelheid deeltjes en volume. De concentratie neemt toe door het volume te verkleinen (gangen smaller maken) of meer deeltjes toe te voegen (meer leerlingen in de school). 

Verdelingsgraad vergroten

Verdelingsgraad = hoe fijn is een stof verdeeld.

vb: suikerklontje, lage verdelingsgraad & los suiker, hoge verdelingsgraad

Hoe groter de verdelingsgraad, hoe meer deeltjes beschikbaar zijn voor een botsing. 

Als alle leerlingen in groepjes lopen, kunnen de middelste leerlingen nooit botsen, alleen de buitenste. 

Katalysator

Katalysator = stof die helpt bij de reactie, maar niet wordt verbruikt. 

Kan niet worden verklaard met het botsende deeltjesmodel, maar door het verlagen van de activeringsenergie

De matchmaker zorgt ervoor dat de juiste personen in de goede richting staan zodat een effectieve botsing plaats kan vinden. 

Concentratie berekenen

Bekend: Concentratie = massa / volume. 

Bekend: mol

Nieuw:

Hoeveelheid mol (in mol) / volume (in L) = molariteit (in mol/L)

Kijk naar je boek op blz. 141 

Bereken de molariteit van een oplossing van 3 mol zoutzuur in 5 L water

Bereken de molariteit van een oplossing van 5 gram NaF in 30 mL

Reactiesnelheid bereken

Reactiesnelheid kun je berekenen door te meten hoeveel mol van een reactieproduct is ontstaan. Dit getal deel je vervolgens door het volume x het tijdsverschil. 

Bekijk de formule op blz. 139

delta (driehoekje) betekent het verschil. 

Bekijk voorbeeldopgave 4 op blz. 139.

Bereken de reactiesnelheid. Gegeven: molverschil = 0,50 mol, V = 1,2 L, tijdsverschil = 10 s

Aan de slag

Je bent door de uitleg heen. Ga aan de slag met je boek, blz. 143

som 17 t/m 25. 

De laatste minuut voordat je opruimt, kijk je nog naar de volgende 2 slides. 

Afsluiting

Kijk terug naar de leerdoelen (hieronder) en beslis of je die hebt behaald. Beantwoord de vraag op de volgende slide.

1. Je kunt met behulp van het botsende deeltjesmodel uitleggen hoe de reactiesnelheid wordt beïnvloed. 
   
2. Je kunt de reactiesnelheid en concentratie berekenen. 
   

Heb je beide leerdoelen behaald?

1. Ja
2. Nee, leerdoel 1 niet, 2 wel
3. Nee, leerdoel 1 wel, 2 niet
4. Nee, beide leerdoelen niet