Paragraaf 3.5 Natuurlijke rijkdom

3.5 Natuurlijke rijkdom 

Hoofdstuk 3
Domein Gebieden
5H
1 / 50
suivant
Slide 1: Diapositive
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

Cette leçon contient 50 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 5 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 60 min

Éléments de cette leçon

3.5 Natuurlijke rijkdom 

Hoofdstuk 3
Domein Gebieden
5H

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Lesdoel
  • Je weet over welke natuurlijke hulpbronnen Brazilië beschikt, hoe die zijn ontstaan, waar ze voorkomen en hoe ze benut worden.
  • Je weet dat Brazilië grote mogelijkheden heeft op het gebied van duurzame energievoorziening dankzij de productie van biobrandstoffen en het gebruik van hydro-elektriciteit.
  • Je begrijpt waarom er bij het gebruik van de Braziliaanse natuurlijke hulpbronnen conflicten ontstaan tussen ecologische, sociaal-culturele en economische belangen.
  • Je kunt beoordelen in welke mate Brazilië zijn natuurlijke rijkdommen op een duurzame wijze exploiteert.

Slide 2 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Brazilië is rijk aan ertsen en fossiele brandstoffen

Ontstaan in sedimentgesteenten of stolling van magma van miljoenen jaren geleden.

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Welke nadelen zitten er aan
de winning en het gebruik van
dergelijke delfstoffen?

Slide 4 - Carte mentale

Cet élément n'a pas d'instructions

Welke nadelen zitten er aan de winning en het gebruik van dergelijke delfstoffen?

Slide 5 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 6 - Lien

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 7 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 8 - Carte

Cet élément n'a pas d'instructions

Natuurlijke hulpbronnen
Brazilië heeft een rijke grond.
Er zijn veel delfstoffen te vinden. 
Denk aan ertsen & fossiele energiebronnen. 
De mijnbouw is booming business  
ontstaan
Veel van de Braziliaanse ertsen zijn afkomstig uit miljoenen jaren geleden ontstaan sedimentgesteente of opstijgend magma vanuit de mantel, dat stolde in de aardkorst (ertsvorming)

Slide 9 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Uit welk soort gesteente worden de meeste delfstoffen gewonnen?




Slide 10 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De letterlijke vertaling van Minas Gerais is ‘algemene mijnen’. Verklaar de naam van deze deelstaat met behulp van bron en de ligging van de staat. 



Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 12 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Dagbouw
Schachtbouw

Slide 13 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Natuurlijke hulpbronnen
Brazilië is rijk aan natuurlijke hulpbronnen, waaronder ijzererts, bauxiet en aardolie.

Slide 14 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Aardolie
Veel voorraden in het reservoir gedeelte voor de kust. Deze is opgesloten door een zoutlaag. De vindplaats is vooral ten oosten van Rio de Janeiro.

Niet alle olie is makkelijk te winnen: veel diepzeeolie (op 2km diepte + enkele km boren)

Brazilië wint gemiddeld 2,2 miljoen vaten olie, maar gebruikt  2,6 miljoen vaten per dag.

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hoe ontstaat aardolie ook alweer?

timer
4:00

Slide 16 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 17 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 18 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Bauxiet
Een aluminiumerts gewonnen uit lateriet. In een warm, vochtig klimaat met rijke plantengroei spoelden uit verweerd gesteente kleideeltjes uit. Er bleef een rode bodem over met een steeds hogere concentratie aluminium (de bodems in het tropisch regenwoud).

Bauxiet is een restproduct dat ontstaat door miljoenen jaren van chemische verwering van gesteente dat aluminiumsilicaat bevat. 

Slide 19 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

IJzererts
Van oorsprong komt ijzererts voor in grote voorraden in oude gesteenten. Ooit ontstaan in ondiepe oceanen waar in zuurstofloos water ijzer oxideerde, dit sloeg neer op de bodem en werd bedekt met sediment. 

In de Carajasmijn, de grootste ijzerertsmijn ter wereld, ligt het ijzererts aan de oppervlakte.
Vindplaats: vooral in de Minas Gerais.

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Bio-brandstof
Brandstof gewonnen uit suikerriet.

