Dida - taal - OA - jaar 2 - les 4 - woordenschat

Les 4. Woordenschat
OA - jaar 2 - dida - taal

2022-2023

Daan van der Fange
dfange@novacollege.nl
1 / 23
suivant
Slide 1: Diapositive
OnderwijsassistentenMBOStudiejaar 2

Cette leçon contient 23 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

Éléments de cette leçon

Les 4. Woordenschat
OA - jaar 2 - dida - taal

2022-2023

Daan van der Fange
dfange@novacollege.nl

Slide 1 - Diapositive

Nodig: 
Werkblad
A3, stiften en BAK/VMBO-lijst voor opdr 3
Hoe worden 'nieuwe' woorden bij jou op school aangeboden?

Welke didactiek kom je tegen?

Slide 2 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Opdracht: Kijkvragen - wissel uit
  • Welke woorden worden aangeboden? 
  • Hoe vaak komen deze terug?
  • Hoe biedt de leerkracht de woorden aan?
  • Wat vind je sterk aan de wijze waarop de lk dit doet?

Wissel uit in twee- of drietallen en bespreek wat je allebei sterk vindt

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

0

Slide 4 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Programma

  • Startopdrachten
  • Theorie - Woordenschat
  • Theorie - De Viertakt
  • Opdrachten
  • Afronding
Doel

Aan het eind van de les kun je:
  • benoemen uit welke stappen de Viertakt bestaat en deze kunnen toepassen

Slide 5 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Lessenserie
1. Algemene taalontwikkeling
2. Interactief taalonderwijs
3. NT2 
4. Woordenschat
5. Geletterdheid
5. Lezen 
6. Schrijven
7. Zaakvakken & Engels
8. Diagnostische toets
Bron: praatplaat Logo 3000

Slide 6 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hoe vaak moet een (onbekend) woord worden herhaald wil het beklijven?
A
2-3
B
4-5
C
6-7
D
8-9

Slide 7 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Woordenschat
Waarom woordenschat expliciet aanbieden?
  • Nieuwe woorden -  woordgeheugen ->  lange termijn geheugen
  • Vanaf 2 jaar - woorden meerdere concepten (kinderstoel)
  • Vanaf 3 jaar - relaties tussen woorden
  • Netwerken in het woordgeheugen 


Slide 8 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Waar doen kinderen allemaal woorden (en kennis) op?

Slide 9 - Carte mentale

Cet élément n'a pas d'instructions

Verschillen (NT2 en talige omgeving)





Niveauverschillen in taal, opleidingsniveau, interesses
  • Onderschat achtergrondkennis en geletterde omgeving niet!
  • Denk aan naschoolse activiteiten (musea) & journaal e.d.
  • Lezen (en luisteren) ---> groot effect

Slide 10 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Diepere woordenschat
Netwerken op het gebied van:
  1. Betekenis (stoel - bank)
  2. Vorm (huis - muis)
  3. Synoniem (wand - handschoen)
  4. Categorie (peer - appel)
  5. Ervaring (kermis - muziek)

Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De viertakt - didactisch model
Didactisch model
  1. Voorbewerken
  2. Semantiseren -> 3 uitjes
  3. Consolideren
  4. Controleren

Wat weet je hier al van?



Slide 12 - Diapositive

Stap 1. Voorbewerken: 
Zorg dat het brein voor dat onderwerp wordt aangesproken, zodat verbinding met al bekende woorden bij dit onderwerp straks gemakkelijker gemaakt kunnen worden. Introduceer een woord aan de hand van een grapje, een anekdote, een voorwerp enzovoort

Stap 2. semantiseren
Uitproberen: doordat kinderen actief met het woord aan de slag gaan wordt het gekoppeld aan het netwerk dat zij al beheersen. Er wordt zelfs gezegd dat de opslag van het woord pas in deze fase plaatsvindt, maar dat wordt niet door ieder onderzoek zichtbaar bevestigd.
Stel een vraag waarbij het woord actief wordt gebruik en er verbinding wordt gemaakt met hun eigen ideeën en ervaringen.
Semantiseren in de praktijk 7 min!!

Uitbeelden: gebaren, aanwijzen, voordoen, uitspelen, laten ervaren
Uitleggen: vertellen, verduidelijken
Uitbreiden: koppelen aan andere woorden die betekenisverbindingen hebben met het woord
Uitproberen: basiskennis opbouwen aan de hand van een interactieve activiteit. Stel een actieve verwerkingsvraag

Stap 3. Consolideren
Ga door met consolideren totdat de kinderen het woord kennen
Veel, gevarieerd en speels herhalen (7 keer)
Bij het consolideren zijn de woorden zichtbaar in de klas aanwezig
Gebruik korte en snelle werkvormen om de woorden te oefenen

Stap 4. Controleren. 
Houd oren en ogen open om te zien in hoeverre leerlingen de woorden begrijpen (controleren van de passieve woordkennis) en kunnen gebruiken (controleren van actieve woordkennis).
Geef kinderen kleine opdrachtjes tussendoor.
Verwerk de woorden in een toneelstuk voor de weeksluiting.
Taalmethodes voorzien wellicht van een toetsonderdeel. 





