Cultuur van de kerk: Steden en vermaak

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Steden

• Middeleeuwse steden groeien hard door de opkomende handelsnetwerken.

• Middeleeuwse stadspbouw: centraal plein met kerk waar wegen naar toe leiden
• In Noord-Italië, zoals Siena, Palazzo voor stadsbestuur centraal. Burger krijgt meer te zeggen. 

Kaart van Zwolle door Joan Blaeu

Piazza del Campo, Siena, Italië 

Nieuw bestuur

• In de Italiaanse steden ontstaat vorm van democratie
• betrokkenheid van de burgers essentieel
•  Fresco ''Allegorie van goed en van slecht bestuur'' door Ambrogio Lorenzetti (1338) in Palazzo Publico in Siena
• Pest doodt 2/3 bevolking Siëna. Hierna wordt Florence de belangrijkste stad.

 Allegorie van goed bestuur

 Allegorie van slecht bestuur

Zwarte dood

Tussen 1347-1351 sterft een derde deel van alle Europeanen hieraan

Bedelorden

• Vanaf 1200 vestigen kloosterorden zich in de steden
• Leven van giften
• In ruil voor diensten aan de stad (onderwijs, ziekenzorg, ect)
• Afhankelijk van giften = Bedel-orden
• Boost ontwikkeling in de steden

Franciscus van Assi

• Stel regels op voor bedelorde
• Geeft al zijn bezitting op, geen luxe
• Volgt voorbeeld Jezus
• Krijgt ook volgelingen die meereizen
• Preekt op staat, rechtstreeks tot het publiek
• Geen latijn maar in de volkstaal
• benadrukt menselijke kant jezus
• Einde leven trekt zich terug om te vasten en bidden
• Raakt in extase. Wonden van gekruisigde jezus op zijn lichaam. 
• Voor volgelingen bewijs eenwording met Christus

 Franciscus van Assisi, klooster San Benedetto, Subiaco

Vermaak in de stad

Volksvermaak hoort bij stad

Kerk niet blij-> straatartiesten 'minstrelen van Satan'

Mysteriespel: samensmelting straattheater, processie, liturgisch drama

Middeleeuwse artiest die is verbonden aan een broodheer

De manier waarop een kerkelijke gemeente het geloof tijdens een kerkdienst viert

Een godsdienstige plechtigheid in de vorm van een optocht, waarbij gelovigen hun geloof openbaar belijden

Synoniem voor de duivel

Minstreel

Satan

Liturgie

Processie

Volksfeesten

14de eeuw nemen wijken, steden het op tegen elkaar in nagespeelde veldslagen. Na verbod: stierenvechten en paardenraces

Typisch: volledige overgave, roes, gevaar, vooral saamhorigheid

Mysteriespel 

• Ontwikkelde zich vanuit het liturgisch drama
• Afgespeeld buiten de kerkmuren
• Theatrale voorstellingen gebaseerd op Bijbelverhalen

• Passiespelen: Passiespelen zijn een verbeelding van het lijdensverhaal, de laatste dagen van Jezus

• Wagenspel: is een toneelstuk opgevoerd op een wagen, gemaakt door een gilde, herkenbaar aan het Bijbelverhaal dat werd uitgebeeld. 

• Mirakelspel: Zondaars die op wonderbaarlijke wijze hun leven beteren. 

Wagenspel