Nadeel?
  • Landgrabbing 
  • Armeren worden verdreven
  • Grootschalige landbouw heeft flinke impact op het milieu/natuur 
Landgrabbing: binnenlandse en buitenlandse bedrijven kopen in een land enorme stukken land op om er grootschalige landbouw te beginnen

Slide 21 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Landgrabbing zorgt voor problemen
  1. Armere partijen worden verdreven.
  2. Grootschalige landbouw levert doorgaans geen extra banen.
  3. De grootschalige landbouw heeft flinke impact op het milieu/natuur (pesticiden, kunstmest, monocultuur, watergebruik)

Slide 22 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 23 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Hydro-elektriciteit
Wat maakt hydro-elektriciteit duurzaam?
  • Geen CO2-uitstoot
  • Geen uitputting van grondstoffen

     X            
                  X

Slide 24 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hydro-elektriciteit
Energie gewonnen uit waterkracht. 

Nadeel?
  • Aantasting flora, fauna
  • Gedwongen verhuizingen, aantasting leefgebied inheemse stammen
  • Loop van de rivier verstoord, droogte en inundatie.
  • Methaanuitstoot stuwmeer
  • Benodigde infrastructuur nodigt uit tot verdere ontsluiting

Slide 25 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

2

Slide 26 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

00:49
Waar zorgt de dam voor?

Slide 27 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

12:53
Welke nadelen van de bouw heb je gehoord?

Slide 28 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Deze delfstoffen kan ik noemen?

Slide 29 - Carte mentale

Cet élément n'a pas d'instructions

Waterkrachtcentrales zijn alleen maar goed voor de leefomgeving
A
juist
B
onjuist

Slide 30 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Waarom vind je hydro-electrische energiecentrales (waterkracht) vooral in het zuidoosten van Brazilië?

Slide 31 - Question ouverte

Fysische dimensie: ligging rivieren in hoogland maak stuwdammen mogelijk

Economische dimensie: ligging economische centra incl. industrie dus grote vraag naar stroom producenten

Demografie: grootste bevolkingsconcentratie dus grote vraag naar stroom consumenten

Slide 32 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 33 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Zijn de volgende stellingen gerelateerd aan landgrabbing?

I Grootschalige landbouw levert geen extra banen op
II Arme / kleine partijen worden verdreven
A
I wel, II niet
B
I niet, II wel
C
Beiden wel
D
Beiden niet

Slide 34 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Lesdoel
  • Je weet over welke natuurlijke hulpbronnen Brazilië beschikt, hoe die zijn ontstaan, waar ze voorkomen en hoe ze benut worden.
  • Je weet dat Brazilië grote mogelijkheden heeft op het gebied van duurzame energievoorziening dankzij de productie van biobrandstoffen en het gebruik van hydro-elektriciteit.
  • Je begrijpt waarom er bij het gebruik van de Braziliaanse natuurlijke hulpbronnen conflicten ontstaan tussen ecologische, sociaal-culturele en economische belangen.
  • Je kunt beoordelen in welke mate Brazilië zijn natuurlijke rijkdommen op een duurzame wijze exploiteert.

Slide 35 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Aan de slag
Maak de verkorte leerroute van paragraaf 3.5

Slide 36 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vraag 1
1. Welk materiaal wordt gedolven in de Carajasmijn?
  • IJzererts

2. Hoe noemen we aardolie, aardgas en kolen?
  • fossiele brandstoffen

3. Hoe oud is het Braziliaanse schild?
  • 3,5 miljard jaar



Slide 37 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vraag 1 (vervolg)
4. Van welk gewas wordt in Brazilie bio-ethanol gemaakt?
  • Suikerriet

5. Hoe groot is het aandeel van Hydro-electriiteit in de totale Braziliaanse stroomvoorziening?
  • 85 procent

6. Hoe noemen we het wanneer rijke partijen grote stukken grond in het (buiten) land kopen?
  • Landgrabbing

Slide 38 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vraag 2A
Brazilie heeft een groot deel van zijn welvaart te danken aan de florerende mijnbouw. Bekijk bron 25. Uit welk gesteente worden de meeste delfstoffen gewonnen?

  • Stollingsgesteente en metamorfgesteente

Slide 39 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vraag 2B
De letterlijke vertaling van Minas Gerais is 'algemene mijnen'. Verklaar de naam van deze deelstaat met behulp van bron 25 en eventueel de atlas

  • De staat ligt midden in een gebied waar zich vele delfstoffen en dus mijnbouw bevinden.

Slide 40 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vraag 2C
Zal de mijnbouw in Minas Gerais vooral bestaan uit dagbouw of schachtbouw? Leg je keuze uit en begin met een situatiebeschrijving.

