Les 3.4 Indampen en destilleren

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Planning

• Bespreken practicum
• Nakijken opgaven  1 t/m 7 + 9 
• 3.4 indampen en destilleren
  
• Opdrachten maken

Nakijken 1 t/m 7 + 9  

(vanaf blz 155)

1

• Afschenken 

2

• Deeltjesgrootte 
• Suspensie
• Niet opgelost
• Filtraat
• Residu

3

• a. - bezinken en afschenken
•      - filtreren
• b. Filtreren: omdat daarbij alle vaste deeltjes worden tegengehouden. (Na bezinken kunnen er altijd nog vaste stoffen in het water rondzweven).

4

• Een oplossing is een homogeen mengsel. 
• De opgeloste deeltjes zijn zo klein dat ze door de poriën van het filter heen kunnen stromen.

5

• Kleiner 
• Groter

6

• Dat kan niet, want zout is opgelost in zeewater. 
• De deeltjes zijn klein genoeg om door de gaatjes van het filtreerpapier te gaan. 
• Filtreren als scheidingsmethode kun je alleen toepassen bij suspensies.

7

• a. Suspensie
• b. Plaats B
• c. Filtraat

9

• Nee, want zowel suiker als zout lost in water op. En een oplossing kun je door filtreren niet scheiden.

Herhaling

Filtreren

Bezinken en afschenken

Scheiding die berust op verschil in dichtheid

Scheiding die berust op verschil in deeltjesgrootte

Sleep het woord naar het juiste gedeelte van de afbeelding

Residu

Filtraat

Hoofdstuk 3 paragraaf 3

Leerdoelen 3.4 indampen en destilleren

• Je kunt uitleggen waarom je kiest voor indampen of destilleren.
  
• Je kunt bij indampen en destilleren benoemen uit welke stof het residu en het destillaat bestaan.
• Je kunt de onderdelen van een destillatieopstelling benoemen.

Scheidingsmethodes

Scheidingsmethode: de manier waarop je mengsels kunt scheiden. 

• Bezinken + afschenken
• Filtreren
• Indampen
• Extraheren
• Destilleren
• Adsorberen

Wat is een oplossing én hoe herken je een oplossing?

Indampen

• Indampen gebruik je: als je uit een oplossing de opgeloste stof wilt terugwinnen.
• Bij indampen maak je gebruik van verschil in kookpunt van de stoffen in het mengsel.
  

     

• Oplosmiddel (meestal water) zal verdampen.
• De opgeloste stof zal niet verdampen (omdat het                

             kookpunt van de vaste stof veel hoger is).

Indampen

Destilleren

• Je destilleert als je niet alleen de opgeloste stof, maar ook het oplosmiddel wilt terugwinnen.
• Bij destilleren maak je gebruik van verschil in kookpunt van de stoffen in het mengsel.
  

Destilleren

Destilleren

• Scheiden van een oplossing van vloeistoffen
  
• Bij destilleren maak je gebruik van dat de verschillende vloeistoffen een verschillend kookpunt hebben.

Destilleren

• Destillaat: vloeistof in de erlenmeyer bestaat voornamelijk uit het bestanddeel met het laagste kookpunt.
  
• Residu: vloeistof die in de destillatiekolf overblijft, bestaat voornamelijk uit het bestanddeel met het hoogste kookpunt.
  

Sterke drank

bier of wijn --> cognac

Scheiding die berust op verschil in kookpunt

• Oplosmiddel zal verdampen
• De opgeloste stof zal niet verdampen (kookpunt is veel hoger)

Scheiding die berust op verschil in kookpunt

• Destillaat: bestaat voornamelijk uit het bestanddeel met het laagste kookpunt.
• Residu: bestaat voornamelijk uit het bestanddeel met het hoogste kookpunt.

Scheiden van een oplossing

Indampen (vaste stof uit oplossing halen)

        Destilleren (vloeistof uit oplossing halen)

Verschil tussen indampen en destilleren? 

Elke scheidingsmethode berust op een verschil in stofeigenschap. Sleep de eigenschappen naar je juiste scheidingsmethode.

Filtreren

Destilleren 

Indampen

Bezinken en afschenken

Deeltjesgrootte

Dichtheid

Kookpunt

Kookpunt

Destillaat 

Residu

Vloeistof met het  hoogste kookpunt

Vloeistof met het  laagste kookpunt

Bezinken

Destilleren

Indampen

Filtreren

Maken 2, 4 t/m 10 en 12

  (vanaf blz 163)

2

• B

4

• Kookpunt
• 78
• 100
• Alcohol
• Condenseert
• Destillaat
• Water
• Residu

5

• Damp (een hoeveelheid) kraanwater in. 
• Je zult zien dat er na indampen een vaste stof achterblijft.

6

• Bij indampen verdwijnt de vloeistof water. 
• Ze moet het waterdamp weer moeten opvangen en laten condenseren: dus ze zal moeten destilleren.

7

• a. A
• b. D
• c. A

8

8

9

• a. Kookpunt aceton = 56 °C. Kookpunt alcohol =  78 °C. Dus de temperatuur bij destillatie moet liggen op 56 °C.
• b. Het destillaat bestaat voornamelijk uit de vloeistof met het laagste kookpunt, dus aceton.
• c. De kookpunten van methanol en alcohol liggen zo dicht bij elkaar, dat scheiding door destilleren niet goed lukt.

10

• Kookpunt water = 100 °C. Kookpunt azijnzuur = 118 °C.
  
• Het destillaat is de vloeistof met het laagste kookpunt, dus voornamelijk water. 
• Dan blijft voornamelijk azijnzuur, de stof met het hoogste kookpunt, als residu achter

12

• Indampen