Voorbewerken
Introduceer a.d.h.v.
  • grapje of anekdote
  • voorwerp
  • toneelstukje
  • filmpje

Wat is belangrijk?
Hoe deed de leerkracht van het filmpje dat?
Hoe zou jij dit doen bij een woord rechtsboven?

Bron: Logo 3000





Slide 13 - Diapositive

Zorg dat het brein voor dat onderwerp wordt aangesproken, zodat verbinding met al bekende woorden bij dit onderwerp straks gemakkelijker gemaakt kunnen worden.

Semantiseren
  • Uitbeelden
  • Uitleggen
  • Uitbreiden


Hoe zou je de uitjes bij de woorden uit de spin toepassen? Schrijf het op.

Bron: Logo 3000





Slide 14 - Diapositive

Uitbeelden: gebaren, aanwijzen, voordoen, uitspelen, laten ervaren
Uitleggen: vertellen, verduidelijken
Uitbreiden: koppelen aan andere woorden die betekenisverbindingen hebben met het woord
Uitproberen: basiskennis opbouwen aan de hand van een interactieve activiteit. Stel een actieve verwerkingsvraag

Non-verbaal
Een voorwerp laten zien
Essentiële kenmerken laten ervaren
Een begrip voordoen of uitbeelden
Verbaal
Een omschrijving geven
Onderbrengen bij een klasse
Een voorbeeld geven
Verwoorden van essentiële kenmerken
Relateren aan al aanwezige begrippen
Een synoniem geven
Een tegenstelling geven
Vertalen in eigen taal


Welk model is dit?
A
De spin/ woordweb
B
De woordkast
C
De woordtrap
D
De paraplu

Slide 15 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Welk model is dit?
A
De spin/ woordweb
B
De woordkast
C
De woordtrap
D
De paraplu

Slide 16 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Consolideren (en controleren)
  • Herhaal veel, gevarieerd en speels (7 keer) 
  • Woorden zichtbaar in de klas
  • Zet korte en snelle werkvormen in om te oefenen met de woorden


Welke ideeën hebben jullie?






Slide 17 - Diapositive

Als ze straks zelf niet met ideetjes komen: 
In het rijgverhaal vult iedereen een zin aan. Als iedereen geweest is moeten de vijf woorden in de goede context aan bod zijn geweest. Je krijgt de leukste verhalen!
Ik heb duidelijk meegegeven dat de consolideeroefeningen moeten verlopen van passief naar actief. Eerste aanbod alleen een passieve verwerkingsopdracht.

(Beeld)woordenboek
Een woordenhoek door kinderen gemaakt
Spellen
Rijgverhaal
Verboden woord
Viervragenspel
Hints
Mix en koppel


Consolideerspellen

Slide 18 - Carte mentale

Cet élément n'a pas d'instructions

Kijkopdracht
Zoek een filmpje op internet over de viertakt en bekijk/beluister deze goed (leraar24/YouTube).

Beschrijf per fase van het didactisch model wat de leerkracht doet.
Voorbewerken
Semantiseren -> 3 uitjes
Consolideren
Controleren

Slide 19 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Opdracht - lesactiviteit
  • Zoek enkele woorden (die bij elkaar horen) uit de Bak- of VMBO-lijst
  • Bedenk in tweetallen een lesactiviteit volgens de Viertakt
  • Gebruik evt. woordclusters
  • Teken het uit op A3
  • Na 15 minuten delen 


timer
15:00

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Maak een foto van het eindresultaat

Slide 21 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Selectie van woorden

Streeflijsten: woorden die elk kind moet kennen

Hoe worden woorden geselecteerd en aangeboden? 

Slide 22 - Diapositive

1. Kies alleen woorden die kinderen nog niet kennen en wel moeten leren.
2. Let op de criteria, 'frequentie', 'nut' en 'pregnante context'. 
3. Kies woorden niet los, maar met de gedachte aan netwerkopbouw.

Afronding

Welke inzichten heb je opgedaan?
Welke ideeën heb je nu?
Doelen behaald?

Doelen
  • benoemen uit welke stappen de Viertakt bestaat en deze toe kunnen passen
Volgende week
Geletterdheid

Slide 23 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions