oud Historische context: Britse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Even voorstellen...

Over mij:

• Valerie van der Meulen
• Docent geschiedenis / onderwijsassistent
• 27 jaar
• Rotterdam

En jullie? Hoe heet je? Wat vindt je moeilijk aan geschiedenis? Wat gaat je goed af?
Oftewel: vertel iets over jezelf :)

Dagindeling

10:00 - 11:15

11:30 - 12:45

13:15 - 14:30

14:45 - 16:00

Het Britse rijk, 1585 - 1900

Historische context: Britse rijk

Onderwerpen:

• Emigratie naar de koloniën
• Oorspronkelijke bewoners van Amerika
• Grondwet van de Verenigde Staten
• East India Company
• Kolonisatie van India
• Bevolkingsgroei 
• Industrialisatie van het Verenigd Koninkrijk

Het ontstaan van Amerika

• 1500: ca 5 miljoen inwoners (Native Americans, First Nations etc)
• 1607: Jamestown wordt gesticht (eerste permanente nederzetting. Huidig Virginia)
• 1620: De Pilgrim Fathers komen aan in Massachusetts (uit Engeland, kwamen naar Amerika via Leiden en Delfshaven in Rotterdam)
• Toename kolonisten: geloofsoorlogen, hoop op een beter bestaan in Amerika, 

13 koloniën van Amerika

New Hampshire, Massachusetts, Connecticut, Rhode Island, New York, New Jersey, Pennsylvania, Delaware, Maryland, Virginia, North Carolina, South Carolina, Georgia

Het verschil tussen de noordelijke en zuidelijke kolonies

Noordelijke kolonies:

New England: nijverheid, visserij, handel

New York, New Jersey, Pennsylvania: New York was een smeltkroes en handelsstad

Vestigingskoloniën

Zuidelijke kolonies: 

Maryland, Vigrinia, North & South Carolina, Georgia

Agrarisch: het verbouwen van rijst, indigo, tabak. Slavernij op de plantages

Plantagekoloniën

Ontwikkeling Engelse kolonisatie in de Amerika's (1585 - 1833)

• Er was in veel landen in Europa geen godsdienstvrijheid: veel mensen zochten een manier om hun godsdienst wel vrij te kunnen beoefenen -> migratie naar vrije koloniën
• Oorlog met Spanje: Engeland was in oorlog met Spanje en de regering zocht een uitvalsbasis

Sla je samenvattingsboek open op blz 37.

Native Americans

Verhoudingen tussen oorspronkelijke bewoners en kolonisten

Eerste nederzetting: Jamestown

Kolonisten hadden moeite met aanpassen (klimaat), bevoorrading kwam uit het moederland

1609: zware hongersnood

Indianen waren niet gediend van de vreemden...

Pocahontas & John Rolfe: gemoederen werden rustig

1622: grote aanval vanuit indianen: 300 kolonisten sterven

1624: Engelse kroon neemt de kolonie over

De Zevenjarige Oorlog (1756 - 1763)

Meerdere oorlogen in 7 jaar tussen Europa en de koloniën

Waarom?

• Oostenrijkse Successieoorlog: wie is de rechtmatige opvolger van de troon van Oostenrijk?
• Groot-Brittannië stond aan de kant van Oostenrijk, maar draaide om en keerde zich tegen hen...

Problemen binnen G-B: 

• Sinds 1754 verwikkeld in Franse en Indiaanse oorlog (strijd om koloniën en grondgebied)
• De reactie van Oostenrijk op de ommezwaai van G-B: "zoek het lekker uit met je oorlogen"
• Frankrijk en G-B strijden verder in Amerika

Gevolgen:

G-B wint uiteindelijk deze oorlog

Verdrag van Parijs, 1763: 

• Engeland wint veel gebied -> Franse en Spaanse bezittingen komen Engeland toe (Canada, Florida)
• Noord-Amerika is nu Engelstalig
• Einde van Franse invloed in Noord-Amerika

Grondwet Verenigde Staten

Grondwet van de Verenigde Staten

Hoogste wet van de Verenigde Staten

• 17 september 1787
• Oudste grondwet die nog in gebruik is

Wetgevende (Congres), uitvoerende (president) en rechterlijke macht (Hooggerechtshof)

Elke staat mag de belangrijke zaken zelf regelen (handhaving, rechtspraak, onderwijs etc)

Maar: er is 1 hoge regering die over alle staten regeert

• Handhaven op buitenlandse politiek en economie

Verder:

Vrijheid van..

• Godsdienst
  
• Meningsuiting
  
• Vergadering
  
• Dragen van wapens

Er is alleen één maar...

Dit gold alleen voor witte mannen

Even later (na afschaffing slavernij) ook zwarte mannen

• 1 januari 1863: Emancipation Proclamation

De Native Americans en vrouwen kregen als laatst deze rechten

Abolitionisme

Betekenis: afschaffing van de slavernij

Eind 18e eeuw

Slaven zijn net zo gelijk als andere mensen

1865: Slavernij volledig afgeschaft USA

Kolonisatie van India

Kolonisatie van India

India was de belangrijkste kolonie van het Britse Rijk

Amerika was onafhankelijk -> VK heeft geen interesse meer in VS

1600: East India Company was opgericht: handel met India en Zuidoost-Azië

East India Company

Kiest tactisch de winnende kant

Dit voor meer invloed over delen van India

Verdrag van Allahabad, 1765: Britten krijgen zeggenschap over deel India

Hét begin van het Britse rijk in India

Hoe werd India gecontroleerd?

