taalverzorging 14

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom!

Welkom 

Deze week

maandag: uitleg taalverzorging + planner deze periode 

donderdag: evt. verlengde uitleg + zelfstandig werken + lezen

vrijdag:  leesuur + aan de slag 

Deze les

Planner doornemen 

1. Wat weet je al? 

2. Uitleg taalverzorging samenstellingen 

3. Even kort aan de slag 

4. Afsluiten les 

Planner

Weektaak maandag 3 februari:

hoofdstuk 14: 1 t/m 6 

Je krijgt 2 so-cijfers

1. so samenstellingen op maandag 17 februari (hier moet je dus voor leren!)

2. so-cijfer voor je boekpresentatie 

Samenstellingen

Eén ding, één woord

Leg het verschil uit:
rodewijnglazen / rode wijnglazen

wat is juist?

1. langetermijnplanning
2. lange termijn planning
3. lange termijnplanning

wat is juist?

1. oude kaaskroket
2. oudekaaskroket
3. oude kaas kroket

Samenstellingen

1. Samengestelde woorden met één klemtoon 

feestbeest, driegangendiner, derdewereldland

2. Ook mét Engelse leenwoorden

sportoutfit, feelgoodmovie

3. Samenstellingen bestaan niet alleen uit zelfstandig naamwoorden

daarvandaan, hierheen, lichtgeel, erbovenop

4. Kan ook afgeleid zijn van werkwoorden

kennismaking, ervan uitgaan, afmaken 

Wat is het langste woord dat jij kan bedenken? 

Klaar met het langste woord zoeken?

Ga dan aan je weektaak: opdracht 1 t/m 6 van hoofdstuk 14 

Over 10 minuten bespreken we het langste woord 

Aan de slag: hoofdstuk 14

1. Maak opdracht 1 t/m 6 ( weektaak)

2. Je mag samenwerken met je buurman/buurvrouw op fluistertoon

Klaar? 

Kijk je werk na op It's Learning. 

Daarna mag je door naar opdracht 6 t/m 10 

Volgende les

Neem je mee:

Lesboek (kern), schrift en laptop

Gaan we aan de slag met:

vervolg uitleg H12 + opdrachten 

Welkom!

Welkom 

Etui, lesboek, schrift, leesboek, laptop dicht op tafel.

Deze les

1. Startopdracht: wat is de fout? 

2. Uitleg samenstellingen: de lijm tussen woorden

3. Weektaak 

Deze les

Lastig: het woordje er

Erbij, eroverheen, erdoor, erachter, ervoor

Je schrijft het vast aan een ander voorzetsel. 

Maar komt er een werkwoord bij? Dan dat werkwoord los. 

Ervan uitgaan, ervoor gaan, erbij stilstaan 

tussenklank

Soms heb je een extra letter nodig om de woorden aan elkaar te verbinden. 

Die letter is een soort lijm. 

tussen -en

Is er eerste deel van de samenstelling een zn met een meervoud op -en? 

Dan schrijf je de tussenklank - en. 

Bijv: vluchtelingenkamp en sterrenstelsel. 

Geen groenteNsoep. Weet iemand waarom? 

tussen -s 

Hoor je een -s? Dan schrijf je een -s. 

Lastig?

Begint het tweede woord met een s, dan is het soms lastig horen. 
Zoals: Dorpsstraat of Stationssingel 

tussen -e

Is het eerste deel een zn met een mv dat eindigt op, -s, of -n en -s?

Dan alleen een tussen -e. Bijv. geboortedag, aspergesoep, reserveband

Is het eerste deel een woord zonder meervoud? 
Dan alleen tussen-e, zoals roggebrood en zonneschijn. 

Het eerste deel versterkt een bijvoeglijk naamwoord (in tweede deel)
Apetrots, beresterk, pikkedonker

tussen -er

Meestal bij zn die een meervoud hebben op -eren, zoals eieren. 

Eierdop, kinderfiets. 

Even oefenen

Zon + paneel

krokodil + tranen

Maan +  schijn

Reserve + speler 

verzet + strijder 

Weektaak les 14

Weektaak: opdracht 1 t/m6 

1. Klaar? Kijk je werk na 

2. Anders ga je verder vanaf opdracht 7 

Over een kwartier nakijken

Klaar?

Kijk je werk na via It's Learning

Welkom!

Stillezen

Pak je boek en ga stillezen 

of werk aan je boekopdracht

Deze les

1. Hoe sta je ervoor? 

2. Weektaak verder afmaken + uitleg voor wie dat wil 

Je weet hoe je samenstellingen schrijft in het Nederlands 

Je schrijft een tussen-n wanneer...

