2hv th 1 bas 4 en 5

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen deze les

herhalen

uitleg borst en buikademhaling

uitleg gezonde longen

huiswerk maken

Verbranding is ...

1. glucose + zuurstof = koolstofdioxide + water
2. koolstofdioxide + water = glucose + zuurstof
3. koolstofdioxide + glucose = zuurstof + water
4. glucose + water = koolstofdioxide + zuurstof

Wordt bij verbranding energie verbruikt?




Wordt bij verbranding energie verbruikt?




Wordt bij verbranding energie verbruikt?

1. ja
2. nee

Welke orgaanstelsels spelen een rol bij verbranding?

wordt ver-voerd naar de cellen

daardoor kun je bewegen

ademhalingsstelsel: inademen

ademhalingsstelsel: uitademen

spierstelsel

verteringsstelsel

uitscheidingsstelsel

bloedvatenstelsel

Wat gaat de longen uit en wat gaat de longen in?

Longen in

Longen uit

Zuurstof

Koolstofdioxide

Glucose

Water

Bronchie

mondholte

Longblaasje

Neusholte

Luchtpijp

1

2

4

6

7

Inademen met de borstademhaling gebeurt in vier stappen.  Zet de stappen in de goede volgorde.

1

2

3

4

De ribben en het borstbeen bewegen omhoog.

De borstholte wordt groter.

De longen worden groter.

Lucht stroomt naar binnen.

Doelen

1.4.7 Je kunt beschrijven hoe een inademing en een uitademing tot stand komen.

1.5.8 Je kunt uitleggen wat je zelf kunt doen om je luchtwegen gezond te houden.

1.5.9 Je kunt beschrijven wat hooikoorts is.

Borstademhaling

Borstademhaling

• De ribben en het borstbeen bewegen omhoog.
• Tussenribspieren spannen zich op. 
• Borstholte wordt groter en de longen zuigen lucht aan. 
• Bij ontspanning wordt de ruimte kleiner waardoor de lucht naar buiten wordt geperst.

a. Een spier die zich samentrekt bij de inademing, loopt........

b. tussenribspier moet samentrekken om de borstkas te verkleinen van een trapezewerker die ondersteboven hangt?

Buikademhaling

               Inademen                                                                  uitademen

Buikademhaling

• Middenrif en buikwand bewegen.
• Middenrif trekt samen waardoor het omlaag beweegt.
• Borstholte wordt groter, longen worden groter en zuigen lucht aan.

a. Leg uit welke spieren krachtig samentrekken bij het hoesten.

b. Welke spieren zijn bij de ademhaling de antagonisten van de buikspieren?

Neanderthalers

Onderzoekers hebben skeletten van Neanderthalers onderzocht. Deze prehistorische mens is ongeveer vijftigduizend jaar geleden uitgestorven. De onderzoekers ontdekten dat de borstkas van een Neanderthaler ongeveer even groot was als onze borstkas, maar het onderste deel was bij de Neanderthalers breder dan bij ons.

a. Verliep de gaswisseling bij Neanderthalers sneller dan, even snel als of minder snel dan bij ons? Leg je antwoord uit.

b.  waaruit blijkt dat Neanderthalers meer inspanning konden leveren dan de moderne mens zonder door de mond te ademen.

Gezonde longen

1.4

Hoe kan je je longen
gezond houden ?

Bewegen

• Bewegen is goed voor je gezondheid.  Ook je longen worden sterker.
• Grote inspanning → dieper inademen → versterking ademhalingsspieren.
• Smog is ongezond.  Dit stof komt ook in je longen.  Beter sporten als er minder smog is (morgen of avond).

Frisse lucht

• Veel leerlingen in een lokaal → zuurstof neemt af en koolstofdioxide neemt toe.
• Hierdoor concentratieverlies, hoofdpijn en vermoeidheid.  
• Bacteriën en virussen kunnen zich makkelijker verspreiden.
• Ventileer regelmatig!

Hoeveel CO2 mag er zijn?

Het CO2-gehalte van de lucht mag, idealiter, niet hoger zijn dan 900 ppm en mag in geen geval de norm van 1200 ppm overschrijden. 

Kan door roken astma worden veroorzaakt?
En kan door roken COPD worden veroorzaakt?

1. Alleen Astma
2. Alleen COPD
3. Beide
4. Geen van Beide

Kinderen van rokende ouders roken vaker dan kinderen van niet-rokende ouders.

Is deze bewering juist of onjuist?

1. juist
2. onjuist

Als iedereen van mijn vriendengroep rookt, dan ga ik ook roken

1. Ja
2. Nee

Rook is een mengsel.
Waaruit bestaat rook?

1. vaste deeltjes, fijn verdeeld in een gas
2. vaste deeltjes, fijn verdeeld in een vloeistof
3. vloeistofdruppeltjes, fijn verdeeld in een gas
4. vloeistofdruppeltjes, fijn verdeeld in een vloeistof