Uitleg 5-1-2021, herhaling hoofdstuk 2

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Planning voor de les:

30 minuten: uitleg

30 minuten: werken

Leerdoelen:

1. Je kent de stof van hoofdstuk 2

HUISWERK: Alles van hoofdstuk 2

Paragraaf 1

Geld telt!

Directe ruil

Je ruilt goederen en diensten voor andere goederen of diensten.

Indirecte ruil

Je ruilt goederen en diensten voor geld.

Geldfuncties

Geld heeft drie functies:

1. Ruilmiddel: je ruilt goederen of diensten voor geld.
   
2. Rekenmiddel: je geeft aan hoeveel iets waard is.
   
3. Spaarmiddel: geld opzijleggen en niet uitgeven.
   

Geldsoorten

Er zijn twee soorten geld:

• chartaal geld
• giraal geld

Paragraaf 2

Betalen en bankieren!

Betaalpas

Met een betaalpas of je mobiel kan je contactloos betalen tot €25,00 bij een betaalautomaat. Je kan hiermee onbeperkt pinnen bij een pinautomaat.

Creditcard

De creditcardmaatschappij schiet het geld voor.
Pas aan het eind van de maand worden de betalingen van je rekening afgeschreven.

Saldo:

het bedrag dat op je bankrekening staat

DEB = debetsaldo:

het is een negatief saldo -> de bank heeft geld van jou te goed

CR = creditsaldo:

het is een positief saldo -> je hebt geld tegoed van de bank

Creditsaldo

• positief saldo
• geld op je rekening
• hier krijg je creditrente over, wat positief is!

Debetsaldo

• negatief saldo
• geld tekort op je rekening
• hier krijg je debetrente over, wat negatief is!

Op het rekeningoverzicht van Mariah staat dat zij een creditsaldo heeft van €523,80

• Zij heeft in de vakantie €125 uitgegeven aan een winterjas en €99 aan nieuwe schoenen
• Haar salaris is overgemaakt (€126,40)
• Het abonnement van haar mobiele telefoon is afgeschreven (€25)
• Bereken het nieuwe saldo op haar bankrekening en noteer of dit debet of credit is.

Uitwerking

Creditsaldo =                      €523,80

Kleding =                           -  €224,00                      (€125 + €99)

Salaris =                             + €126,40

Abonnement =                - €25,00                 

Nieuwe saldo =                  €401,20

Paragraaf 3

Sparen met profijt!

Redenen om te sparen: 

1. sparen voor een doel (nieuwe scooter)
   
2. sparen uit voorzorg
   (geld achter de hand hebben)
   
3. sparen voor de rente (om meer geld te krijgen van de bank)
   

Hoeveel rente krijg je?

Dat is afhankelijk van de grootte van het bedrag, en van de tijd dat je het op de bank laat staan.

Spaarvormen

• Verschillende soorten spaarvormen. 
• Opvraagbaarheid van het spaartegoed, denk hierbij aan de looptijd. 
• Hoe langer de looptijd, hoe hoger het rentepercentage.

Koopkracht in de toekomst:

Het is aantrekkelijk om je geld uit te geven, want je profiteert van de dingen die je ervan koopt. 
Maar sparen heeft ook voordelen. 

Als je spaart, gebruik je maar een deel van je koopkracht om in de toekomst extra koopkracht te hebben. Sparen geeft meer koopkracht in de toekomst. 

Koopkracht

Hoeveel je in de toekomst kunt kopen van je geld. 

Koopkracht

De hoeveelheid goederen en diensten die je kunt kopen met je geld.

Je koopkracht hangt af van:

• je inkomsten;
  
• de prijzen.
  

Inflatie

Paragraaf 4

Risico's van beleggen!

Beleggen

Je steekt je geld dan bijvoorbeeld in aandelen, waarbij je verwacht dat ze meer waard zullen worden. 

Je kunt ook geld verliezen wanneer de koers gaat dalen. 

Overzicht

Opbrengst aandelen:

Dividend, koersstijging (waardestijging) van een deel

Rendement obligaties:

Rente

Rendement

Opbrengst (= winst)

Rendement spaarrekening:

Rente

Beleggingsfonds

• Bijna elke grote bank heeft een eigen beleggingsfonds.
  
• Je kunt hier aandelen van kopen. 
  
• Je geld wordt verdeeld over allerlei aandelen. 
  
