Steken en beten

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Steken en beten - de theorie

Kadergroep 5 maart 2025

De teek

• Een klein, spinachtig diertje.

• Moeilijk te herkennen op de huid. 

• Vaak op warme plekjes:   knieholtes, navel, oksels, liezen en bilspleet

Een teek nestelt zich vast in de huid. Als het diertje nog geen bloed tot zich heeft genomen, vormt het enkel een klein puntje op het huidoppervlak. Eenmaal volgezogen wordt de teek groter en bolvormiger en is het dus makkelijker te herkennen op het lichaam. Omdat een tekenbeet pijnloos is, heb je het niet snel door als je gestoken bent. De teek scheidt namelijk samen met haar speeksel een verdovend middel uit. 

Tekenbeten

Verwijder teek zo snel mogelijk.

• Gebruik geen alcohol of benzine.

• Pak teek zo dicht mogelijk bij de huid met een puntig pincet of speciale tekenverwijderaar.

• Bel de huisarts of huisartsenpost als het verwijderen niet lukt.

• Ontsmet het wondje na het verwijderen van de teek.

• Neem contact op met de huisarts bij een rode kring of bij ongewone vermoeidheid, koorts, verminderde eetlust of pijn aan gewrichten.

Een tekenbeet kan de ziekte van Lyme veroorzaken. Lyme kan gepaard gaan met gewrichtsklachten en verlammingen. Niet iedereen die door een teek is gebeten, krijgt deze ziekte.

Wat is géén mogelijk symptoom van de ziekte van Lyme.

1. Griepachtige verschijnselen
2. Zonder antibiotica kan het zenuwstelsel worden aangetast
3. Hevige pijn op de plek waar de teek heeft gebeten
4. Een rode kring rondom de beetplek na 4-6 weken

Bijen en wespen

Een bijen- of wespensteek is pijnlijk. 
 De plek zwelt en doet pijn. 

Bijen steken maar één keer, laten angel achter waarna ze langzaam sterven. 

Bij allergie --> Direct handelen!

Wat te doen  bij een wespen/ bijensteek

• Verwijder na bijensteek de angel met een pincet of schraap deze weg met je vingernagel of de botte kant van een mes.
  

• Bij steek in de vinger: ringen verwijderen i.v.m. kans op zwelling.

• Leg een nat (washandje, theedoek, gaasje) of een koud (ijs) kompres op de steekplaats tegen de pijn, jeuk en zwelling.
  

• Gebruik eventueel een zalf (bv. met menthol zoals: aloë vera of calendula) tegen huidirritatie.

Wat te doen  bij een wespen/ bijensteek vervolg

•     Bel de huisarts of huisartsenpost als de steek- of bijtplaats erg dik wordt.

•     Bel 1-1-2 wanneer s.o in  mond/keel is gestoken (i.v.m. zwelling) en/of ernstige benauwdheid is, suffer worden, bewusteloosheid, shockverschijnselen en/of zwelling in de nek of hals.

•     Bel ook bij een allergische reactie.

Adder

De gewone adder is de enige gifslang die in Nederland en België voorkomt. De beet kan ook voor de mens gevaarlijk zijn. Hij houdt van droge, zonnige plekken. De winter brengt de adder meestal met andere slangen door in verstijving. In maart kruipt hij uit zijn schuilplaats. Hij jaagt niet, maar wacht zijn prooi op. Bliksemsnel schiet hij naar voren en grijpt voorbijlopende muizen, kikkers of ook wel vogels. 

Wat te doen bij een slangenbeet

• Denk om eigen veiligheid.

• Bel 1-1-2 wanneer een slachtoffer is gebeten door een giftige slang en bij allergische reactie.
  

• Beweeg het getroffen lichaamsdeel zo min mogelijk.

• Verwijder sieraden van arm of been waar de slangen beet zit.

• Niet uitzuigen, insnijden of afbinden, dat is niet zinvol

Steken van zeedieren

• Schraap ev. netelcellen weg
• 20-30 min. onderdompelen in heet water; zo heet als te verdragen max.  45℃
• spoelen met  met zeewater.

• koelen met een coldpack of ijs

• bel huisarts wanneer pijn niet zakt of s.o. gestoken is bij de ogen.

•  Bel de hulpdiensten als het slachtoffer een hevige allergische reactie krijgt.

Eikenprocessierups

• kleding verwijderen en adviseren ze te wassen op 60℃

• strip de huid met kleefpleister of plakband

• spoel huid of ogen met lauw water

• verlicht jeuk door te koelen

• gebruik ev. zalf (bv. met menthol zoals: aloë vera of calendula) tegen huidirritatie.
  
  
  
  

Rondvraag

Vragen

en/of

 mededelingen?