Les 3 Indonesië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Organisatie tijd

Pak je katern en een pen

Lees/ Verwerkingstijd

Maak de vragen bij le s 1 en 2 af

Lestijd 15 min

herhaal vragen

Wanneer is de VOC opgericht?

1. 1602
2. 1906
3. 1487
4. 1537

Door wie werd de VOC opgericht?

1. Heren 17
2. Staten-Generaal
3. Willem III
4. Johan de Witt

Had de VOC het alleenrecht op de handel met de Oost?

1. Ja
2. Nee

Waarom werd de VOC opgericht?

1. Handel drijven
2. Gebieden veroveren
3. Schepen bouwen
4. Vakantie

Wie heeft de leiding over de VOC?

1. Staten-Generaal
2. Johan de Witt
3. Heren 17
4. Willem III

Wat mocht de VOC NIET doen?

1. Oorlog voeren
2. Verdragen sluiten
3. Gebieden besturen
4. Ze mochten zowel A, B als C doen.

De koloniale relatie tussen Indonesië en Nederland

2. Van verlies naar winst (1800-1870)

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen op welke manier de VOC zoveel winst kon maken in Indië.

Het 'arme' Nederland

• Franse bezetting (1795-1813)

• Java in Engelse handen

• Nederlandse vloot ouderwets en kan concurrentie met andere landen niet meer aan.

• Java-oorlogen (1825-1830) kosten veel geld

Het cultuurstelsel

 (1830-1870)

• Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden

• Met dat geld kan Nederland een modern land worden (wens van koning Willem I)

• Uitvoering onder leiding van Johannes van den Bosch
  

Hoe werkt het cultuurstelsel? (1)

• Javaanse boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen met voor de Nederlanders interessante producten: koffie, thee en indigo (cultures)
  

• Javaanse boeren krijgen hiervoor plantloon

Hoe werkt het cultuurstelsel? (2)

• Javaanse boeren moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders (herendiensten), bijvoorbeeld wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen

• De Javaanse vorsten (Regenten) krijgen cultuurprocenten. Hoe meer hun boeren leveren, hoe meer cultuurprocenten.

Bestuur tijdens het cultuurstelsel

• Nederland laat het bestaande, inlandse (Javaanse) bestuur intact

• Nederland plaats boven en naast dit inlandse bestuur, een eigen, binnenlands, bestuur met Nederlandse ambtenaren van de NHM (Nederlandsche Handelsmaatschappij)

Gouverneur-Generaal

Gouverneur

Resident

Binnenlands bestuur

Assistent-resident

Regent

Inlands bestuur

Districtshoofd

Onderdistrictshoofd

Dorpshoofd

Verdeelt het werk en betaalt het plantloon uit

Hoogste ambtenaar in Nederlands-Indië

Hoofd van een provincie

Controleur

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

Javaanse vorsten

Gevolgen voor Nederland

• Indië is binnen paar jaar weer winstgevend voor Nederland: het batig slot
  

• Infrastructuur (wegen, kanalen en spoorwegen) in Nederland  zijn vrijwel geheel betaald door deze winsten

Positieve gevolgen voor Java

• Verbetering van de infrastructuur op het eiland

• Ontstaan van een geldeconomie

Negatieve gevolgen voor Java

• Uitbuiting door eigen Javaanse vorsten (regenten)

• Vaak meer dan 66 dagen herendiensten

• Plantloon is laag

Negatieve gevolgen voor Java

• Beste land moest voor het cultuurstelsel worden gebruikt
  

• Hongersnoden

Pauzemomentje

Werktijd max. 15 min.

1. Maak de opdrachten bij les 3 van het werkboek af
2. Stel vragen als je er niet uitkomt
3. Klaar? Kijk wat je alvast voor de volgende les kunt doen. 

Afsluiting

Schrijf 3 woorden op die je deze les hebt geleerd en licht deze toe