  • Minas Gerais is gelegen op het Braziliaanse Hoogland/San Francisco Schild. Dit oude stuk aardkorst is zo verweerd en geërodeerd dat ertsen dicht aan het oppervlak komen te liggen en dus via dagbouw te winnen zijn.

Slide 41 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vraag 2D
Bekijk figuur 8. Wat moet de titel van de grafiek zijn?

  • A

Slide 42 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vraag 5A
Bekijk figuur 9 en 10. Welke stelling is juist en welke onjuist?

I Brazilie zou theoretisch gezien al de benodigde stroom kunnen opwekken met behulp van waterkracht
II Fossiele brandstoffen lijken een steeds kleinere rol te gaan spelen in de Braziliaanse stroomvoorziening


  • Antwoord:A I is juist, II is onjuist

Slide 43 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vraag 5B
Een regio lijkt met stip de meest aantrekkelijke locatie om verdere productie van Hydro-electriciteit te ontwikkelen. Hier zijn echter bezwaren tegen in te brengen. Om welke regio gaat het? geef drie bezwaren gezien vanuit economisch, ecologisch en sociaal-cultureel oogpunt

Regio: Noord / groot deel Amazone gebied

  • Economisch: de afgelegen en bosrijke ligging maakt dat de kosten van de aanleg en het energietransport hoger zullen zijn
  • Ecologisch (Fysisch): er zal veel natuur moeten wijken / aangetast worden
  • Sociaal-cultureel: het Amazonegebied is de leefomgeving van de indianenstammen

Slide 44 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hoofdvraag par 3.5 A
Aan natuurlijke rijkdommen is geen gebrek in Brazilie. Noem 1.drie belangrijke  metalen /mineralen 
2. twee belangrijke fossiele brandstoffen.

  • Metalen: bauxiet, ijzererts, koper, tin, zink, goud

  • Fossiele brandstoffen: aardolie en steenkool


Slide 45 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hoofdvraag par 3.5 B
Naast delfstoffen bieden rivieren waterkracht en kan er dankzij grootschalige verbouw van suikerriet volop bio-ethanol geproduceerd worden. 
Welk belangrijk voordeel hebben deze hulpbronnen ten opzichte van die genoemd bij de vorige vraag?


  • Ze zijn hernieuwbaar / onuitputtelijk

Slide 46 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hoofdvraag par 3.5 C
Stelling: de wijze waarop een natuurlijke hulpbron ontgonnen wordt, bepaalt grotendeels de mate van duurzaamheid ervan.
Geef twee voorbeelden van Braziliaanse hulpbronnen en leg uit hoe die aan de stelling voldoend.

  • Wanneer bij de aanleg van ee waterkrachtcentrale veel natuur verloren gaat, is het lastig meer duurzaam te noemen.
  • Wanneer men in de mijnbouw zo zorgvuldig mogelijk omgaat met mens en milieu, kun je het relatief duurzaam noemen

Slide 47 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hoofdvraag par 3.5 D
Bekijk figuur 15. David Sterman voorspelt een vierde plaats voor Brazilie in de categorie economische grootmachten anno 2040. De flinke omvang van natuurlijke hulpbronnen speelt hier een grote rol bij en geeft Brazilie een voordeel ten opzichte van andere grootmachten. Leg uit waarom het in het voordeel van een land is wanneer het zelf over een grote hoeveelheid en variatie aan natuurlijke hulpbronnen beschikt.


  • Het beperkt de afhankelijkheid van andere landen + is een basis om een economie mee op te bouwen + met de verkoop ervan kan veel geld verdiend worden.

Slide 48 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Hoofdvraag par 3.5 E
Beredeneer waarom dit criterium in de toekomst een grotere rol kan gaan spelen. Gebruik een oorzaak-gevolg redenatie.


  • Bij een groeiende vraag naar natuurlijke hulpbronnen en het schaarser worden hiervan (oorzaak), zal de prijs stijgen en daarmee ook de inkomsten (gevolg).

Slide 49 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ik begrijp paragraaf 3.5
helemaal niet
gedeeltelijk en ik stel zo mijn vragen
even laten bezinken maar komt wel goed
ik snap het helemaal maar heb nog een vraag
ik snap het en geen vragen meer

Slide 50 - Sondage

Cet élément n'a pas d'instructions