1. het linkerdeel van het woord eindigt op -en
2. het linkerdeel van het woord een zelfstandig naamwoord is
3. het linkerdeel van het woord een zelfstandig naamwoord is en het mv eindigt op -en
4. Geen van bovenstaande antwoorden is goed

Met of zonder tussen-n?

1. kattebak
2. kattenbak

Met of zonder tussen-n?

1. spinnenwiel
2. spinnewiel

Met of zonder tussen-n?

1. hogeschool
2. hogenschool

Hoe schrijf je dit woord

1. Zonnebril
2. Zonnenbril

Aan elkaar of los?

1. adembenemende voorstelling
2. adembenemendevoorsteling
3. adem benemende voorstelling
4. adem benemendevoorstelling

Hoe schrijf je

1. pannekoek
2. pannenkoek

Aan elkaar of los?

1. lange termijn planning
2. langetermijnplanning
3. lange termijnplanning
4. langetermijn planning

Samenstelling van huisarts + post

Maak een samenstelling:
rijst + pap

Schrijf de samenstelling op:

+

In kerkklok hoor je de laatste k van kerk of de eerste k van klok niet. Toch schrijf je kerkklok omdat het woord een samenstelling is van kerk en klok.

Kijk om je heen....
Hoeveel samenstellingen zie je?
Let op de spelling!!

Weektaak les 14

Weektaak: opdracht 1 t/m6 

1. Klaar? Kijk je werk na 

2. Anders ga je verder vanaf opdracht 7 

Over een kwartier nakijken

Klaar?

Kijk je werk na via It's Learning

Verbeter de volgende zinnen. Je verbetert de zinnen door woorden aan elkaar te schrijven die nu los staan. Schrijf alleen de woorden op die je verandert. 

1. "Wil je wat water voor mij in schenken?",  vroeg hij. Op het bureau van de directie secretaresse staat een mooie water karaf.

2. De leer stof voor de repetitie Nederlands gaat over aan elkaar schrijven. 

3. De burgemeester noemde de verkiezings uitkomst verbazingwekkend. 

Leg het verschil uit tussen zin A en B. 

a Tijdens de marathon zagen we een langeafstandsloper.

b. Tijdens de marathon zagen we een lange afstandsloper.

Het woord ‘kleinkind’ schrijf je aan elkaar, maar kan ook met een spatie geschreven worden (klein kind). Maak een zin waarin je het woord ‘kleinkind’ aan elkaar schrijft en maak een zin waarin je de woorden ‘klein kind’ (dus met een spatie) schrijft. (2 punten)

Verbeter de volgende zinnen. Je verbetert de zinnen door woorden aan elkaar te schrijven die nu los staan. Schrijf alleen de woorden op die je verandert.

1. "Wil je wat water voor mij in schenken?", vroeg hij. Op het bureau van de 

directie secretaresse staat een mooie water karaf.

2. De leer stof voor de repetitie Nederlands gaat over aan elkaar schrijven.

3. De burgemeester noemde de verkiezings uitkomst verbazingwekkend.

Leg het verschil uit tussen zin A en B.

a Tijdens de marathon zagen we een langeafstandsloper.

b. Tijdens de marathon zagen we een lange afstandsloper.

Het woord ‘kleinkind’ schrijf je aan elkaar, maar kan ook met een spatie geschreven worden (klein kind). Maak een zin waarin je het woord ‘kleinkind’ aan elkaar schrijft en maak een zin waarin je de woorden ‘klein kind’ (dus met een spatie) schrijft. 

Verbeter de volgende zinnen. Je verbetert de zinnen door woorden aan elkaar te schrijven die nu los staan. Schrijf alleen de woorden op die je verandert. 

1. "Wil je wat water voor mij in schenken?",  vroeg hij. Op het bureau van de directie secretaresse staat een mooie water karaf.

2. De leer stof voor de repetitie Nederlands gaat over aan elkaar schrijven. 

3. De burgemeester noemde de verkiezings uitkomst verbazingwekkend. 

Leg het verschil uit tussen zin A en B. 

a Tijdens de marathon zagen we een langeafstandsloper.

b. Tijdens de marathon zagen we een lange afstandsloper.

