3 vwo paragraaf 5.2

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Paragraaf 5.2

Weerstand

Als je een apparaat (lampje) aansluit op een spanningsbron (batterij), dan gaat er een stroom lopen van plus naar min

Weet je nog?

stroomsterkte = I  (eenheid Ampère = A)

spanning batterij = U

(eenheid Volt = V)

Over het algemeen geldt: hoe groter de spanning U, hoe groter de stroom I wordt

Maar hoe groot de stroom precies wordt, hangt af van het soort apparaat dat je aansluit.

Sommige materialen of apparaten laten de stroom makkelijker door dan andere

Weet je nog?

Een stof die de stroom goed doorlaat heet een geleider

Een stof die de stroom niet goed doorlaat heet een isolator

Weerstand

Het woord weerstand betekent letterlijk: tegenwerking

Bij dit onderwerp betekent weerstand: hoe moeilijk de stroom ergens door kan gaan

Een grote weerstand = de stroom kan er moeilijk door

Een kleine weerstand = de stroom kan er makkelijk door

Vul in: grote of kleine
Een geleider heeft een .... weerstand

Vul in: grote of kleine
Een isolator heeft een ... weerstand

Hoe groot de weerstand precies is, reken je uit met:

U = spanning in Volt

I = stroomsterkte in Ampère

R = weerstand

de eenheid van weerstand is Ohm 

met als afkorting Ω

R=​I​​U​​

Voorbeeld:

Je sluit een lampje aan op een batterij van 6 Volt. Er gaat nu een stroom lopen van 50 mA. De weerstand van het lampje is:

U = 6V

I = 50 mA = 0,050 A

R = U:I = 6 : 0,050 = 120 Ω

Je sluit een lampje aan op een batterij van 10 Volt. Er gaat een stroom lopen van 20 mA. Hoe groot is de weerstand van het lampje? Gebruik R = U:I

Je sluit een lampje aan op een batterij van 10 Volt. Er gaat een stroom lopen van 20 mA. Hoe groot is de weerstand van het lampje? Gebruik R = U:I

U = 10 V

I = 20 mA = 0,02 A

R = U:I = 10 : 0.02 = 500 Ω

Een lampje met een weerstand van 250 Ω wordt aangesloten op een spanningsbron van 9 Volt. Hoe groot is de stroom die door het lampje gaat lopen? Gebruik R = U:I

Een lampje met een weerstand van 250 Ω wordt aangesloten op een spanningsbron van 9 Volt. Hoe groot is de stroom die door het lampje gaat lopen? Gebruik R = U:I

R = 250 Ω

U = 9 V

R = U : I

250 = 9 : I

I = 9 : 250 = 0,036 A = 36 mA

Om de weerstand van een lampje te bepalen gebruik je deze schakeling:

Met de Voltmeter parallel aangesloten

meet je de U

Met de Ampèremeter in serie aangesloten

meet je de I

Daarna kun je R uitrekenen met R = U : I

Sommige materialen hebben altijd dezelfde weerstand

Dit geldt bijvoorbeeld voor het metaal constantaan

Het maakt niet uit in welke omstandigheden je de weerstand meet, er komt altijd hetzelfde getal uit.

Ook als je een andere batterij gebruikt bijvoorbeeld.

Materialen met een constante weerstand geven dit diagram:

De meeste materialen of apparaten hebben geen constante weerstand

Vaak is het zo dat als ze warm worden de weerstand groter wordt

Je kunt dit verklaren met het molecuulmodel

Materialen die een grotere weerstand krijgen als ze warm worden, geven dit diagram:

Voorbeeld: gloeilamp

Speciale weerstanden kunnen ook heel handig zijn

LDR

NTC

Huiswerk

Maken paragraaf 5.2 (zonder de plus)