Hoofdstuk 10. Je verandert - Paragraaf 10.1 Opgroeien

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Baby

Peuter

Kleuter

(school)kind

Puber

Jongvolwassene

Volwassene

Oudere

Leerdoelen

- Je leert hoe je groeit;

- Je leert hoe je verandert tijdens je leven.

Levensfasen

Levensfasen zijn perioden in een mensenleven waarin je lichamelijk en geestelijk verandert.

De levensfasen zijn: 

- Baby (0-1,5 jaar)

- Peuter (1,5-4 jaar)

- Kleuter (4-6 jaar)

- Kind (6-12 jaar)

- Puber (12-17 jaar)

- Jongvolwassene (17-21 jaar)

- Volwassene (21-60 jaar) 

- Oudere (60 jaar en ouder)

Ontwikkeling

Lichamelijke ontwikkeling: verandering van je lichaam en daarmee verandering van wat je kunt

Geestelijke ontwikkeling: verandering van je hersenen en daarmee verandering van je denken

Wat is NIET een voorbeeld van lichamelijke ontwikkeling?

1. Dingen vast kunnen pakken
2. Sterkere spieren krijgen
3. Leren praten
4. Kunnen lopen

Waardoor verander je?

Je lichaam verandert door hormonen

Hormonen zijn regelstoffen die berichten doorgeven.

Waardoor verander je?

Hormonen worden gemaakt door hormoonklieren.

De belangrijkste is de hypofyse

Waardoor verander je?

Hypofyse geeft hormonen af aan het bloed

Hormonen gaan naar alle organen, maar werken alleen op de plek waar het nodig is

Hypofyse

Hormoon

Hormoon

Bloed

Hoe groei je?

Cellen in organen gaan zich delen

Dat heet celdeling

Daarna gaan de cellen groeien

Dat heet celgroei

Celdeling en celgroei wordt geregeld door het groeihormoon

Stel je hebt 1 cel. Deze cel deelt zich elke 10 minuten. Hoeveel cellen heb je dan na 1 uur?

Groeispurt

In de puberteit worden er veel groeihormonen aangemaakt.

Daardoor groei je een tijdje sneller --> groeispurt

Groeischijven 

In de uiteinden van lange botten zitten groeischijven van kraakbeen. 

In de groeischijven delen de cellen zich, waardoor de botten langer worden.

Heb jij de groeispurt al gehad?

1. Ja
2. Nee
3. Ik zit er nu middenin

Vertel in je eigen woorden wat er gebeurt in de afbeelding hieronder (bron 5 blz 13)

Mannen vs. Vrouwen

Mannen zijn langer dan vrouwen, doordat:

1. De groeispurt bij jongens later begint. 
2. De groei tijdens de groeispurt sneller gaat. 
3. De groeispurt langer duurt.

Groeien = Het langer en zwaarder worden van een organisme.

Ontwikkeling = Verandering in de bouw van een organisme.

Wat vind je (nog) lastig?
Waar wil je extra uitleg over?

Aan het werk

Hoofdstuk 10. Je verandert

Paragraaf 10.1 Opgroeien

Maken opdrachten

BEN JE KLAAR?

Samenvatten paragraaf 10.1 of www.biologiepagina.nl 

(maak een begrippenlijstje of ga oefenen)

Wat is ontwikkeling?

1. Het groter en zwaarder worden van een organisme
2. Een groeispurt
3. Een vlinder
4. Verandering in de bouw van een organisme

Hoort het bij lichamelijke of geestelijke ontwikkeling?

De baby herkent zijn oma.

1. geestelijk
2. lichamelijk

Veranderingen in de bouw van een organisme noem je:

1. kieming
2. ontwikkeling
3. aanpassing
4. wijziging

Wat is jouw volgende levensfase?

1. kind
2. adolescent
3. puber

In welke levensfase leer je lezen, schrijven en rekenen?

1. peuter
2. kleuter
3. schoolkind
4. puber

Wat hoort bij geestelijke ontwikkeling?

1. gevoelsleven
2. groeien
3. levenscyclus
4. metamorfose