EHBO les 1p

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

EHBO les 5

Botbreuken verstuikingen en kneuzingen 

botbreuk wat weet je er al van?

onderwerpen voor vandaag

botbreuken

ontwrichtingen

verstuikingen

kneuzingen

Botbreuk

Een botbreuk kan uiteenlopen van een scheurtje in het bot tot een volledige verbrijzeling ervan. We delen botbreuken naar type en plaats van de breuk. We noemen botbreuken ook wel fracturen.

waar kan je iets breken?

Kaak (onder, boven)​

Sleutelbeen​

Wervel​

Bovenarm​

Elleboog​

Pols​

Hand

Rib​

Heup​

Bovenbeen​

Knie​

Onderbeen​

Enkel​

Voet

soorten breuken

EHBO open botbreuk

Beweging en daardoor pijn of verergering van het letsel voorkomen​

Verontreiniging en besmetting voorkomen/beperken als er wonden zijn ​

Beperken bloedverlies​

Zorgen voor medische hulp

Je belt bij botbreuken en ontwrichtingen naar 1-1-2 in de volgende gevallen:

Bij een open botbreuk. De kans op extra beschadigingen en infecties is groot.

Bij een bleke of blauwe huid. De botbreuk heeft dan mogelijk de bloedvoorziening verstoord.

Bij een gebroken been, heup of bekken. Het slachtoffer kan inwendige bloedingen hebben.

Ontwrichtingen van been, heup en bekken.

Als het slachtoffer hevige pijn heeft door de botbreuk of ontwrichting.

Botbreuk

1. een bot is voor een deel of geheel gebroken
2. een bot is voor een gedeelte gebroken
3. een bot is in zijn geheel gebroken
4. een bot is voor een deel of geheel gebroken of verbrijzeld

Een botbreuk moet altijd geopereerd worden

1. Waar
2. Niet waar

ontwrichting

Een gewricht kan 'uit de kom' raken. Dat noemen we ontwrichting of luxatie. Dit gebeurt wanneer twee botuiteinden verplaatst zijn ten opzichte van elkaar. Het gewrichtskapsel en de gewrichtsbanden rekken uit of scheuren

Bij een ontwrichting ...

1. schiet de gewichtkogel uit de gewrichtskom
2. is er een kneuzing van het gewricht
3. is er een verzwikking van het gewricht

veel voorkomende ontwrichtingen 

Schouders​

​

Heupen​

​

Vingers 

ontwrichting van schouder

Ontwrichting:

Veel pijn​

Het getroffen lichaamsdeel niet of amper te bewegen​

Mogelijke abnormale stand​

Mogelijke zwelling

Breuken: 

Veel pijn​

Het getroffen lichaamsdeel niet of amper te bewegen​

Mogelijke abnormale stand​

Mogelijke zwelling

EHBO ontwrichting

vaststellen door; nagaan wat er is gebeurd, gewricht doet pijn, kan niet normaal bewegen, op plaats gewricht zwelling/ blauw in enkele gevallen wond te zien (open ontwrichting)

EHBO ontwrichting

wat te doen?

juwelen af, laat slachtoffer houding aannemen die meest comfortabel is voor hem/haar, houdt ledemaat omhoog om zwelling te beperken, koelen om pijn te reduceren

wond? dek af steriel gaas 

Ga naar een arts als:

het gewricht erg gezwollen is;

het ledemaat abnormaal staat;

het slachtoffer het ledemaat niet of juist abnormaal kan bewegen;

het slachtoffer gevoelsstoornissen heeft zoals tintelingen, speldenprikken of een slapende voet;

het slachtoffer tekenen van het compartimentssyndroom heeft:

plotse pijn aan de spieren;

terugkerende pijn, bijvoorbeeld na het sporten;

gevoelsstoornissen zoals tintelingen, speldenprikken of een slapende voet;

harde spieren;

krachtverlies van de spieren.

het slachtoffer zichzelf nog kan verplaatsen.

Kneuzing

1. Ontstaat door een stomp of val
2. Dan heb je iets gebroken
3. Dan heb je een wond
4. Doet geen pijn

kneuzing

 Een kneuzing is een beschadiging van het onderhuids weefsel door een val, slag of stoot 

verstuiking

Een verstuiking, ook wel 'verrekking' of 'verzwikking' genoemd, ontstaat wanneer in een gewricht door een verkeerde beweging (bijvoorbeeld een misstap) de gewrichtsbanden te ver zijn uitgerekt.

kenmerk voor een kneuzing is

1. een blauwe plek
2. een gescheurde spier
3. een gescheurde pees

Wat moet je doen bij een kneuzing?

1. Gewoon doorgaan met je bezigheden
2. Koelen
3. een röntgenfoto laten maken

bij verstuiking/kneuzing

1. is bewegen altijd pijnlijk
2. is er altijd een blauwe plek
3. is er altijd zwelling
4. is er altijd gevoetbald

EHBO kneuzing 

Sieraden (laten) verwijderen​

Verwijder eventueel/ zo mogelijk de schoen bij een gekneusde enkel​

Koelen 10- 20 minuten met een cold pack / zak ijswater/ of koud water (pas op met bevriezing!) gebruik een dunne doek voor bescherming van de huid​

Koel niet bij mogelijke breuken​

Zwachtel het gewricht bij behoefte aan steun​

Paracetamol mag bij pijn (max 4 x 1000 mg per dag).