2. Ongelijkheid en emancipatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

§2
Ongelijkheid en emancipatie

Herhaling vorige les! 

Examenvraag 

Noem één reden waarom het districtenstelsel voor kleine landelijke partijen nadelig is.

Situatie grondwet na 1848

• Er was sprake van Censuskiesrecht. Alleen mensen die belasting betalen (dus rijke mannen) mogen stemmen

• Hierdoor kregen de liberalen de overhand in het parlement en dus de macht

Situatie grondwet na 1848

• Naast Censuskiesrecht was er ook een Districtenstelsel

• Elk district kiest zijn eigen

     vertegenwoordiger voor

     het parlement →

1887

• Het 'caoutchouc-artikel' (Het 'rubberen artikel') komt in de Grondwet: afschaffing censuskiesrecht. Waarbij het kiesrecht wordt gegeven aan volwassen mannen 'die daarvoor geschikt zijn'. ('kentekenen van geschiktheid en maatschappelijke welstand')
  
• Deze eisen konden nu steeds worden aangepast. 

Waarom ontstaan politieke partijen?

• Katholieken voelen zich achtergesteld. Zij strijden voor emancipatie: gelijke rechten als andere burgers
  

• Socialisten willen de sociaal zwakkeren helpen.

• Tegen de ideeën van de Liberalen en/of de van de Franse Revolutie (vooral protestanten)

SDAP (Sociaal Democratische Arbeiders Partij)

ARP (Anti-Revolutionaire Partij)

RKSP (Rooms-Katholieke Staatspartij)

Vrijheidsbond

Examenvraag 

Noem één reden waarom het districtenstelsel voor kleine landelijke partijen nadelig is.

Ideologie	Partij	Partijleider	Ideeën	Aanhang
Protestanten	ARP(1879)	Kuyper	kiesrecht man	Gereformeerden
Katholieken	RKSP (1926)	Schaepman	--	RK door alle lagen
Socialisten	SDAP SDB	Domala nieuwenhuis Troelstra		Arbeiders radicale intellectuelen
Liberalen	Liberale unie	O.a Tak van poortvliet	vooral algemeen belang	Welgestelde burgerij

Schoolstrijd > onderwijs

De overheid betaalde alleen voor openbaar onderwijs. Liberalen wilden het volk geen godsdienst opleggen -> Daarom wilden zij bijzonder onderwijs geen geld geven.
Schoolstrijd = ruzie over de vraag wie het bijzonder onderwijs moest betalen

Katholieken en protestanten werkten samen tijdens schoolstrijd.

Verzuiling

• De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen):
• protestanten, katholieken, liberalen, socialisten (tussen: ±1848 en ±1965)
  

• Deze zuilen krijgen in de 19e eeuw allemaal hun eigen politieke partij
  

Portfolio opdracht 2: Verzuiling.

De verzuiling die heel speciaal alleen in Nederland was

is een belangrijk deel van dit hoofdstuk en zal zeker op
een of andere manier terug komen in je examen.

Opdracht: Maak van iedere zuil een infochart