Les 3+4: Platentektoniek

Startklaar
1 / 54
suivant
Slide 1: Diapositive
AardrijkskundeMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6

Cette leçon contient 54 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 3 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 70 min

Éléments de cette leçon

Startklaar

Slide 1 - Diapositive

Startklaar (3 min)

Docent begroet leerlingen, instrueert alle leerlingen om startklaar te zijn en legt materialen klaar.

Leerlingen zorgen ervoor dat zij alle benodigde spullen op tafel hebben, jas uit, mobiel in tas. (Zorg voor een nette en georganiseerde ruimte.)
H1
Interne systeem aarde 
H2
Externe systeem aarde
H3
Klimaat en landschap
H4 Natuurgeweld in de VS
Overzicht

Slide 2 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

LEZEN 10 min
Lezen

Slide 3 - Diapositive

https://www.nu.nl/klimaat/6303415/al-een-jaar-recordtemperaturen-in-oceanen-tekenen-dat-opwarming-versnelt.html?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
      Lesdoel
We zullen leren over het mechanisme dat platen laat bewegen.

Vandaag gaan we leren over platentektoniek: convergente, divergente, transformerende bewegingen. 


Slide 4 - Diapositive

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Slide 5 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Voorkennis
1. De leerlingen weten wat de aarde bestaat uit lagen.

2. De leerlingen weten dat de aardplaten bewegen.

3. De leerlingen weten wat fossielen en gletsjers zijn.

Slide 6 - Diapositive

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen
Platentektoniek
 = processen waardoor platen ontstaan, bewegen en weer verdwijnen.

Slide 7 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Mechanismen achter de platentektoniek:


I. Convectiestromen
II. Ridge-push en slab-pull (zwaartekracht)
Asthenosfeer beweegt door inwendige warmte aarde:
  1. heet materiaal komt omhoog
  2. botst tegen lithosfeer
  3. stroomt horizontaal weg
  4. zakt na afkoeling (zwaarder) weer naar beneden

Slide 8 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

uitzondering: schilden
= oude stabiele kern van een plaat.

Slide 9 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Grote plaatje

Slide 10 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

bewegingen van platen

Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Transform beweging

Slide 12 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

waar is transforme beweging?

Slide 13 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Transforme breukzones

= langs elkaar 
=> aardbeving

VB: westkust VS - San Andreas breuk

Slide 14 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Divergent beweging

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Divergentie: uit elkaar
I. oceanische vs. oceanische = mid-oceanische rug

II. continentale vs. continentale = breukgebergte en riftzone

Slide 16 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Breukgebergte 

Slide 17 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

     Kleine afsluiting

Slide 18 - Diapositive

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

Slide 19 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Zelfstandig werken
lees 1.3
maak de opdrachten 6, 7, 8 en 9 in 1.3 (blz.30-31)

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Controle van 6b:
Leg uit met behulp van de platentektoniek uit waarom je in Kenia bij het breuksysteem vulkanen aantreft. Oorzaak-gevolg.

Slide 21 - Question ouverte

Continentverschuiving is de hypothese dat continenten niet vastliggen, maar langzaam over het aardoppervlak bewegen
Controle van 6d:
Wat zal er in de toekomst met de Oost-Afrikaanse Great Rift Valley gebeuren? Licht je antwoord toe.

Slide 22 - Question ouverte

Continentverschuiving is de hypothese dat continenten niet vastliggen, maar langzaam over het aardoppervlak bewegen
oceaanbodem
lithosfeer
asthenosfeer
convectiestroom

Slide 23 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Controle van 7c:
Welke vulkaan in W17 is het oudst: X of Y?
Licht je antwoord toe.

Slide 24 - Question ouverte

Continentverschuiving is de hypothese dat continenten niet vastliggen, maar langzaam over het aardoppervlak bewegen
Controle van 8a:
Welke twee breuklijnen in W18 zijn
een transforme plaatgrens?

Slide 25 - Question ouverte

Continentverschuiving is de hypothese dat continenten niet vastliggen, maar langzaam over het aardoppervlak bewegen
breukgebergte 
breukgebergte 
plooingsgebergte 
plooingsgebergte 

Slide 26 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Waar is Boven-Rijnse slenk? 
Boven-Rijnse slenk

Slide 27 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Boven-Rijnse Slenk

Slide 28 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

oud, koud en zwaar
slab pull (trekkracht)
ridge push (duwkracht)
convectie
mid-oceanische rug
asthenosfeer

Slide 29 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Convergente beweging

Slide 30 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Convergentie
  • naar elkaar toe
I. Oceaan vs. continent = subductie
II. Oceaan vs. oceaan = subductie van
oudere oceaanische korst
III. continent + continent = berg

Slide 31 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

I Oceanisch vs. Continentale
  • subductie (oceanisch plaat duikt)
  • trog
  • gebergtevorming
  • explosieve vulkanisme
  • zware aardbewingen

Slide 32 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 33 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Continentale plaat
Trog
Oceanische plaat
Vulkaan
Subductie

Slide 34 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Diepzeetroggen
 Troggen bevinden zich altijd langs plaatgrenzen bij een convergente plaatbeweging.