Het woord ‘kleinkind’ schrijf je aan elkaar, maar kan ook met een spatie geschreven worden (klein kind). Maak een zin waarin je het woord ‘kleinkind’ aan elkaar schrijft en maak een zin waarin je de woorden ‘klein kind’ (dus met een spatie) schrijft. (2 punten)

1. Verbeter de volgende zinnen. Je verbetert de zinnen door woorden aan elkaar te schrijven die nu los staan. Schrijf alleen de woorden op die je verandert.

1. inschenken, directiesecretaresse, waterkaraf

2. leerstof

3. verkiezingsuitkomst 

2. Leg het verschil uit tussen zin A en B.

Bij a gaat het om iemand die een lange afstand loopt, bij b is het iemand die lang is en een afstand loopt. 

3.
1. Gedraag je niet als een klein kind! 

2. Ik moet vandaag oppassen op mijn kleinkind. 

Schrijf op voor mij 

Je levert dit zometeen bij mij in. 

1. Hoeveel antwoorden had je goed? 

2. Wat vond je lastige vragen? 

3. Wat ga je doen om dit beter te oefenen? Of ben je al tevreden met hoe je dit kan? 

Klaar? 

Maak je weektaak af
Kijk je weektaak na
Maak het extra oefenblad 

Oefenen, oefenen, oefenen

Vraag 1 veel fouten?

Lees de stof door en blijf oefeningen maken uit het boek. Herhalen kan altijd! 

Vraag 2 fout? 

Maak dan opdracht 4 nog een keer en kijk het goed na. Kan je zelf ook een voorbeeld bedenken van iets dat iets anders betekent met of zonder spatie?

Vraag 3 fout?

Dat kan ook liggen aan je woordenschat. Lezen helpt. Voor nu maak oefening 4 nog eens goed.  

Volgende les

Neem je mee:

Lesboek (kern), schrift en laptop

Gaan we aan de slag met:

taalverzorging H12

Welkom!

Welkom 

Etui, lesboek, schrift, leesboek, laptop dicht op tafel.

We starten met stillezen

Welkom!

Stillezen

Pak je boek en ga stillezen 

Deze les

1. Stillezen

2. Wat weet je al? 

3. Uitleg taalverzorging meervoudsvormen

3. Even kort aan de slag 

4. Afsluiten les 

Aan de slag: verhaal lezen + vragen maken

Lees het verhaal en maak de volgende opdrachten

1. Onderstreep alle bijvoeglijk naamwoorden (bv zegt iets over zn)

2. Omcirkel alle woorden die iets zeggen over een werkwoord (bijwoord)

3. Schrijf alle zn op die in het meervoud staan. Schrijf daarnaast het woord in het enkelvoud

------

4. Vergelijk met je buurman. Hebben jullie hetzelfde? Hebben jullie verschillende antwoorden, bedenk dan wat de juiste kan zijn. 

5. Wat zou het met dit verhaal doen als er geen bijvoeglijk naamwoorden en bijwoorden in zouden zitten? 

Wat heb je geleerd: 

1. Je kunt bijvoeglijk naamwoorden herkennen

2. Je weet waarom we bijvoeglijk naamwoorden gebruiken

3. Je kunt bijvoeglijk naamwoorden onderscheiden van bijwoorden 

4. Je kunt de juiste meervoudsvorm van een zelfstandig naamwoord schrijven 

Weektaak: hoofdstuk 12 

Opdracht 1 t/m 10

Klaar? Kijk na! Of maak de extra opdrachten op It's Learning

Woordjes 

Je moet voor de toets ook woordjes leren. Die woorden staan in een woordenlijst. 

1. Schrijf de woorden op die je (nog) niet kent 

2. Schrijf erachter wat je denkt dat het zou kunnen betekenen 

Volgende les

Neem je mee:

Lesboek (kern), leesboek schrift en laptop

Gaan we aan de slag met:

lezen! 

Welkom!

Welkom 

Etui, lesboek, schrift, leesboek, laptop dicht op tafel.

We starten met stillezen

Welkom!

Stillezen

Pak je boek en ga stillezen 

Woordjes 

Je moet voor de toets ook woordjes leren. Die woorden staan in een woordenlijst. 

Gisteren heb je opgeschreven welke woorden je nog niet kende. Nu zie je de woorden met hun betekenis. Omschrijf jouw boek (of wat je ervan vindt) met drie woorden uit de woordenlijst. 

Volgende les

Neem je mee:

Lesboek (kern), leesboek schrift en laptop

Gaan we aan de slag met:

hoofdstuk 36: bijwoorden en voorzetsels

Kijk om je heen....
Hoeveel samenstellingen zie je?
Let op de spelling!!