Schrijven - algemeen: uiteenzetting, beschouwing en betoog 2021-2022

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Schrijven

havo 3/vwo 3

HET DOEL VAN DE LESSEN

• Je leert hoe een goede tekst is opgebouwd;
• Je leert een goed bouwplan te maken;
• Je kunt het geleerde toepassen en zelf een interview verslag te  schrijven

Verslag: Voorwoord

Het voorwoord geeft achtergrondinformatie over het onderwerp van het verslag en bedankt mensen die hebben geholpen bij het schrijven van het verslag.

Laat de leerlingen voorbeelden van voorwoorden van verschillende verslagen zien.

NU NOG WAT THEORIE...

De voorbereiding (algemeen)

Betrouwbare bronnen:

Voorbeelden ( krantenbank: https://academic.lexisnexis.nl/krantenbank/advancedsearch-form/)

• de Volkskrant
• Trouw
• NRC Handelsblad
• Elsevier
• De Groene Amsterdammer
• Google Scholar
• Nederlands Dagblad
• Het Parool

Theorie: alinea en kernzin

Alinea:

• Elke tekst is ingedeeld in alinea's.
• Een goed opgebouwde alinea is een afgeronde eenheid. Je snijdt maar één deelonderwerp aan.

Kernzin:

• De zin die het belangrijkste van een alinea weergeeft, noem je de kernzin.
• De kernzin staat meestal aan het begin of aan het eind van de alinea: de rest van de alinea is een uitwerking (een verduidelijking of toelichting). 
• Bij langere alinea´s staat de kernzin  vaak na een overgangszin. De kernzin is dan de tweede zin van de alinea.

Alinea's verbinden 

• Zorg ervoor dat je de alinea's met signaalwoorden/verwijswoorden aan elkaar verbindt. Dit is erg belangrijk, want op die manier wordt de tekst een logisch geheel.
  

Middenstuk: 

• Alinea 3: Allereerst blijkt uit onderzoek dat ...
• Alinea 4: Ten tweede is aangetoond door....dat...
• Alinea 3: Jos Bos van de Plastic Soup Foundation is het hier helemaal niet mee eens...

     maar hij...

LET OP! In een alinea schrijf je de zinnen achter elkaar door!

:-(

Klimaatverandering is een van de grootste bedreigingen voor de natuur.

IJskappen smelten en woestijnen rukken op.

Het zeeniveau is de afgelopen honderd jaar vijfentwintig centimeter gestegen.

In sommige gebieden hebben planten en dieren niet genoeg tijd zich aan te passen.

_________________________________________________________________________

:-)

Klimaatverandering is een van de grootste bedreigingen voor de natuur. IJskappen smelten en woestijnen rukken op. Het zeeniveau is de afgelopen honderd jaar vijfentwintig centimeter gestegen.  In sommige gebieden hebben planten en dieren niet genoeg tijd zich aan te passen.

Theorie: inleiding 

INLEIDING: (bestaat uit 1, 2 of 3 alinea's)

A: aandacht van de lezer trekken; 

• voorbeeld / anekdote;
  
• geschiedenis;
  
• actualiteit;
  
• etc.

B: onderwerp introduceren.

Theorie: middenstuk

In het middenstuk ga je de deelonderwerpen bespreken.

ALINEA'S:

• Per alinea bespreek je één deelonderwerp: ;
• Een alinea heeft een kernzin (aan het begin van de alinea, aan het eind van de alinea of als tweede zin);
• Geef uitleg/toelichting bij de kernzin (begin van de alinea/  als tweede zin) of vat in de kernzin samen wat in de alinea is verteld (kernzin aan het eind van de alinea).
• Denk aan de signaalwoorden.

HOE IS EEN GOEDE TEKST OOK ALWEER OPGEBOUWD?

In het voorwoord vertel je voor welk onderwerp (of onderwerpen) je hebt gekozen en waarom.

Introduceer hier ook de personen die je gaat interviewen. Plaats die personen (kort) binnen een historische context. Tot slot beschrijf je wat je verwachtingen over dit po zijn. 

Een voorwoord is een persoonlijke tekst, die je schrijft in de ik-vorm.

N.B. verwar een voorwoord niet met een inleiding! Het verschil is dat een inleiding meer inhoudelijk is en het voorwoord meer persoonlijk. 

Een voorwoord is ongeveer een half A4 lang. Je moet een voorwoord kort houden – maximaal 5 alinea’s – want de lezer moet namelijk wel geboeid blijven.