Les economie 7..1 Het gevangendilemma

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 7.1

Speltheorie
Economie

Leerdoelen

• Aan het einde van deze les weet je wat de speltheorie is. 
• Aan het einde van deze les weet je wat het gevangendilemma is. Kan je het beargumenteren met gebruik van een tabel.
• Aan het einde van deze les kun je de dominante strategie vinden en kan je het beargumenteren.
•  Aan het einde van deze les weet je de oplossing voor het gevangen dilemma.
  

• Aan het einde van deze les kun je 2 dominante strategieen formuleren door middel van de als-dan regel en kun je daarmee een conclusie trekken.

Speltheorie

• We gebruiken in de economie vaak economiespellen om een echte situatie in theorie na te bootsen.
• Dit noemen we speltheorie.
• Het gaat dan om situaties waarbij de wat de ene partij doet, invloed heeft op de andere partij.

Gevangenendilemma

• Een voorbeeld van toepassing van de speltheorie is het  gevangenendilemma.
• Bij dit dilemma ontstaat een evenwicht dat niet de beste optie is.
• Alleen bij samenwerking kiezen partijen voor de beste optie.

Bij een gevangenendilemma is er …..

1. altijd sprake van een dominante keuze
2. geen cel waar beide partijen beter af zijn
3. sprake van een inelastische vraag
4. nooit sprake van meeliftgedrag

Wat is de nu Dominante strategie van Jacob?

Hiervoor maken we de opbrengstenmatrix:

Als Frits gaat voor zwijgen, dan zal Jacob ..........

Als Frits gaat voor verlinken, dan zal Jacob ..........

Als Frits gaat voor zwijgen, dan zal Jacob .........

1. Zwijgen
2. Verlinken

Wat is de nu Dominante strategie van Jacob?

Hiervoor maken we de opbrengstenmatrix:

Als Frits gaat voor zwijgen, dan zal Jacob verlinken (0>-2).

Als Frits gaat voor verlinken, dan zal Jacob ..........

Als Frits gaat voor verlinken, dan zal Jacob ..........

1. Zwijgen
2. Verlinken

Wat is de nu dominante strategie van Jacob?

Hiervoor maken we de opbrengstenmatrix:

Als Frits gaat voor zwijgen, dan zal Jacob verlinken (0>-2).

Als Frits gaat voor verlinken, dan zal Jacob verlinken (-10>-15)

Conclusie: Jacob heeft een dominante strategie voor verlinken want hij kiest elke keer dezelfde strategie, verlinken.

Wat is de nu dominante strategie van Frits?

Hiervoor maken we de opbrengstenmatrix:

Als Jacob gaat voor zwijgen, dan zal Frits ..........

Als Jacob gaat voor verlinken, dan zal Frits ..........

Als Jacob gaat voor zwijgen, dan zal Frits ..........

1. Zwijgen
2. Verlinken

Wat is de nu dominante strategie van Frits?

Hiervoor maken we de opbrengstenmatrix:

Als Jacob gaat voor zwijgen, dan zal Frits verlinken (0>-2).

Als Jacob gaat voor verlinken, dan zal Frits ..........

Als Jacob gaat voor verlinken, dan zal Frits ..........

1. Zwijgen
2. Verlinken

Wat is de nu dominante strategie van Frits?

Hiervoor maken we de opbrengstenmatrix:

Als Jacob gaat voor zwijgen, dan zal Frits verlinken (0>-2).

Als Jacob gaat voor verlinken, dan zal Frits verlinken (-10>-15)

Conclusie: Frits heeft een dominante strategie voor verlinken want hij kiest elke keer dezelfde strategie, verlinken.

Wat is de nu het Nash-evenwicht?

Het Nash-evenwicht komt dan uit op ..........

Wat is de nu het Nash-evenwicht?

Het Nash-evenwicht komt dan uit op -10,-10 (beide verlinken).

Is er spraken van een gevangenendillema?

1. Ja
2. Nee

Wat is de nu het Nash-evenwicht?

Het Nash-evenwicht komt dan uit op -10,-10 (beide verlinken).

Er is sprake van een gevangenendilemma omdat er een betere optie is dan het Nash-evenwicht voor beide partijen, namelijk allebei zwijgen.

Oplossingen voor het gevangenendilemma:

• Spelers kijken naar het collectieve belang, de gezamenlijke opbrengsten
• Spelers gedragen zich volgens een sociale norm
• Spelers binden zichzelf door een actie vanuit eigen belang onaantrekkelijk te maken (begrip: zelfbinding). Je wijkt af van de dominante strategie en doet een poging de ander te beïnvloeden. > zie filmpje Golden Balls verderop in deze les. 
• Spelers worden onderworpen aan collectieve dwang

Weten we nu wat een speltheorie is?

😒🙁😐🙂😃

Weten we wat het gevangendilemma is?

😒🙁😐🙂😃

Weten we wat de oplossing is voor het gevangendilemma?

😒🙁😐🙂😃

Hoe is de les gegaan?

😒🙁😐🙂😃

Leerdoelen

We weten nu:

• Wat de speltheorie is.
• Wat het gevangendilemma is. En Kunnen het beargumenteren met gebruik van een tabel.
• Hoe we de dominante strategie kunnen vinden en kunnen we het beargumenteren.
• Wat de oplossing is voor het gevangendilemma.

Voorbeeld Jumbo & Albert Heijn

Is er in het voorbeeld van de Jumbo en de Albert Heijn sprake van een gevangenendilemma?

.....................................................................................................................................................................................................

Voorbeeld Jumbo & Albert Heijn

Is er in het voorbeeld van de Jumbo en de Albert Heijn sprake van een gevangenendilemma?

Nee, er is geen cel die voor allebei beter is dan het evenwicht.

IS DIT EEN GEVANGENEN-DILEMMA?

1. NEE
2. JA

IS DIT EEN GEVANGENEN-DILEMMA?

1. NEE
2. JA