4.1 Opbloei en macht van de stad (A)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van Steden en Staten

4.1 Opbloei en macht van de stad (A) 

Wat gaan we doen?

1. Activeren voorkennis

2. Orientatie - zelfstudie

3. Leerdoelen

4. Theorie

5. Aan de slag

6. Leerdoelen nabespreken

Leerdoelen

1. Je kunt met enkele voorbeelden uitleggen waardoor de landbouwopbrengsten in de elfde eeuw toenamen.

2. Je kunt uitleggen hoe bevolkingsgroei, specialisatie in beroepen en de opkomst  van steden gevolgen waren van de toenemende voedselproductie.

3. Je weet in welke gebieden in Europa de overgang van een landbouwsamenleving naar een landbouwstedelijke samenleving begon.   

Kenmerkend aspect: 

13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving.

Theorie

Tijdvak van steden en staten (1000-1500)

Theorie

In de Tijd van monniken en ridders was er nog nauwelijks nijverheid. Elk dorp, vaak zelfs elk gezin, produceerde zelf het voedsel en de kleding die men nodig had (hoe noemen we dit ook alweer?). De bevolking groeide maar langzaam. 

In de Tijd van steden en staten groeide de voedselproductie door ontginningen (het geschikt maken van grond voor landbouw) en door landbouwtechnische vernieuwingen. Door de groeiende voedselproductie hoefde niet iedereen nog boer te zijn. Een deel van de mensen gingen zich toeleggen op productie en verhandelen van goederen. 

Theorie

Opschrijven:

De landbouwopbrengsten in de elfde eeuw namen toe door: 

• vernieuwingen in de landbouw; 
• ontginningen (het geschikt maken van grond voor landbouw); 
• bevolkingsgroei.

Theorie

Opschrijven:

Deze vernieuwingen vonden voor het eerst plaats in Vlaanderen en in Noord-Italie. In beide gebieden groeide de bevolking sterk. 

Theorie

In de vroege Middeleeuwen was elk dorp vrijwel geheel zelfvoorzienend. 

1. Boeren werkten op akkers en zorgden voor voedsel;
2. Elk huishouden maakte zelf huisraad en kleding;
3. Een smid maakte gereedschappen.

Theorie

Maar door toename van de voedselproductie en daardoor de bevolkingsgroei, kwamen er grote economische veranderingen: niet iedereen hoefde meer als boer te werken. 

Opschrijven:

Mensen specialiseerden zich in een ambacht: beroep waarbij een handwerker producten maakt. 

Nijverheid: Het met de hand of met eenvoudige gereedschappen produceren van goederen. 

Theorie

Je kunt uitleggen hoe bevolkingsgroei, specialisatie in beroepen en de opkomst en van steden gevolgen waren van toenemende voedselproductie: 

1. Door toenemende voedselproductiewerden mensen gezonder en ouder, dit zorgde voor bevolkingsgroei.
   
2. Meer boeren konden zich konden specialiseren in een ander beroep. Deze mensen gingen wonen waar veel mensen kwamen en hun waar veilig was. 
   
3. Zo groeiden dorpen uit tot steden en er ontstaan nieuwe steden.