AFP les verdieping spijsvertering en urinewegen

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

AFP les verdieping spijsvertering en urinewegen

Inhoud les

In het kort: 

- nogmaals spijsvertering

- diarree en obstipatie

- verdieping anatomie/fysiologie urinewegen

- oorzaken nierschade

- nierbekkenontsteking en urosepsis

Spijsvertering

Voedsel is 24 tot 48u onderweg van mond tot kont.

Mond: speelsel amylase (zetmeel vertering)

Slokdarm: 30 cm. Sluitspiertje: de slokdarmsfincter.

Maag: maagzuur doodt bacteriën, spieren kneden de inhoud.

Dunne darmen: (duodenum, jejenum, ileum) opname voedingsstoffen. In duodenum komen er spijsverteringssappen bij. Door sterke plooing dunne darmwand: groot oppervlak: goed verloop opname voedsel.

Dikke darm: darmbacteriën zorgen voor laatste opname voedingsstoffen. Hier worden water en zouten onttrokken

Spijsverteringsorganen

Alvleesklier (pancreas):

- alvleeskliersap met spijsverteringsenzym lipase (voor vertering vetten)

- aanmaak insuline voor suikerstofwisseling

Lever (hepar):

- aanmaak gal (opgeslagen in galblaas)

- staat in contact met poortader, dus alle stoffen die zijn opgenomen in het bloed via de darmen komen eerst langs de lever.

Diarree

Vaak door een virus

Gaat vaak vanzelf binnen een week over

Veel drinken! Voorkom uitdroging.

Belangrijk: hygiëne

Andere oorzaken: medicijnen (AB of depressie), te veel zoete dranken drinken, zoals appelsap of light-dranken, zoals cola light, het prikkelbare darm syndroom, colitis ulcerosa of ziekte van Crohn, lactose intolerantie

Bij deze oorzaken is de diarree niet besmettelijk.

Obstipatie

Feces te lang in dikke darm, daardoor hard en droge ontlasting.

Mogelijke klachten zijn buikpijn, buikkrampen, pijn bij het poepen en harde, droge poep.

Verstopping komt vaak door weinig drinken, te weinig vezels eten en te weinig bewegen.

(Thuisarts.nl)

Anatomie nieren

In elke nier zitten 1 miljoen onderdeeltjes die min of meer zelfstandig werken. Dat zijn de nierfilters (nefronen). De nierfilters filteren het bloed en maken de urine.

De buitenste laag van de nier heet nierschors (cortex). Het binnenste van de nier heet niermerg (medulla).

Nefron

Onderdelen:

- Kapsel van Bowman (glomerulus + kapsel samen wordt ook wel Lichaampje van Malpighi genoemd)

- Eerste gekronkelde buisje

- Lis van Henle

- Tweede gekronkelde buisje

- Verzamelbuis

Bijnieren

Bovenop elke nier ligt een klier: de bijnier. . De bijnier is een apart orgaan.

De bijnieren maken verschillende hormonen (signaalstoffen). Bijnierhormonen spelen een rol bij verschillende lichaamsprocessen. Zoals de afbraak van voedingsstoffen, de reactie op stress, en de bloeddruk.

Fysiologie nieren

• filtratie van het bloed: voorurine
• regulatie hoeveelheid zouten en water
• aanmaak van hormonen (erytropoëtine en renine)
• reguleren van de bloeddruk
• bijdrage aan sterke botten door activatie vitamine D
• stimulatie rode bloedcellen
• juiste zuurtegraad van het bloed

Oorzaken nierschade

ongezonde leefstijl

nierziekten

diabetes mellitus

hoge bloeddruk

medicatie

Nierbekkenontsteking

MT: Pyelonefritis

koorts, koude rillingen

ziek gevoel of misselijkheid

pijn in rug of zij, aan één of beide kanten

Bij ouderen: verward (delier)

evt klachten van een blaasontsteking

Oorzaak: bacteriën

Behandeling: altijd antibiotica

Nierbekkenontsteking

De kans op een nierbekkenontsteking is iets groter bij:

kinderen

zwangeren

mannen

verminderde weerstand, bijvoorbeeld door diabetes of medicijnen

een slangetje in de blaas (blaaskatheter)

nierstenen of blaasstenen

Urosepsis

Urosepsis (bloedvergiftiging door nierbekkenontsteking) is een levensbedreigende aandoening waarbij een urineweginfectie zich verspreidt naar de bloedbaan en een ontstekingsreactie veroorzaakt. Ontstaat vaak vanuit een nierbekkenontsteking.

Symptomen: hoge koorts, maar ook pijn in de nierloges (net onder de ribben op de rug) of pijn bij plassen