• Je loopt hierbij minder risico.
  
• Mensen met verstand van aandelen, beleggen dan voor jou. 
  

Dividend

• Winst uit je aandelen noem je dividend. 
  

De koers van aandelen

De koers kan omlaag gaan, dan maak je verlies.

De koers kan omhoog gaan, dan maak je winst.

Obligaties

• Als je in obligaties belegt, leen je geld uit aan een onderneming of de overheid. 
  
• Je krijgt jaarlijks vaste rente, en je krijgt je geld aan het eind van de looptijd terug. 
  
• Je kunt ze voor die tijd wel verkopen, dan krijg je de waarde van dat moment. 
  
• Met obligaties loop je minder risico. 
  

Paragraaf 5

Lenen en betalen!

Sparen achteraf:

Je kunt geld lenen voor een dure aankoop. 

Je kunt een lening ook gebruiken om tegenvallers op te vangen.

Je moet het geld natuurlijk wel terug betalen.

Je kunt zeggen dat lenen hetzelfde is als sparen achteraf. Een lener betaalt de aankopen van vandaag met het geld dat nog verdiend moet worden. 

Hogere inkomsten en inflatie:

Als je denkt dat je in de toekomst meer gaat verdienen, maakt dat lenen aantrekkelijk. 

Ook het vooruitzicht op inflatie maakt lenen aantrekkelijker: hoe eerder je iets koopt, des te lager de prijs. 

Vragers en aanbieders van geld:

Spaarders en leners heb je onder: 

- Consumenten

- Producenten

- Overheid

Spaarders zijn aanbieders van geld. 
Leners zijn vragers naar geld. 

Banken zijn dus bemiddelaars tussen vragers en aanbieders van geld. 

De persoonlijke lening:

Een lening kan in de vorm van een persoonlijke lening. 

Zo'n lening betaal je in termijnen. 

Een termijn bestaat uit:

• Aflossing
• Rente

Termijn

Een termijn is het bedrag dat de lener elke maand moet betalen. 

Persoonlijke lening

termijnbedrag x aantal maanden = totale kosten

totale kosten - lening = kredietkosten (rente)

Oppassen met lenen:

Als je maandelijkse termijn voor een lening niet kunt missen, kun je beter niet lenen. 
Als de termijn iets te hoog is, kun je de looptijd van de lening verlengen. 

Paragraaf 6

Kopen op krediet!

Kopen op krediet

Je betaalt niet alles in 1 keer

Je betaalt in termijnen

Vormen  van kopen op krediet

Een zeer veel voorkomende vorm van kopen op krediet is kopen op afbetaling. 

Vaak betaal je dan een deel, bv 20% aan en de resterende 80% betaal je in termijnen terug. Er zijn twee vormen van koop op afbetaling die je moet kennen:

1. de standaard koop op afbetaling

2. huurkoop

verschil koop op afbetaling en huurkoop

Er is een belangrijk verschil tussen beide vormen van koop op afbetaling. Bij de gewone koop op afbetaling word je meteen eigenaar van het product als het geleverd wordt. Je koopt bv. een wasmachine op afbetaling en je wordt dan eigenaar als hij thuis wordt bezorgd . Als je na een tijdje niet meer kan terugbetalen heeft de winkelier een probleem. Hij zal uiteindelijk een deurwaarder moeten inschakelen om zijn geld te krijgen..

Een probleem voor de verkoper dus....

huurkoop

Bij huurkoop gaat het anders....  Ook hier koop je op afbetaling en moet je een deel eerst aanbetalen.  Maar... je wordt pas eigenaar als je alles hebt betaald!  Tot die tijd blijft de verkoper eigenaar en kan hij het product terughalen. Je krijgt dan je betaalde termijnen natuurlijk niet terug.  Je hebt het product eigenlijk tot die tijd gehuurd. Veel auto's en andere dure consumptiegoederen worden zo verkocht.

Bij deze vorm van koop op afbetaling is er veel minder risico voor de verkoper.

Kopen op krediet

Je moet dus wel je schuld aflossen

En niet maar blijven kopen

Dan krijg je schulden

Kopen op krediet

Is heel duur

Bedrijven vragen hoge rente

Kopen op krediet

Leasing:

Je wordt GEEN eigenaar, alleen gebruiker

Verkoper vraagt vergoeding voor gebruik