4.2 Burgers in de oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2,3

H4 De Tweede wereldooorlog

   §4.2 Burgers in de oorlog

Planning

- Nakijken 4.2 1 t/m 4

- Leerdoelen

- Instructie

- Aan de slag / huiswerk

Nakijken

Paragraaf 4.2

§4.2 Burgers in oorlog

Deze les…:

• Begrijp je hoe het leven van burgers werd beïnvloed door oorlogsgeweld
• Kun je beschrijven hoe het leven van burgers werd beïnvloed door onderdrukking
• Weet je hoe het leven van burgers in het west van Nederland was in 1944

§4.2 Burgers in oorlog

Oorlogsgeweld

• WO2 had veel burgerslachtoffers
•  
• Oorzaken:
• - Bombardementen
• - Rassenleer
• - Hongersnood en uitbuiting

§4.2 Burgers in oorlog

Oorlogsgeweld

• Rassenleer
  
• De theorie dat er verschillen zijn
• tussen rassen waarbij er 
• minderwaardige rassen zijn. 

§4.2 Burgers in oorlog

Oorlogsgeweld

• Bombardementen
  
• Duitsland dwong met 
• bombardementen met overgave 
• en werd zelf ook gebombardeerd
• door de Geallieerden.
• Nijmegen en Rotterdam

Waarom vielen er in Oost-Europa meer slachtoffers dan in West-Europa?

§4.2 Burgers in oorlog

Oorlogsgeweld

• Japan beloofde welvaart in Azië
• = Groot Oost-Aziatische Welvaartssfeer
•  
• Belofte = leugen
• --> Namen grondstoffen in bezit + buitten mensen uit

Wat gebeurde er in 1942 op Indonesië, onze kolonie, toentertijd?

§4.2 Burgers in oorlog

Oorlogsgeweld

• Japan verovert Indonesië 
•  
• Europeanen (NL, Britten maar ook VS) werden opgesloten en ingezet als dwangarbeiders

Tekening uit een Jappenkamp

https://jeugdjournaal.nl/75jaarbevrijding/bericht/2312368-bijzondere-tekeningen-uit-een-kamp-in-nederlands-indie.html

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Nazi's (Duitse aanhangers van Hitler) wilden NL aanpassen aan nazi-bestuur
• = Gelijkschakeling -> meewerken met de bezetter
•  
  
• Hoe?
• - Censuur
• - Onderdrukking
• - Arbeidsinzet
• - Razzia's

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Censuur
•  
• = Toezicht op de media door regering
• Wat mag er wel en niet gepubliceerd worden

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Onderdrukking voor burgers
• Bijv.:
• - Onverwachtse arrestaties
• - Martelingen
• - Kampen

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Arbeidsinzet
•  
• = Verplicht werken in Duitsland
• Vrouwen, kinderen

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Razzia's:
•  
• = Klopjachten op mensen
• Kristalnacht

Drie verschillende houdingen van burgers:

- Collobratie 

- Verzet

- Aanpassing

Gelijkschakeling

Nazi's (Duitse aanhangers van Hitler) wilden NL aanpassen aan nazi-bestuur

= Gelijkschakeling

Hoe?

- Censuur

- Onderdrukking

- Arbeidsinzet

- Razzia's

§4.2 Burgers in oorlog

Onderdrukking

• Mensen werkten ook samen met Duitsers
• = collaboratie
• 
  
• Bijv:
• - NSB
• - Joden verraden
• - Etc.

§4.2 Burgers in oorlog

De winter van 1944

• Door Duits bezetting ontstond schaarste
•  --> Invoering distributiesysteem (bonnen)

§4.2 Burgers in oorlog

De winter van 1944

• Winter '44-'45 Hongerwinter
•  
• Ontstaan:
• --> NL wil geallieerden helpen --> Spoorwegstaking --> Dui. boos, blokkeert voedseltransporten naar W-NL --> Hongerwinter

Komt dit bericht uit een verzetskrant of officiële krant? Leg je antwoord uit.

Voorbeelden
van collaboratie

Kaatje levert haar radio in

1. Collaboratie
2. Verzet
3. Aanpassing

Miep steelt bonnen voor onderduikers

1. Collaboratie
2. Verzet
3. Aanpassing

Tijdens de Tweede Wereldoorlog solliciteerde iemand naar de functie van burgemeester van een Nederlandse stad. Hij werd benoemd en beloofde zich aan de Duitse regels te houden. Toen de bezetter opdracht gaf om Joden te deporteren, hielp de burgemeester enkele Joden onder te duiken. In 1943 diende de burgemeester zijn ontslag in bij de bezetter, maar toen moest hij zelf tot het einde van de oorlog onderduiken. Sommige mensen vinden dat de burgemeester ‘goed’ was in de oorlog. Anderen vinden dat hij ‘fout’ was.
Wat vind jij?

1. Goed
2. Fout

Waardoor ontstond de Hongerwinter?

Oorzaak-Gevolg Hongerwinter

Hongerwinter 1944

NL wil geallieerden helpen

Voedsel door Dui. geblokkeert

Spoorweg-staking

Begrijp je hoe het leven van burgers werd beïnvloed door oorlogsgeweld?

Dit kan ik anderen uitleggen

Dit kan ik anderen deels uitleggen

Ik begrijp het maar kan het anderen niet uitleggen

Hier heb ik nog hul bij nodig

Echt geen idee...

Kun je beschrijven hoe het leven van burgers werd beïnvloed door onderdrukking?

Dit kan ik anderen uitleggen

Dit kan ik anderen deels uitleggen

Ik begrijp het maar kan het anderen niet uitleggen

Hier heb ik nog hul bij nodig

Echt geen idee...

Weet je hoe het leven van burgers in het west van Nederland was in 1944?

Dit kan ik anderen uitleggen

Dit kan ik anderen deels uitleggen

Ik begrijp het maar kan het anderen niet uitleggen

Hier heb ik nog hul bij nodig

Echt geen idee...

Aan de slag

Paragraaf 4.2 = helemaal af

Leren: begrippen 4.1 en 4.2

Zie Magister!