4. In het klooster

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4. In het klooster

Herhaling

Wat is autarkie?

1. een chaotische bestuursperiode
2. een bestuur met een tiran of dictator
3. alles zelf maken: kleding, gereedschappen, etc.
4. zelfvoorzienend leven

Leenstelsel

Hofstelsel

Horigen

Domein

Herendiensten

Politiek 

Leenheer

Trouw zweren

Vrije boer.

Domein

Heer

Herendiensten

Horige

Een hek repareren voor de heer.

Moest meevechten in het leger van de koning.

Versterkte boerderij, land van horige boeren en woeste gronden.

Eigenaar van een domein.

Kreeg bescherming van een heer.

Leervragen

1. Wat is een kerkvader?
   
2. Waarom is Augustinus een belangrijke kerkvader?
   
3. Wat is een klooster? Leg ook uit wat monniken en nonnen zijn.
   
4. Wat zijn taken van kloosterlingen?
   
5. Waarom was er een verschil tussen de idealen van kloosters en de werkelijke situatie?
   
6. Wie waren de hoge geestelijken en hoe leefden zij?
   
7. Wie waren de lage geestelijken en hoe leefden zij?
   
8. Wat is de kerstening?
   
9. Hoe werden de Franken christelijk?
   
10. Wat deden de kerk en de Frankische koningen voor elkaar?
    
11. Hoe verliep de kerstening van de Friezen en de Saksen (noem hier Willibrord en Bonifatius). 

De kerkvaders (1,2)

• In de 4e en 5e eeuw na Chr. was het Christendom door het Romeinse Rijk verspreid. 
  
• De kerkleer (belangrijkste ideeën en regels) werd langzaam door de kerkvaders vastgelegd in hun boeken. Augustinus is de belangrijkste kerkvader. Hij zei dat het leven op aarde minder belangrijk is dan het leven in de hemel. Schrijver van; De stad van God.
• Zijn boeken werden nog altijd gelezen en gebruikt in de Middeleeuwen 

Een kerkvader is

1. Iemand die de verantwoordelijkheid heeft over een kerk.
2. Iemand die het christelijke geloof heeft bedacht.
3. Iemand die belangrijke ideeën en regels over het christendom vast legde.
4. Een ander woord voor Messias.

De hulp van God

• Het leven van de mensen in de vroege Middeleeuwen was zwaar en mensen begrepen nog niet veel van de wereld.
  
• Bij ziektes, natuurrampen of hongersnoden vroegen ze God om hulp.
  
• De mensen die voor de kerk werkten, de geestelijken, hielpen hen hierbij.
  
• Het echte leven begon pas na de dood!

Kloosters (3,7)

• Lage geestelijken, zoals priesters, monniken en nonnen, woonden en leefden vaak veel eenvoudiger.
• Priesters woonden bij de kerk waar ze werkten op hun eigen grond.

• Monniken en nonnen waren zelf niet rijk, de kloosters vaak wél: zij hadden veel grond en kregen pacht van de boeren op hun land.
• legden een gelofte af van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid aan de abt. (Hoofd van het klooster)

Dit is het klooster van Fontevraud in Frankrijk. Het werd een erg rijk klooster omdat het gesteund werd door koningen.

Leven in een klooster (4)

• In een klooster werd veel gebeden door de monniken en nonnen, maar ze werkten ook hard, bijvoorbeeld op het land.
  
• Daarnaast verzorgden zij de zieken en hielpen mensen bij hun geloof in God.
  
• Ze verzorgden ook het onderwijs in een gebied
  

4

• In de kloosters werden soms ook oude boeken overgeschreven. 
• Dit duurde heel lang: het was dus echt 'monnikenwerk'.

Klooster of Paleis? (5,6) 

Tussen 1309 en 1377 woonden de pausen niet in Rome, maar in de Franse stad Avignon. Dit was in die tijd hun paleis, het Palais des Papes.

• De Paus, de leider van de kerk, had in de Middeleeuwen enorm veel macht, soms zelfs meer dan een koning of keizer.

• De Paus en andere hoge geestelijken, zoals bisschoppen, hadden veel grond gekregen van de adel en woonden in enorme paleizen, vol luxe.

Klooster of Paleis? (5,6) 

Tussen 1309 en 1377 woonden de pausen niet in Rome, maar in de Franse stad Avignon. Dit was in die tijd hun paleis, het Palais des Papes.

• De abt  had enorm veel macht en geld. 

1.  Hij had zijn eigen leenmannen 
2. Heel veel domeinen waar horige werkten

Kerstening (8)

Missionarissen kwamen naar heidense gebieden om mensen te kerstenen.

• Missionaris = iemand die de opdracht heeft om mensen te kerstenen (hij is op missie)

• Heiden = iemand die niet de 'juiste' godsdienst heeft (in dit geval christendom)

• Kerstenen = tot het christendom bekeren 

Werkwijze

missionarissen werden naar Europa gestuurd om heidenen te kerstenen.

Kerstenen

Met kerstenen bedoelen we dat missionarissen ongelovigen bekeerden tot het christendom.

Heidenen

Heidenen zijn ongelovigen.

Door zich te laten dopen kreeg Koning Clovis veel hulp van de kerk.

Missionarissen werden beschermd door de Franken 

Doop 
van 
Clovis (9,10)

Willibrord was een Engelse missionaris die probeerden de Friezen tot het Christendom te bekeren in 690. De Friezen zaten daar niet op te wachten.

Bonifatius was ook een Engelse missionaris die probeerde de Friezen te bekeren. Dit lukte niet: in 754 werd hij door Friezen in Dokkum vermoord.

Werkwijze

missionarissen werden naar Europa gestuurd om heidenen te kerstenen.

Kerstenen

Met kerstenen bedoelen we dat missionarissen ongelovigen bekeerden tot het christendom.

Heidenen

Heidenen zijn ongelovigen.

Friezen gekerstend

De Friezen pas over het op het christendom nadat Karel Martel hen had onderworpen. 

Saksen gekerstend

De Saksen onder leiding van de stamleider Widukind werd verslagen door Karel de Grote. Daarna dwong Karel de Grote alle Saksen om christelijk te worden. 

Hoe werden de Franken christelijk?

Wat is de beste omschrijving van het begrip ‘geestelijken’?
Kies het juiste antwoord.

1. mensen die in God geloven
2. mensen die iedere week naar de kerk gaan
3. mensen die in dienst zijn van de kerk
4. mensen die voor andere mensen bidden

Wat is kerstening?

1. De leenman zweert trouw aan zijn leenheer.
2. De verspreiding van het christendom.
3. Dat is als de leenheer op jihad gaat.
4. Dat betekent dat de paus beschermt moet worden.

Wat is een missionaris?
Wie is een bekende missionaris?

1. Iemand die naar andere gebieden trok om mensen te bekeren naam: Willibrord
2. Iemand die voor de kerk werkte naam: Karel de Grote
3. Iemand die in een ander geloof dan het christendom geloofde naam Bonifatius
4. Iemand die voor de boeren werkte naam; Constantijn de Grote

Een vrouwelijke monnik wordt een non genoemd.

1. Waar
2. Niet waar

Het verzorgen en genezen van zieken was één van de taken van monniken.

1. Waar
2. Niet waar

Benoem het verschil tussen het leven van een hoge en lage geestelijke.

Maak de juiste combinaties 

Geestelijke

Monnik

Paus

Priester

Iemand met een functie in de plaatselijke kerk

Iemand in dienst van de kerk

Geestelijke die leeft in een klooster

Hoogste geestelijke leider van de kerk