Skeletten vergelijken

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Skeletten vergelijken

11.1 Dieren bewegen

Natural History Museum London

Als je in Londen het 'Natural History Museum' binnen loopt dan zie je meteen dit gigantische skelet (het is een afgietsel) van een diplodocus. 

Vertel hierbij een verhaal van je eigen fascinatie met dino's, botten en de vergelijkingen die je kunt maken.

INHOUD

• Wat weet je van?
• Uitleg
• Kennisvragen
  
• Weektaak

WAAR GA JE OVER LEREN?

• In- en uitwendig skelet
• Skeletten  van gewervelde en ongewervelde dieren.
• Functie en vorm ledematen.
• Hoefgangers, teengangers en zoolgangers

Wat weet je nog van?

Kennistest

Er volgen nu vragen om de voorkennis van de leerling te testen.

Als je een spier samentrekt, wordt de spier....

1. korter en dikker
2. langer en dunner
3. korter en dunner
4. langer en dikker

Wat zijn de taken van het skelet?

1. stevigheid en vorm
2. stevigheid, vorm en bescherming
3. stevigheid, vorm, bescherming en beweging
4. stevigheid, vorm, bescherming, beweging en stilstaan

Gewricht: welk nummer geeft de gewrichtsknobbel aan?

1. nummer 1
2. nummer 3
3. nummer 5
4. nummer 6

scheenbeen

schedel

wervelkolom

knieschijf

onderkaak

ribben

schouderblad

Uitleg

Wisselmoment. Vraag de leerlingen om hun telefoon even weg te leggen.

                        Stammen

Let op kenmerk: skelet

Het dierenrijk is ingedeeld in stammen.

Gewerveld of ongewerveld

• Gewerveld = Dieren met een wervelkolom (= ruggengraat)
• Ongewerveld= Dieren zonder wervelkolom                               

In- en uitwendig skelet

exoskelet in de natuur

gemaakt van chitine of calcium

Beweging    endoskelet         exoskelet

Gewervelden

Gewervelden zijn de groep dieren die een wervelkolom hebben (prikken, vissen, amfibieën, reptielen, vogels en de zoogdieren).

Even wat meer ingaan op het skelet, in dit geval van de vogel.

Bouwplan van zoogdieren

Zoogdieren hebben hetzelfde bouwplan

veel organen zijn hetzelfde

Ledematen

De zoogdieren hiernaast hebben allemaal hetzelfde bouwplan, maar het is aangepast aan hun levenswijze

Aanpassing aan warmte 

Aanpassing aan kou

Herhaling: dieren kunnen zich aanpassen aan de omgeving waarin ze leven. Vorm en functie kan veranderen.

Homologe structuren

Gelijk bouwplan maar verschillende functie. 

Analoge structuren

Verschillend bouwplan maar gelijke functie.

https://www.thoughtco.com/about-analogous-structures-1224491

homologie <-> analogie

homologie

• zelfde ontstaansgeschiedenis
• zelfde bouwplan
• verschillende functies

verwantschap

analogie

• verschillende ontstaansgeschiedenis
• verschillend bouwplan
• zelfde functies

geen verwantschap

Zelfde bouwplan (door verwantschap)

Zoolganger - Teenganger - Hoefganger

De hoeveelheid contact met de grond zegt iets over de snelheid waarmee het dier kan bewegen. Het zegt ook iets over de stabiliteit op verschillende ondergronden en de massa van het dier.

Het paard heeft bijvoorbeeld een stevige ondergrond nodig anders zakken de hoeven weg.

Leeuw

teenganger

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

Weektaak

7.10 Blessures A t/m C + Keuze D, E of F

7.11 Extra: Skeletten vergelijken 

A t/m C + Keuze D, E of F

Zet deze taak in je agenda

Kennisvragen

Kennistest

Hoe herken je gewervelden?

1. Hebben 4 poten
2. Schubben als huid
3. Hebben een wervelkolom
4. Leven op het land

Dit dier
is GEWERVELD

1. Klopt
2. Klopt niet

Is dit dier
GEWERVELD?

1. Ja
2. Nee

Met welke delen van het menselijk skelet komt het paardenskelet overeen?