Royal Navy: De Britse vloot en beschermers handel op zee

Brits-Indische leger: Indiase soldaten onder leiding van Britse officieren

Suezkanaal, 1869: makkelijker naar India

Verbeterde infrastructuur

Gevolgen van de kolonisatie

• Geld
• Inkoop plantageproducten
• Grotere afzetmarkt
• Meer geld
• Groot-Brittannië was niet te verslaan

Daarnaast...

• Het Britse rechtssysteem wordt ingevoerd in India
• Engelse taal
• Indiërs met westerse denkbeelden
• Veel Indiërs raken hun status kwijt

Leg uit: wat houdt de Grote Indiase Opstand in?

Waarom worden Indiase tradities door de Engelsen afgeschaft?

Industrialisatie Verenigd Koninkrijk

Engeland

rond 1700

• Machtig land met een enorm groot rijk dat zich over de hele wereld uitstrekte.
• De bevolking van Engeland groeit, hierdoor is er meer kleding nodig.
• Veel kleding wordt gemaakt van katoen, dat door slaven op plantages wordt geplukt, en wol.

Het Britse Rijk omstreeks 1700

Spinning Jenny

1764

• Als je sneller kunt weven, heb je ook meer draad nodig.
• Met de Spinning Jenny van James Hargreaves kon je 8, 16 en later 120 draden tegelijk spinnen
• Sneller en goedkoper
• Minder mankracht

Veranderingen door 

de stoommachine 

• Leegpompen van mijnen, waardoor je dieper de grond in kunt (grondstoffen)
• Oude energiebronnen (wind-, spier- en waterkracht) worden langzaam vervangen
• Stoommachine is overal te plaatsen, niet alleen aan het water

Doordat de vraag naar delfstoffen (ijzer en steenkool voor de machines) sterk toenam, moest er steeds dieper worden gegraven. Met stoommachines werd het grondwater weggepompt.

ca 1900: Groot-Brittannië had de grootste katoenexport van de hele wereld

Even terug naar India...

• GB koopt ruwe katoen in in India
• In India mislukt de oogst en kon minder katoen leveren
• GB kan dus minder katoen verwerken en wordt hard geraakt
• GB vatbaar voor mondiale ontwikkelingen

Industriële Revolutie

1750-1900

• Door de komst van de machines verandert de manier waarop mensen produceren: van handmatig naar machinaal
• De verandering noemen we de Industriële Revolutie

Niet alleen de manier van produceren verandert enorm: ook de komst van stoomtreinen brengt grote veranderingen in het vervoer van mensen en goederen.

Bevolkingsgroei in Groot-Brittannië

Maaaaaarrrr...

De levensverwachting stijgt

Waarom?

• Verbeteringen in de landbouw: meer en gevarieerder voedsel
• Betere ziektebestrijding: inentingen!

Welke uitleg past bij: "Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog"?

1. Oorlog in 1775-1783 tussen Engeland en de koloniën die later de VS zouden vormen. Eindigde in de onafhankelijkheid van de VS
2. Oorlog in 1875-1883 tussen Frankrijk en de koloniën die later de VS zouden vormen. Eindigde in de onafhankelijkheid van de VS
3. Oorlog in 1775-1783 tussen Frankrijk en koloniën die later de VS zouden vormen. Eindigde in onafhankelijkheid VS
4. Oorlog in 1875-1883 tussen Engeland en koloniën die later de VS zouden vormen. Eindigde in onafhankelijkheid VS

Bij "Boston Tea Party" past de uitleg: "Feest in 1773 dat werd gehouden om de overwinning in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog te vieren"

1. Juist
2. Onjuist

Bij het begrip "Boston Tea Party" past de uitleg: "Protestactie waarbij Amerikaanse kolonisten in 1773 thee vanaf de Britse schepen in het water gooiden"

1. Juist
2. Onjuist

Oefenvraag examen 2021 - vraag 8

In 1790 werd in het Amerikaanse Congres (parlement) gediscussieerd over de slavernij. 

Twee standpunten in het debat:

1. De slavernij is in strijd met de opvatting dat een mens geen bezit mag zijn van een ander mens
2. Het Congres kan de slavernij in een staat niet verbieden

Twee beweringen:

• Standpunt 1 is gebaseerd op een ideaal van de Verlichting
• Standpunt 2 past bij het feit dat de Verenigde Staten een federale staatsvorm hebben

Ondersteun beide beweringen met een argument

Federale staat: de onderdelen van een land hebben een grote inspraak en mogen ook zelf zaken bepalen

De bevolking van Groot-Brittannië groeide sterk in de 18e en 19e eeuw. Noem twee redenen en een belangrijk gevolg

De kolonisatie van India had voor het Britse rijk veel voordelen, maar voor India veel nadelen. Noem 2 voordelen voor de Britten en 2 nadelen voor de Indiërs

Bronvraag

Sla je oefenboek open op blz 41

Kijk naar bron 4 en vraag 140

Zelf aan de slag

Wat?	Je maakt de theorievragen over het Britse Rijk
Hoe?	Samen of individueel: wat je prettig vindt!
Hoe lang?	In overleg
En dan?	Eerder klaar?: Vragen KA's afmaken KA's leren Kijk of je een ander kunt helpen Doorwerken met vragen