Diepzeetroggen zijn super diepe inzinkingen van de zeebodem (stort in).

Slide 35 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 36 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 37 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

II Oceanisch vs. oceanisch
Oceanische plaat botst tegen oceanische plaat waarbij oudste, zwaardere plaat onder jongere plaat duikt. 
Kenmerken:
  • trog
  • achter trog vulkanische eilandenboog

Slide 38 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Helleense boog
Waarom kent de buitenboog geen vulkanisme?
• bij de buitenboog duikt de Afrikaanse plaat nog niet zo diep onder de Egeïsche plaat (oorzaak)
• waardoor er bij de buitenboog te weinig druk- en temperatuur opbouw is voor het opstijgen van magma (gevolg)

Slide 39 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

III Continentaal vs. continentaal



Omdat platen dezelfde soortelijke massa hebben duiken ze niet weg. 
Kenmerken:
  • plooiingsgebergten
  • aardbevingen
  • doordat continentale plaat nooit wegduikt, wordt deze ouder dan oceanische plaat


Geen vulkanisme!!!!

Slide 40 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Gebergtevorming
Door plaatbegwegingen komt gesteente onder druk te staan.
- Plooiingsgebergten
- Breukgebergten 

Slide 41 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Poiingsgebergte
jong: 
- spitse toppen
- diepe dalen 
- hoog
oud: 
- afgesleten toppen
- brede dalen 
- laag (soms heuvels)

Slide 42 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Volgende le: door platentektoniek...
Bergen
Vulkanen
Aardbevingen

Slide 43 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Zelfstandig werken
par 1.3 
opdrachten 2, 4 en 5

Slide 44 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Zelf aan de slag
Bij een convergente plaatbeweging bewegen platen __________ elkaar.

Een divergente plaatbeweging leidt tot het ontstaan van __________.

Bij een transforme plaatbeweging schuiven platen __________ langs elkaar.

Vulkanen ontstaan vaak bij __________ plaatgrenzen.

Slide 45 - Diapositive

beide
gletsjer
kustlijnen
Zelf aan de slag

Slide 46 - Diapositive

beide
gletsjer
kustlijnen
Zelf aan de slag

Slide 47 - Diapositive

beide
gletsjer
kustlijnen
      Grote afsluiting
We zullen leren over het mechanisme dat platen laat bewegen.

Vandaag gaan we leren over platentektoniek: convergente, divergente, transformerende bewegingen.

Slide 48 - Diapositive

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen
retrieval practice
https://quizlet.com/join/KpapAnNav?i=1fo1jg&x=1bqt

Slide 49 - Diapositive

Retrieval practice (10 min)
Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

Slide 50 - Lien

Cet élément n'a pas d'instructions

Vraag 1 
(R) 1 punt

Leg uit hoe platentektoniek wordt aangedreven. 

Slide 51 - Diapositive

Zeebodemspreiding vindt plaats bij mid-oceanische ruggen, waar magma opwelt en nieuwe oceanische korst vormt.
Deze nieuwe korst duwt de oudere korst van de rug weg, waardoor de oceaanbodem zich naar buiten verplaatst.
Dit proces drijft de continenten die op de oceaanbodem liggen, waardoor ze langzaam bewegen.
Vraag 1 
(T1) 1 punten

Duizenden kilometers ten zuiden van ons ligt de Oost-Afrikaanse Riftvallei.
Stel dat een wetenschapper over 150 miljoen jaar een kaart tekent van het gebied bij de Oost-Afrikaanse Riftvallei. Wat verwacht je dan te zien op de plek waar nu de Oost-Afrikaanse Riftvallei ligt?

Slide 52 - Diapositive

De overeenkomsten van fossielen
De aanwezigheid van gletsjer sporen in nu tropische gebieden
De magnetische patronen op de oceaanbodem
 Vraag 2
(R) 1 punt

In het Himalayagebergte vind je geen actieve vulkanen, zoals dat wel het geval is in het Andesgebergte, bij Japan of bij Indonesië. Geef hiervoor een verklaring.

Slide 53 - Diapositive

Continentverschuiving is de hypothese dat continenten niet vastliggen, maar langzaam over het aardoppervlak bewegen.
Vraag 2 
(T1) 2 punten

Bij Alaska bewegen aardplaten ten opzichte van elkaar.
Welke twee gevolgen hebben deze bewegende aardplaten bij Alaska en de Aleoeten?

Slide 54 - Diapositive

Fossiele overeenkomsten: Bijvoorbeeld dezelfde fossielen gevonden in Zuid-Amerika en Afrika.
Geologische structuren: Bergketens die doorlopen van het ene naar het andere continent, zoals de Appalachen en de Caledonische bergen.
Paleoklimatologische aanwijzingen: Sporen van gletsjers in nu tropische gebieden, zoals glaciaal afgezette rotsen in India en Zuid-Amerika.